Όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για το περιβαλλοντικό τέλος πλαστικής σακούλας

1. Η διάθεση της πλαστικής σακούλας – χρέωση στον καταναλωτή είναι υποχρεωτική για όλους;

Από 1 Ιανουαρίου 2018, όλα τα σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων και οι έμποροι, με εξαίρεση τα περίπτερα και τους εμπόρους που ασκούν υπαίθριο εμπόριο, και εφόσον διαθέτουν στους καταναλωτές τα προϊόντα ή εμπορεύματα τους σε λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς (<50 μm) θα πρέπει να τις διαθέτουν με καταβολή από τους καταναλωτές με περιβαλλοντικό τέλος ανά τεμάχιο λεπτής πλαστικής σακούλας 3 λεπτών, ποσό που θα αναγράφεται στα παραστατικά πώλησης (τιμολόγιο πώλησης ή απόδειξη λιανικής) με τρόπο διακριτό και ευανάγνωστο προ του ΦΠΑ. Από 1 Ιανουαρίου 2019, το περιβαλλοντικό τέλος προσδιορίζεται στην τιμή των 7 λεπτών, και αναγράφεται διακριτά προ ΦΠΑ.

2. Ποια είναι η πρακτική χρέωσης των πλαστικών σακουλών 50-70 μm;

Ποιος θα καθορίζει την τιμή πώλησης; Η τιμολόγηση των πλαστικών σακουλών μεταφοράς μεταξύ 50 και 70 μικρών εξαρτάται από την πολιτική τιμολόγησης της εκάστοτε εταιρείας, και δεν προσδιορίζονται συγκεκριμένα κριτήρια τιμολόγησης στην ΚΥΑ 180036/2017. Τα σημεία πώλησης και οι έμποροι χρεώνουν την πλαστική σακούλα μεταξύ 50 και 70μm αλλά δεν αποδίδουν σε κανένα δημόσιο φορέα τέλος, αλλά μόνο το ΦΠΑ από τη χρέωση της πλαστικής σακούλας.

3. Οι πλαστικές σακούλες με πάχος άνω των 70 μm θα φέρουν σήμανση;

Για τους παραγωγούς πλαστικών σακουλών με πάχος άνω των 70 μικρών, ισχύουν οι διατάξεις από το άρθρο 5 της παραγράφου 1 (περ. α’, γ’ δ’ και ε’) και θα πρέπει οι σακούλες αυτές να έχουν σήμανση, η οποία φέρει τον τόπο και την ημερομηνία παραγωγής και τον Αριθμό ΕΜΠΑ. Δεν προβλέπεται υποχρέωση χρέωσης ή καταβολής τέλους για πλαστικές σακούλες άνω των 70 μm. Οι έμποροι και τα καταστήματα μπορούν να τις διαθέτουν δωρεάν (άνω των 70 μm) αν επιθυμούν.

4. Ποιες είναι οι κατηγορίες τροφίμων για τις οποίες θα εξαιρεθεί η χρέωση των πολύ λεπτών σακουλών (πάχος 0-15 μm);

Οι πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς όπως ορίζονται στο άρθρο 2, παρ. 1 (περ. δ’) και μόνο για μεταφορά χύδην τροφίμων και προ ταμείου εξαιρούνται από την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους. Οι υπόλοιπες λεπτές σακούλες μεταφοράς < 15μm υπόκεινται σε περιβαλλοντικό τέλος.

5. Τι στοιχεία σήμανσης και σε ποιες σακούλες αναγράφονται αυτά τα στοιχεία;

Όλες οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς, ανεξαρτήτου πάχους, φέρουν σήμανση με στοιχεία: τόπος και ημερομηνία παραγωγής, καθώς και τον Αριθμό Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ), με ευκρινή τρόπο και σε εμφανή θέση στο σώμα της πλαστικής σακούλας. Οι πλαστικές σακούλες μεταφοράς, οι οποίες είναι μικρότερες των 70μm και υπόκεινται σε περιβαλλοντικό τέλος ή υποχρεωτική χρέωση, φέρουν επίσης και τον σειριακό αριθμό (bar code).

6. Από 1η Ιανουαρίου 2018 θα χρεώνεται η πλαστική σακούλα μεταφοράς παρόλο που δεν έχει σήμανση;

Από 1η Ιανουαρίου 2018, θα υπάρχει διάθεση πλαστικής σακούλας με περιβαλλοντικό τέλος (<50 μm) ή χρέωση (50-70μm) ακόμα και αν οι πλαστικές σακούλες δεν έχουν τα αναγραφόμενα στοιχεία της σήμανσης που αναφέρει η νομοθεσία γιατί αποτελούν αποθέματα σακουλών που δημιουργήθηκαν πριν τη δημοσίευση της σχετικής νομοθεσίας. Τα αποθέματα των πλαστικών σακουλών που δεν έχουν σήμανση μπορούν να εξαντληθούν μέχρι 10-6-2018.

7. Ο σειριακός αριθμός πως θα καθοριστεί για κάθε τύπο πλαστικής σακούλας;

Ο σειριακός αριθμός είναι ο αύξων και μοναδικός αριθμός ενός προϊόντος και η αναγραφή του στις πλαστικές σακούλες θα διευκολύνει τη τιμολόγηση – χρέωση της πλαστικής σακούλας στο ταμείο των καταστημάτων.

8. Υπάρχει υπόδειγμα σχετικά με την σήμανση των πλαστικών σακουλών που θα διακινούνται στην ελληνική αγορά (αριθμό μητρώου, σειριακός αριθμός, τόπος και ημερομηνία παραγωγής); Για τις εκτυπώσεις θα δοθούν προδιαγραφές, π.χ font type, fon size, color selection, placement?

Η υπηρεσία μας δεν διαθέτει κάποιο υπόδειγμα σχετικά με την σήμανση των πλαστικών σακουλών. Στην ΚΥΑ, στο άρθρο 5, περ. γ αναφέρεται ότι «… πλαστικές σακούλες μεταφοράς με σήμανση η οποία φέρει τον τόπο και την ημερομηνία παραγωγής και τον Αριθμό Εθνικού Μητρώου Παραγωγού (ΕΜΠΑ) με ευκρινή τρόπο και σε εμφανή θέση στο σώμα της πλαστικής σακούλας ….» Ο ευκρινής τρόπος προϋποθέτει τη χρήση προδιαγραφών σήμανσης (σύμφωνα με τον νεότερο νόμο Ν4496 (ΦΕΚ 170Α ’) / 8-11-2017 οι χαρακτήρες θα πρέπει να έχουν μέγεθος τουλάχιστον 1,2 χιλιοστών) έτσι ώστε η εκτύπωση να γίνεται με τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει οι πληροφορίες να γίνονται εύκολα αντιληπτές από το κοινό μάτι και η εμφανής θέση καθορίζει ότι η σήμανση θα γίνεται στο κυρίως σώμα της σακούλας και όχι σε σημείο που η σήμανση κρύβεται από ραφές και πτυχώσεις της σακούλας.

9. Υπάρχει η δυνατότητα εκτύπωσης αντί για την ημερομηνία παραγωγής της εβδομάδας παραγωγής ή του μήνα παραγωγής;

Η ΚΥΑ αναφέρει «εκτύπωση της ημερομηνίας παραγωγής» δηλαδή ημέρα/μήνας/έτος, και δεν μπορεί να αλλάξει αυτό παρά μόνο με τροποποίηση της ΚΥΑ.

10. Ποια είναι η διαδικασία λήψης του αριθμού μητρώου για τον παραγωγό και τον εισαγωγέα πλαστικών σακουλών;

O Αριθμός Μητρώου Παραγωγού (ΑΜΠ) λαμβάνεται αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία εγγραφής στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (ΕΜΠΑ), υπό την προϋπόθεση ότι οι παραγωγοί θα εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 9 της ΥΑ 181504/2016 (ΦΕΚ 2454/Β) όπως ισχύει. Για τη διευκόλυνση των παραγωγών στην ιστοσελίδα του ΕΟΑΝ, έχει αναρτηθεί ο αναλυτικός οδηγός εγγραφής στο ΕΜΠΑ. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ. 2β (όπως αυτό έχει τροποποιηθεί με την ΥΑ 892/2017) οι υφιστάμενοι παραγωγοί θα πρέπει να εγγραφούν εντός 8 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της σχετικής υπουργικής απόφασης που αφορά τα μέτρα για την πλαστική σακούλα (10.8.2017) σύμφωνα με το άρθρο 5 του σχετικού 2, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 13 του σχετικού 3.

11. Ποιες είναι οι οικονομικές υποχρεώσεις του παραγωγού πλαστικών σακουλών ως προς τa ΣΕΔ;

Οι παραγωγοί (κατασκευαστές, εισαγωγείς) της πλαστικής σακούλας σύμφωνα με την διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού, όταν εγγράφονται σε ΣΕΔ πληρώνουν μια χρηματική εισφορά (66 ευρώ/tn είναι η εισφορά για πλαστικό στα δύο εγκεκριμμένα ΣΕΔ), έτσι ώστε το ΣΕΔ να μεριμνήσει για την ανακύκλωση του προϊόντος όταν το προϊόν γίνει απόβλητο. Η υποχρέωση εκπλήρωσης της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τον κατασκευαστή/εισαγωγέα της πλαστικής σακούλας ξεκινάει από τη δημοσίευση της ΚΥΑ στις 10 Αυγούστου 2017, ενώ μέχρι τότε, τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού εκπλήρωνε ο τελικός «συσκευαστής» δηλαδή ο έμπορος του οποίου η πλαστική σακούλα έφερε την επωνυμία, ως μια εφαρμοζόμενη πρακτική, παρόλο που η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία και ο Νόμος 2939/2001 προέβλεπε ως υπόχρεους εκπλήρωσης της ευθύνης του παραγωγού είτε τους εισαγωγείς/κατασκευαστές είτε τους τελικούς «συσκευαστές».

Παραγωγός ο οποίος είχε την υποχρέωση εγγραφής σε ΣΕΔ και ΕΜΠΑ και προ της δημοσίευσης της συγκεκριμένης ΚΥΑ (10 Αυγ. 2017) με βάση τον Ν.2939/2001, και δεν την είχε εκπληρώσει, θα πρέπει κατά την εγγραφή του να μεριμνήσει να εκπληρωθούν οι όροι της σύμβασης συνεργασίας.

Σύμφωνα με νεότερη νομοθετική ρύθμιση και πιο συγκεκριμένα με το αρ. 23 του Ν.4496/2017 που τροποποιεί τον Ν. 2939/2001, οι παραγωγοί πλαστικών σακουλών μεταφοράς υπέχουν την υποχρέωση σε οργάνωση ΑΣΕΔ ή συμμετοχής σε ΣΣΕΔ από 1.1.2018.

12. Ποια είναι η διαδικασία αποστολής των στοιχείων παραγωγής και εισαγωγής πλαστικών σακουλών (0-15, 15-50, 50-70, >70 μm);

Στο ΕΜΠΑ έχει γίνει η ειδική προσαρμογή και οι παραγωγοί πλαστικής σακούλας μπορούν να εγγράφονται σε ειδική κατηγορία, ξεχωριστά από τις υπόλοιπες συσκευασίες. Η παροχή στοιχείων από τους παραγωγούς στον ΕΟΑΝ, θα γίνεται μέσω υποβολής αυτών σε δήλωση ετήσιων εκθέσεων στο ΕΜΠΑ, όπου θα πρέπει να δηλώνονται τα τεμάχια και το βάρος (kg) ανά έτος σε κατηγορίες των 0-15, 15-50, 50-70 και άνω των 70 μικρών.

Σχετική νομοθεσία

1. ΚΥΑ 180036/952 (ΦΕΚ Β’ 2812)/2017

2. Νόμος 4496/2017 (ΦΕΚ Β’ 170 / 2017)

3. ΥΑ 181504/2016