Συναινετικά διαζύγια: Γνωμοδοτικό Σημείωμα Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών

Με γνωμοδοτικό σημείωμα που υπογράφει ο δικηγόρος Θεμιστοκλής Κλουκίνας, παρέχονται απαντήσεις σε ερωτήματα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών αναφορικά με τις νέες διατάξεις για τα συναινετικά διαζύγια.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ι. Μου τέθηκαν από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών (Δ.Σ.Α.) τα ακόλουθα ερωτήματα:

Α. Από τη διατύπωση της διάταξης του άρθρου 22§2 του Ν. 4509/2017, που αντικατέστησε τη διάταξη τον άρθρου 1441 ΑΚ επιτρέπεται η εκπροσώπηση και των δύο συζύγων ενώπιον τον συμβολαιογράφου με κοινό δικηγόρο;

Β. Στην περίπτωση που η συμφωνία των συζύγων υπογράφεται μόνον από τους πληρεξουσίους δικηγόρους, οι οποίοι είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο, απαιτείται πριν την κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής των δικηγόρων από τη Γραμματεία του Ειρηνοδικείου της έδρας του συμβολαιογράφου που θα καταρτίσει τη συμβολαιογραφική πράξη;

Γ. Εάν γίνει δεκτό ότι δεν απαιτείται επικύρωση του γνησίου της υπογραφής από τη Γραμματεία όταν τη συμφωνία διάζευξης υπογράφουν μόνο οι πληρεξούσιοι δικηγόροι, θα θεωρείται ως ημερομηνία υπολογισμού των δέκα (10) ημερών μεταξύ της κατάρτισης της συμφωνίας και της σύνταξης της συμβολαιογραφικής πράξης η ημερομηνία κατάρτισης της συμφωνίας;

Δ. Θεωρείται ότι η θέση της υπογραφής και της σφραγίδας του δικηγόρου σε ένα έγγραφο αρκεί για να τη καταστήσει έγγραφο βεβαίας χρονολογίας ως προς την αναγραφόμενη ημερομηνία;

Διαβάστε επίσης: Υποδείγματα εγγράφων για συναινετικό διαζύγιο ενώπιον συμβολαιογράφου

ΙΙ. Απαντήσεις επί των ερωτημάτων:

Α. Επί του Πρώτου Ερωτήματος

1. Σύμφωνα με τη διάταξη του προϊσχύσαντος άρθρου 1441 ΑΚ, που θεσπίσθηκε με το άρθρο 3 § 2 Ν. 4055/2012 (ΦΕΚ Α 51/12.3.2012): «Οι σύζυγοι μπορούν με έγγραφη συμφωνία να λύσουν το γάμο τους, εφόσον έχει διαρκέσει τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την κατάρτισή της. Η συμφωνία αυτή υπογράφεται από τα συμβαλλόμενα μέρη και από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνον από τους τελευταίους εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο, το οποίο πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή του συμφωνητικού».

Με την άνω διάταξη μεταξύ των άλλων προβλέφθηκε ο έγγραφος τύπος της συμφωνίας διάζευξης και η υποχρεωτική σύμπραξη δικηγόρων κατά την κατάρτισή της είτε με τη μορφή της συνυπογραφής με τους συζύγους είτε και μόνης υπογραφής από τους δικηγόρους εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο.

Υπό το προηγούμενο καθεστώς της ΑΚ 1441 ήταν δυνατή η κοινή εκπροσώπηση των συζύγων ν από ένα δικηγόρο. Τούτο τόσο στη δικαστηριακή πρακτική, όσο και στη θεωρία βρήκε έρεισμα στην Αιτιολογική Έκθεση του Ν. 4055/2012, σύμφωνα με την οποία στη σχετική συμφωνία των συζύγων για λύση του γάμου τους ήταν υποχρεωτική η παράσταση «.. του ή των πληρεξουσίων δικηγόρων ...». Έτσι λοιπόν ερμηνεύθηκε, ότι σύμφωνα με την άνω εισηγητική έκθεση, η βούληση του νομοθέτη παρείχε την δυνατότητα κοινής εκπροσώπησης των συζύγων από ένα δικηγόρο.

2. Περαιτέρω, σύμφωνα με τη διάταξη ταν 22 §2 του Ν. 4509/2017 αντικαταστάθηκε η διάταξη του άρθρου 1441 ΑΚ ως ακολούθως: «1. Οι σύζυγοι μπορούν με έγγρηφη συμφωνία να λύσουν τον γάμο τους. Η συμφωνία αυτή συνάπτεται μεταξύ των συζύγων με την παρουσία πληρεξούσιου δικηγόρου για καθέναν απο αυτούς και υπογράφεται από τους ίδίους και από τους πληρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνον από τους τελευταίους, εφοσον ειναι εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας...».

Κατ' αρχήν η Αιτιολογική 'Εκθεση του Ν. 4509/2017, σε αντίθεση με αυτή του Ν. 4055/2012 δεν κάνει καμία απολύτως αναφορά σχετικά με τον αριθμό των δικηγόρων παρουσία των οποίων υπογραφεται η συμφωνία διάζευξης των συζύγων, αν και ο ιστορικός νομοθέτης γνώριζε την επικρατούσα άποψη στη θεωρία και νομολογία περί της δυνατότητας κοινής εκπροσώπησης των συζύγων από ένα δικηγόρο.

Η άνω διάταξη, σε αντίθεση με την προϊσχύσασα, ρητά προβλέπει ότι η υπογραφή της συμφωνίας διάζευξης θα γίνεται «με την παρουσία πληρεξουσίου δικηγόρου» και αμέσως μετά προσδιορίζει «... για καθέναν από αυτούς».

Περαιτέρω προβλέπει υπογραφή της σύμβασης και από τους πληρεξουσίους δικηγόρους ή μόνο από τους τελευταίους, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδική πληρεξουσιότητα. Από την άνω διαφοροποίηση στη διατύπωση της νέας διάταξης προκύπτει ότι ο νομοθέτης θέλησε την παρουσία δύο δικηγόρων κατά την υπογραφή της συμφωνίας διάζευξης από τους συζύγους, ένα για κάθε σύζυγο ή την εκπροσώπηση κάθε συζύγου, εφόσον έχει χορηγηθεί ειδική πληρεξυνσιότητα προς τούτο από διαφορετικό δικηγόρο. Αυτό συναρτάται άμεσα και με την διαφοροποίηση στη διαδικασία λύσης του γάμου με συναινετικό διαζύγιο. Υπό το προηγούμενο καθεστώς το συναινετικό διαζύγιο προϋπέθετε συμφωνία των συζύγων και δικαστική απόφαση που επικύρωνε την συμφωνία και έλυε τον γάμο. Υπό τη νέα ρύθμιση το συναινετικό διαζύγιο προϋποθέτει συμφωνία των συζύγων και συμβολαιογραφική πράξη που βεβαιώνει τη λύση του γάμου. Την απουσία, υπό την νέα ρύθμιση της ΑΚ 1441, της ασφάλειας του δικαστικού ελέγχου της ύπαρξης τη συναίνεσης των συζύγων για το διαζύγιο καθώς και των λοιπών απαιτουμένων στο άρθρο 1441 ΑΚ προϋποθέσεων ο νομοθέτης της νέας διάταξης προσπαθεί να υποκαταστήσει μέσω και της παρουσίας περισσότερων του ενός πληρεξουσίων δικηγόρων.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω η απάντηση στη πρώτα ερώτημα είναι ότι η νέα ρύθμιση της ΑΚ 1441 δεν αφήνει περιθώριο εκπροσώπησης και των δύο συζύγων από κοινό δικηγόρο.

Δείτε αναλυτικά το γνωμοδοτικό σημείωμα στο dslar.gr