Τι αλλάζει στους ελέγχους στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Δεν θα επιτρέπεται η είσοδος στην ΕΕ σε ταξιδιώτες που συνιστούν απειλή για την ασφάλεια
• Η αίτηση θα συμπεριλαμβάνει ερωτήσεις για το ποινικό μητρώο και για ταξίδια σε εμπόλεμες ζώνες
• Η άδεια ταξιδιού θα κοστίζει 7 ευρώ και θα ισχύει για τρία χρόνια

Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που δεν υποχρεούνται να διαθέτουν θεώρηση (βίζα) θα πρέπει να λάβουν άδεια πριν ταξιδέψουν εντός ΕΕ, σύμφωνα με νέους κανόνες που υπερψήφισε το ΕΚ την Πέμπτη.

Με το νέο Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Άδειας Ταξιδίου (ETIAS), το οποίο θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή το 2021, οι ταξιδιώτες που δεν υποχρεούνται να διαθέτουν βίζα θα ελέγχονται και οι ταξιδιώτες που μπορεί να θεωρηθεί ότι ενέχουν κίνδυνο παράτυπης μετανάστευσης, συνιστούν απειλή για την ασφάλεια ή ενέχουν υψηλό επιδημικό κίνδυνο, δεν θα λαμβάνουν τη σχετική άδεια ταξιδίου.

Οι υπήκοοι των 60 και πλέον χωρών που εξαιρούνται από την απαίτηση να διαθέτουν βίζα για να εισέλθουν στην ΕΕ θα πρέπει πρώτα να συμπληρώσουν το σχετικό ηλεκτρονικό έντυπο με τα προσωπικά τους στοιχεία (όνομα, ημερομηνία και τόπος γέννησης, φύλο και ιθαγένεια), τα στοιχεία του ταξιδιωτικού τους εγγράφου (ημερομηνία λήξης και χώρα έκδοσης), τη διεύθυνση κατοικίας και στοιχεία επικοινωνίας, καθώς και την Ευρωπαϊκή χώρα πρώτου προορισμού.

Η άδεια ταξιδιού θα κοστίζει 7 ευρώ, θα είναι δωρεάν για ταξιδιώτες κάτω των18 ετών και άνω των 70 ετών, και θα ισχύει για τρία χρόνια, ή μέχρι να λήξει το ταξιδιωτικό έγγραφο.

Ερωτήσεις για το ποινικό μητρώο και ταξίδια σε εμπόλεμες ζώνες

Ο αιτών θα πρέπει επίσης να ενημερώσει τις αρχές σε περίπτωση που έχει καταδικαστεί για σοβαρές αξιόποινες πράξεις (που να σχετίζονται π.χ. με τρομοκρατία, σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών, διακίνηση ανθρώπων, λαθρεμπόριο ναρκωτικών, δολοφονία και βιασμό). Θα πρέπει να ενημερώσει τις αρχές για τις περιόδους διαμονής σε συγκεκριμένες εμπόλεμες ζώνες, ή ζώνες συγκρούσεων και για το εάν αποτέλεσε αντικείμενο οποιασδήποτε διοικητικής απόφασης που να τον υποχρέωνε να εγκαταλείψει μια οποιαδήποτε χώρα κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 ετών.

Σε περίπτωση που έχει υπάρξει καταδίκη που να σχετίζεται με τρομοκρατία, η περίοδος θα παρατείνεται και θα συμπεριλαμβάνει τα τελευταία 20 έτη και θα απαιτούνται συμπληρωματικές διευκρινίσεις σχετικά με την ημερομηνία και τη χώρα καταδίκης.

Πρόσθετοι έλεγχοι για αξιολόγηση πιθανού κινδύνου

Κάθε αίτηση θα ελέγχεται αυτόματα σε σχετικές βάσεις δεδομένων προκειμένου να επαληθευτεί, μεταξύ άλλων, εάν το χρησιμοποιούμενο ταξιδιωτικό έγγραφο έχει δηλωθεί ότι έχει χαθεί ή έχει κλαπεί, ή εάν το άτομο καταζητείται. Η συντριπτική πλειοψηφία των ταξιδιωτών θα λαμβάνει θετική απάντηση για την άδεια ταξιδίου σχεδόν αμέσως.

Στην περίπτωση που προκύπτουν ένα ή περισσότερα αποτελέσματα αναζήτησης (hits) κατά την επαλήθευση των εγγράφων, ή υπάρχουν θετικές απαντήσεις σε οποιαδήποτε ερώτηση για ποινικές διώξεις, ταξίδια σε εμπόλεμες περιοχές και αποφάσεις για εγκατάλειψη οποιασδήποτε χώρας, τα δεδομένα θα ελέγχονται δια χειρός. Οι ταξιδιώτες που μπορεί να θεωρηθεί ότι ενέχουν κίνδυνο παράτυπης μετανάστευσης, συνιστούν απειλή για την ασφάλεια ή ενέχουν υψηλό επιδημικό κίνδυνο, θα εξετάζονται κατά περίπτωση.

Δήλωση της εισηγήτριας

Η εισηγήτρια της σχετικής έκθεσης Kinga Gál (ΕΛΚ, Ουγγαρία) δήλωσε τα εξής:  «Το “ETIAS” θα γεφυρώσει το υπάρχον κενό πληροφόρησης για τους ταξιδιώτες που δεν υποχρεούνται να έχουν βίζα δίνοντας τη δυνατότητα να αξιολογηθεί κατά πόσο ενέχουν κίνδυνο παράτυπης μετανάστευσης, συνιστούν απειλή για την ασφάλεια ή ενέχουν υψηλό επιδημικό κίνδυνο πριν φτάσουν στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης. Αυτό το νέο σύστημα θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της ασφάλειας για τους πολίτες της ΕΕ. Είναι επομένως ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση ισχυρότερων και ευφυέστερων συστημάτων πληροφοριών για τα σύνορα και την ασφάλεια».

Επόμενα βήματα

Ο κανονισμός εγκρίθηκε με 494 ψήφους υπέρ, 115 κατά, και 30 αποχές. Μετά το πράσινο φως του ΕΚ, η εν λόγω νομοθεσία θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα και από το Συμβούλιο και στη συνέχεια να δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος είναι να τεθεί σε εφαρμογή το 2021.