Παρέμβαση Συνηγόρου του Καταναλωτή για τις χρεώσεις μηνυμάτων από 5ψηφια νούμερα στα κινητά

Τη συνδρομή της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ανεπιθύμητων χρεώσεων με τις οποίες επιβαρύνονται καταναλωτές εξαιτίας ακούσιων εγγραφών τους σε υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ), (γνωστά και ως 5ψηφια), ζητά ο Συνήγορος του Καταναλωτή.

Όπως επισημαίνεται στην επιστολή του κ. Ζαγορίτη προς τον Πρόεδρο της ΕΕΤΤ, κ. Δημήτριο Τσαμάκη, ο Συνήγορος του Καταναλωτή έχει ήδη προχωρήσει σε συστάσεις προς τις εταιρείες που εφαρμόζουν τέτοιες πρακτικές, επισημαίνοντας ότι οι χρεώσεις είναι παράνομες, διότι προσκρούουν τόσο στον Κώδικα Δεοντολογίας για τις Υπηρεσίες Πολυμεσικών Πληροφόρησης (ιδίως άρθρο 8 παρ. 8 (β)), όσο και στον ν. 2251/1994 (άρθρα 9 παρ. 5, 9ζ παρ. 1 και 9η (γ)) για την “Προστασία των καταναλωτών”.

Η πρώτη μάλιστα από τις συστάσεις αυτές έγινε ήδη δεκτή από τον υπό κρίση πάροχο Υ.Π.Π., ο οποίος μας ενημέρωσε για την απόσυρση των σχετικών υπηρεσιών από την αγορά, καθώς και από τον τηλεπικοινωνιακό πάροχο που εμπλέκετο.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή επισημαίνει την ανάγκη άμεσης ανάληψης πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση της τροποποίησης και συμπλήρωσης του Κώδικα Δεοντολογίας για την Παροχή Υπηρεσιών Πολυμεσικής Πληροφόρησης, ώστε να ρυθμιστούν τα ζητήματα που αναδείχθηκαν ανωτέρω και να προστατευθούν αποτελεσματικά τα δικαιώματα των καταναλωτών, όπως απαιτεί η νομοθεσία.

Δείτε σχετικά: Έλεγχος αριθμών αυξημένης χρέωσης από την ΕΕΤΤ

Όπως αναφέρεται στην επιστολή, το τελευταίο διάστημα, εμφανίσθηκαν νέες μορφές επιθετικών εμπορικών πρακτικών, οι οποίες συνδυάζονται με τη χρήση των έξυπνων κινητών (smartphones) και οδηγούν τους καταναλωτές, μέσα από διαρκώς εξελισσόμενες και δυναμικές εφαρμογές, στην εγγραφή τους, χωρίς τη βούλησή τους, ως συνδρομητών.

Το αποτέλεσμα είναι ανεπιθύμητες χρεώσεις που επιβαρύνουν περαιτέρω τους λογαριασμούς κινητής τηλεφωνίας.

Πιο συγκεκριμένα, με βάση την ανωτέρω πρακτική, την οποία, όπως διαπιστώσαμε, εφαρμόζουν εδώ και μερικούς μήνες ήδη, δύο εταιρείες πολυμεσικής πληροφόρησης, οι χρήστες “έξυπνου κινητού” που χρησιμοποιούν το 3G δίκτυο ορισμένου παρόχου [δηλαδή τα δεδομένα τους (data), όχι μέσω ασύρματης πρόσβασης (WI-FI)] εγγράφονται σε υπηρεσίες πολυμεσικής πληροφόρησης οι οποίες είναι υπηρεσίες αυξημένης χρέωσης, χωρίς να καταχωρούν οι ίδιοι με θετική τους ενέργεια τον αριθμό της κινητής τους σύνδεσης σε ορισμένο για τον σκοπό αυτό πεδίο ιστοσελίδας παροχής Υ.Π.Π.. Η ιστοσελίδα παροχής της Υ.Π.Π. εμφανίζεται στην οθόνη της συσκευής του κινητού τηλεφώνου ως αναδυόμενο παράθυρο (pop-up window ή ως display banner), “γνωρίζοντας” προφανώς ήδη τον αριθμό της κινητής σύνδεσης.

Η εγγραφή και, άρα, η χρέωση για την υπηρεσία γίνεται με την άσκηση πίεσης σε εικονίδιο με την ένδειξη “ΕΙΜΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 18”, ή “έναρξη”, ή “ΟΚ”, ή “ΕΙΣΟΔΟΣ” ή άλλες παρόμοιες ενδείξεις και, στη συνέχεια, αφού επιλεχθεί το σχετικό κουτάκι (tickbox), με το οποίο δηλώνεται η αποδοχή από τον χρήστη των συναλλακτικών όρων (Γ.Ο.Σ.), μεταξύ των οποίων και το ποσό της χρέωσης για την παροχή της συνδρομητικής υπηρεσίας, με την άσκηση πίεσης σε εικονίδιο με την ένδειξη “επιβεβαίωση”, ή “ΟΚ”, ή “ΕΙΣΟΔΟΣ”, κ.λ.π..

Χαρακτηριστικό της εν λόγω πρακτικής είναι ότι ο πάροχος της Υ.Π.Π. δεν αποστέλλει σύντομο μήνυμα με κωδικό (PIN), τον οποίο ο χρήστης θα πρέπει να εισαγάγει στην ιστοσελίδα της Υ.Π.Π. σε κατάλληλο για τον σκοπό αυτό πεδίο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εγγραφή του στην υπηρεσία και, άρα, να εκκινήσουν οι χρεώσεις των εισερχομένων συνήθως μηνυμάτων, τα οποία ο χρήστης δεν χρειάζεται καν να “ανοίξει” για να χρεωθεί.

Λόγω μάλιστα της οθόνης αφής στα “έξυπνα” κινητά, είναι εξαιρετικά ευχερές η εγγραφή να λάβει χώρα τυχαία ή εκ παραδρομής, χωρίς δηλαδή τη συνειδητή ενεργοποίηση της υπηρεσίας από τον κάτοχο της συσκευής, επειδή, όπως προαναφέρθηκε, δεν απαιτείται η εισαγωγή PIN. Αυτός ο κίνδυνος της ακούσιας (τυχαίας ή εκ παραδρομής) ενεργοποίησης είναι αυξημένος, όταν η ιστοσελίδα της συνδρομητικής υπηρεσίας εμφανίζεται αιφνιδιαστικά στην οθόνη της συσκευής του κινητού τηλεφώνου κατά την πλοήγηση στο διαδίκτυο ως αναδυόμενο παράθυρο (pop-up window) και κορυφώνεται αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι κατά το αρχικό στάδιο δεν απαιτείται από την εφαρμογή η εισαγωγή με θετική ενέργεια από τον χρήστη του αριθμού της κινητής του σύνδεσης στην ιστοσελίδα της.

Έτσι, ο άπειρος χρήστης, προσπαθώντας να “εξαφανίσει” το αναδυόμενο παράθυρο από την οθόνη του, προχωρεί σε επαναλαμβανόμενες ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να δοθεί, για τεχνικούς λόγους, εντολή διαφορετικού περιεχομένου από αυτό του “κλεισίματος” του παραθύρου. Συνεπεία αυτής της πρακτικής, ο καταναλωτής περιέρχεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση, δυσανάλογη με τα τεχνικά μέσα απόδειξης που ο μέσος χρήστης μπορεί να διαθέτει, αφού η πολυπλοκότητα των ψηφιακών συστημάτων που χρησιμοποιούνται για τη διαδικτυακή (online) σύναψη τέτοιων συμβάσεων δεν του επιτρέπει να έχει πρόσβαση σε εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να αποδείξουν την ενεργητική (ή μη) σύμπραξή του στην εγγραφή.

Επισημαίνεται ότι οι χρεώσεις αυτές εμφανίζονται αυτόματα στον λογαριασμό παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών που λαμβάνει, χωρίς άλλη σχετική από πλευράς του εξουσιοδότηση προς τον πάροχο των υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών που χρησιμοποιεί. Η χρέωση των μηνυμάτων αυτών γίνεται συνήθως σε εβδομαδιαία βάση με ανώτατο ποσό ανά υπηρεσία τα 20 ευρώ το μήνα χωρίς Φ.Π.Α..

Δείτε αναλυτικά την επιστολή εδώ.