Η επίδραση στη συμπεριφορά των παιδιών από τα social media, τα applications, το online marketing και gaming

Τα διαδικτυακά παιχνίδια, τα κοινωνικά δίκτυα και οι εφαρμογές (applications) για smartphones και tablets παρουσιάζουν τρομακτική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των ανηλίκων, ιδίως ηλικίας 6-12 ετών.

Αυτή η διάδοση αυτή δεν είναι πάντοτε αθώα, καθώς, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τους ανηλίκους.

Οι κίνδυνοι αυτοί αφορούν στη χρήση όλων αυτών των ψηφιακών εφαρμογών και μέσων για την υιοθέτηση αθέμιτων ή και ακατάλληλων (λόγω του περιεχομένου τους βίαιου, σεξουαλικού, κ.λπ.) διαφημιστικών πρακτικών που στοχεύουν τους ανηλίκους.

Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν κινητοποιήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εκπόνηση μελέτης αναφορικά με τις συνέπειες των συγκεκριμένων πρακτικών για τους ανηλίκους και τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι πρακτικές μπορούν να επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους.

Δείτε το σχετικό infographic εδώ.

Συνοπτικά, ορισμένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας αυτής είναι τα εξής:

■ Πολλά διαδικτυακά παιχνίδια και εφαρμογές ενσωματώνουν διαφημιστικό υλικό με τη μορφή, π.χ., τοποθέτησης εικόνων ή σημάτων (logos) από διάφορα προϊόντα, παρεμβολής διαφημιστικών σποτ πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά το τέλος του παιχνιδιού ή την έξοδο από την εφαρμογή, παροχής εξωτερικών ηλεκτρονικών συνδέσμων (links) σε περαιτέρω προωθητικό υλικό που σχετίζεται με συγκεκριμένο προϊόν κ.λπ.

■ Οι ενσωματωμένες, σε παιχνίδια και εφαρμογές, διαφημίσεις επηρεάζουν υποσυνείδητα τους ανηλίκους, δηλαδή τους ωθούν στην κατανάλωση προϊόντων, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι η κατανάλωση αυτή συνδέεται ή είναι το άμεσο αποτέλεσμα της έκθεσής τους στο διαφημιστικό μήνυμα.

■ Άλλο σύνηθες φαινόμενο στα διαδικτυακά παιχνίδια και τις εφαρμογές είναι η απαίτηση για πληρωμή ή και για την πραγματοποίηση αγορών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συνέχιση του παιχνιδιού ή για να γίνει αποκλεισμός των διαφημίσεων.

■ Σε γενικές γραμμές, τα διαδικτυακά παιχνίδια δεν διαθέτουν αποτελεσματικά μέσα προστασίας των ανηλίκων, όπως προειδοποιητικά μηνύματα ή ευδιάκριτες οδηγίες που θα τους βοηθούσαν να διακρίνουν καλύτερα το παιχνίδι από τη διαφήμιση.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το επίπεδο προστασίας των ανηλίκων στην ψηφιακή αγορά δεν είναι το ίδιο σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Αυτό οφείλεται τόσο στις διαφορετικές ρυθμίσεις που ισχύουν στα κράτη μέλη, όσο και σε διαφορές στη νοοτροπία και τον τρόπο με τον οποίο οι γονείς επιτηρούν την ενασχόληση των παιδιών τους με το διαδίκτυο.

Σε κάθε περίπτωση η μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναδεικνύει την ανάγκη άμεσης, ολοκληρωμένης και εναρμονισμένης ευρωπαϊκής ρύθμισης των θεμάτων αυτών, φέρνοντας στο φως όλους τους κινδύνους που ενδέχεται να αντιμετωπίσει το παιδί ως ευάλωτος καταναλωτής στην ψηφιακή αγορά.

Δείτε ολόκληρη τη σχετική έκθεση εδώ και την περίληψή της εδώ.