Νόμιμη μοίρα

Ενώ κατά κανόνα κάθε άνθρωπος δικαιούται να διαθέτει την περιουσία του όπως επιθυμεί μετά το θάνατό του (με διαθήκη), ο/η σύζυγος που επιζεί, τα παιδιά και οι γονείς του, αν δεν υπάρχουν παιδιά, δεν μπορούν να αποκλειστούν από αυτή. Τα πρόσωπα αυτά λέγονται νόμιμοι μεριδιούχοι.

Νόμιμη μοίρα είναι το ελάχιστο μερίδιο στην κληρονομιά, το οποίο βάσει νόμου δεν μπορεί να στερηθεί από αυτά τα πρόσωπα και στην πράξη αποτελεί το μισό της περιουσίας του θανόντος. Το μερίδιο αυτό είναι ίσο με το μισό αυτού που θα έπαιρνε το κάθε πρόσωπο αν δεν υπήρχε καθόλου διαθήκη, αν υπήρχε δηλαδή εξ αδιαθέτου διαδοχή. Το ακριβές ύψος της νόμιμης μοίρας προσδιορίζεται με νομικό υπολογισμό αφού ληφθούν υπόψη διάφοροι παράγοντες, όπως η αξία της κληρονομιάς και το τι είχε δώσει ο διαθέτης πριν πεθάνει και σε ποιον.

Τα παραπάνω πρόσωπα έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν με αγωγή τη νόμιμη μοίρα τους, αν ο διαθέτης τους άφησε λιγότερα από ό,τι δικαιούνται ή αν δεν τους άφησε τίποτα χωρίς νόμιμο λόγο. Αν υπήρχε νόμιμος λόγος τότε έχουμε αποκλήρωση.