Online gaming: «Στο μικροσκόπιο» της Κομισιόν οι συμφωνίες μεταξύ Valve και 5 εκδοτών PC games με την υπόνοια τέλεσης “geo-blocking”

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Την Παρασκευή, 5 Απριλίου 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημέρωσε την Valve, ιδιοκτήτρια της πλατφόρμας διανομής βιντεοπαιχνιδιών “Steam”, καθώς και πέντε εκδότες βιντεοπαιχνιδιών, επί της προκαταρκτικής της άποψης ότι οι εν λόγω εταιρίες έθεσαν προσκόμματα στους καταναλωτές ως προς την διασυνοριακή αγορά βιντεοπαιχνιδιών από άλλα κράτη μέλη, παραβιάζοντας έτσι τους ενωσιακούς κανόνες ανταγωνισμού.

Η Επιτροπή προέβη σε κοινοποίηση των αιτιάσεων προς την Valve, ιδιοκτήτρια της μεγαλύτερης πλατφόρμας διανομής ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών παγκοσμίως, η οποία ονομάζεται “Steam”, καθώς και σε πέντε εκδότες ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών, τους Bandai Namco, Capcom, Focus Home, Koch Media και ZeniMax.

Η Valve – μέσω του Steam – διανέμει ψηφιακά ηλεκτρονικά βιντεοπαιχνίδια τα οποία προμηθεύεται από τους εμπλεκόμενους στην έρευνα πέντε εκδότες ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών. Ταυτόχρονα, η Valve προμηθεύει με «κλειδιά ενεργοποίησης» ("activation keys") τους συγκεκριμένους εκδότες.

Αυτά τα «κλειδιά ενεργοποίησης» είναι απαραίτητα προκειμένου οι καταναλωτές να μπορέσουν να παίξουν έναν αριθμό ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών που έχουν αγοραστεί σε κανάλια διαφορετικά από το Steam, π.χ. που έχουν ληφθεί ή αποκτηθεί από φυσικά μέσα, όπως το DVD. Μετά την απόκτηση ορισμένων ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών, οι χρήστες πρέπει να επιβεβαιώσουν το «κλειδί ενεργοποίησης» που διαθέτουν στο Steam προκειμένου να κατοχυρώσουν τη γνησιότητα του παιχνιδιού και να μπορέσουν έτσι να το παίξουν. Αυτό το σύστημα εφαρμόζεται σε μία ευρεία γκάμα παιχνιδιών, συμπεριλαμβανομένων αθλητικών ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών, παιχνιδιών προσομοίωσης και παιχνιδιών δράσης.

Η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής είναι ότι η Valve και οι πέντε εκδότες ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών ήρθαν σε διμερείς συμφωνίες με στόχο την αποτροπή των καταναλωτών από την αγορά και χρήση ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών που απέκτησαν σε άλλη χώρα από αυτή της κατοικίας τους (ο λεγόμενος γεωγραφικός αποκλεισμός ή “geo-blocking”). Το γεγονός αυτό αντιβαίνει στους κανόνες της ΕΕ περί θεμιτού ανταγωνισμού.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή εκφράζει ανησυχίες ότι:

• Η Valve και οι πέντε εκδότες ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών ήρθαν σε συμφωνία, παραβιάζοντας τους κανόνες της ΕΕ περί θεμιτού ανταγωνισμού, να εφαρμόσουν κλειδιά ενεργοποίησης γεωγραφικά αποκλεισμένα προκειμένου να αποτρέψουν τις διασυνοριακές πωλήσεις, μεταξύ άλλων και αναφορικά με μη ζητηθείσες παραγγελίες (οι λεγόμενες «παθητικές πωλήσεις») ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών από ορισμένα κράτη μέλη (π.χ. η Τσεχία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λεττονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Σλοβακία, και σε ορισμένες περιπτώσεις η Ρουμανία). Το γεγονός αυτό ενδέχεται να εμπόδισε τους καταναλωτές από το να αγοράσουν φθηνότερα παιχνίδια που ήταν διαθέσιμα σε άλλα κράτη μέλη.
• Οι Bandai Namco, Focus Home, Koch Media και ZeniMax, παραβίασαν τους ενωσιακούς κανόνες περί θεμιτού ανταγωνισμού, καθώς συμπεριέλαβαν στις συμφωνίες τους συμβατικούς περιορισμούς στις εξαγωγές με ορισμένους άλλους διανομείς πλην της Valve. Αυτοί οι διανομείς εμποδίστηκαν από το να πωλήσουν τα σχετικά ηλεκτρονικά βιντεοπαιχνίδια εκτός των παραχωρημένων περιοχών, οι οποίες θα μπορούσαν να καλύπτουν ένα ή περισσότερα κράτη μέλη. Οι πρακτικές αυτές ενδέχεται να δημιούργησαν προσκόμματα στους καταναλωτές στην αγορά και τη χρήση των ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών που διατίθενται από αυτούς τους διανομείς, είτε σε φυσικά μέσα, όπως τα DVD ή μέσω μεταφορτώσεων.

Κατά την προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, η οποία αναφέρεται στην κοινοποίηση των αιτιάσεών της, οι εν λόγω επιχειρηματικές πρακτικές συνίσταντο στον διαμοιρασμό των αγορών βάσει των εθνικών συνόρων και περιόρισαν τις παθητικές πωλήσεις στους καταναλωτές. Αυτές οι επιχειρηματικές πρακτικές στέρησαν εντέλει από τους Ευρωπαίους καταναλωτές τα οφέλη της ενωσιακής Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς, ήτοι την πραγματοποίηση έρευνας αγοράς με στόχο την εύρεση της πιο δελεαστικής προσφοράς.

Εάν επιβεβαιωθεί η άποψη αυτή, τότε θα συντρέχει περίπτωση παραβίασης του άρθρου 101 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο απαγορεύει τις αθέμιτες συμφωνίες. Η κοινοποίηση των αιτιάσεων δεν προδικάζει το αποτέλεσμα της διεξαγόμενης έρευνας.

Δήλωση

Η Επίτροπος, Υπεύθυνη για την Πολιτική Ανταγωνισμού, Margrethe Vestager, δήλωσε τα εξής: «Σε μία πραγματική Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αγοράζουν και να παίζουν βιντεοπαιχνίδια της επιλογής τους ασχέτως πού διαμένουν στην ΕΕ. Οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να αποτρέπονται από το να πραγματοποιούν έρευνα αγοράς μεταξύ διαφόρων κρατών μελών προκειμένου να καταλήξουν στην καλύτερη διαθέσιμη τιμή. Η Valve και οι πέντε εκδότες ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών θα έχουν τώρα την ευκαιρία να δώσουν τις απαντήσεις τους όσον αφορά τις ανησυχίες μας».

Ιστορικό

Ο κανονισμός για τον γεωγραφικό αποκλεισμό

Οι έρευνες στον γεωγραφικό αποκλεισμό ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών συμπληρώνουν τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/302 για τον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό, ο οποίος εφαρμόζεται σε ολόκληρη την ΕΕ από τις 3 Δεκεμβρίου 2018.

Ο κανονισμός απαγορεύει τον γεωγραφικό αποκλεισμό και άλλους γεωγραφικούς περιορισμούς που υπονομεύουν τις ηλεκτρονικές αγορές και τις διασυνοριακές πωλήσεις περιορίζοντας τη δυνατότητα των καταναλωτών και των επιχειρήσεων να επωφελούνται από τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού εμπορίου. Επί του παρόντος, ο κανονισμός εφαρμόζεται σε ηλεκτρονικά βιντεοπαιχνίδια που διανέμονται σε CD και DVD, αλλά όχι μέσω μεταφορτώσεων.

Η Επιτροπή θα προβεί σε μία πρώτη εκτίμηση του κανονισμού μέχρι τις 23 Μαρτίου 2020. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα αξιολογήσει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής εφαρμογής του σε ορισμένες ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες που προσφέρουν προστατευόμενο με τους κανόνες περί πνευματικής ιδιοκτησίας περιεχόμενο όπως μουσική, ηλεκτρονικά βιβλία, λογισμικό και διαδικτυακά παιχνίδια, καθώς και των υπηρεσιών σε τομείς όπως οι μεταφορές και τα οπτικοακουστικά μέσα.

Διαδικαστικό ιστορικό

Η Επιτροπή κίνησε στις 2 Φεβρουαρίου 2017 επίσημη διαδικασία διερεύνησης πιθανού περιστατικού παραβίασης των κανόνων περί ανταγωνισμού ως προς τις διμερείς συμφωνίες μεταξύ της Valve Corporation και πέντε εκδοτών ηλεκτρονικών βιντεοπαιχνιδιών.

Η συγκεκριμένη έρευνα αποτελεί ανεξάρτητη διαδικασία, η οποία όμως συνιστά παρακολούθημα των ευρημάτων της τελικής έκθεσης τομεακής έρευνας για το ηλεκτρονικό εμπόριο της Επιτροπής.

Η κοινοποίηση των αιτιάσεων συνιστά τυπικό στάδιο στις έρευνες της Επιτροπής για την ανίχνευση τυχόν περιστατικών παραβίασης των ενωσιακών κανόνων περί ανταγωνισμού. Η Επιτροπή ενημερώνει εγγράφως τα εμπλεκόμενα μέρη για τις εγειρόμενες σε βάρος τους αντιρρήσεις. Τα μέρη μπορούν έπειτα να εξετάσουν τα έγγραφα στον φάκελο που έχει συλλεγεί από την έρευνα της Επιτροπής, να απαντήσουν γραπτώς και να αιτηθούν προφορική ακρόαση για να παρουσιάσουν τις παρατηρήσεις τους επί της υποθέσεως ενώπιον εκπροσώπων της Επιτροπής και εθνικών αρχών ανταγωνισμού.

Σε περίπτωση που, μετά την άσκηση από τα μέρη των δικαιωμάτων τους άμυνας, η Επιτροπή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις τέλεσης παραβίασης, μπορεί να προβεί στην έκδοση απόφασης που απαγορεύει την συνέχιση της παράνομης συμπεριφοράς και να επιβάλλει χρηματικό πρόστιμο το οποίο ανέρχεται έως το 10% του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου συναλλαγών της εταιρίας.

Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο δεν υποχρεώνει την Επιτροπή να ολοκληρώνει τις έρευνες για την ανίχνευση τυχόν περιστατικών παραβίασης των ενωσιακών κανόνων περί ανταγωνισμού εντός συγκεκριμένων προθεσμιών. Η διάρκεια μίας τέτοιας έρευνας εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες, μεταξύ άλλων της πολυπλοκότητας της υπόθεσης, τον βαθμό συνεργασίας της εμπλεκόμενης επιχείρησης με την Επιτροπή και την άσκηση των δικαιωμάτων άμυνας.