Κορωνοϊός και Δήμοι: Ενημέρωση για πλαίσιο αντιμετώπισης του COVID-19 αναφορικά με την οργάνωση και λειτουργία των δήμων

Με εγκύκλιό του το Υπουργείο Εσωτερικών παρέχει ενημέρωση για την εφαρμογή του κανονιστικού πλαισίου αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, αναφορικά με την οργάνωση και λειτουργία των δήμων.

Όπως αναφέρει το Υπουργειο, ως διοίκηση οφείλει να παρέχει, τις σημαντικές και κρίσιμες αυτές στιγμές που περνούν οι κάτοικοι των δήμων, τις όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικές υπηρεσίες.

Αναλυτικά:

Η δράση των οργάνων διοίκησης των δήμων οριοθετείται, πλέον της αυτονόητης νομιμότητάς της, από την υγειονομική διάσταση των πολιτικών της, ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση του κορωνοϊού COVID-19. Οι δύο αυτές διαστάσεις στη δράση των οργάνων των δήμων απαιτεί τη γνώση του κανονιστικού πλαισίου που συνεχώς θεσπίζεται και αναμορφώνεται την παρούσα περίοδο, με σκοπό τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού.

Στο πλαίσιο αυτό, με την παρούσα εγκύκλιο, παρέχεται αναλυτική παρουσίαση του τρόπου αντιμετώπισης ζητημάτων που ανέκυψαν στη λειτουργία των οργάνων διοίκησης των δήμων, ενώ παρατίθεται επιπλέον Παράρτημα στο οποίο περιλαμβάνεται: α) όλο το, αντίστοιχο, κανονιστικό πλαίσιο (Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και κοινές Υπουργικές αποφάσεις) και β) οι εκδοθείσες εγκύκλιες οδηγίες για την εφαρμογή του.

i. Λειτουργία συλλογικών οργάνων

Όπως σας έχουμε ενημερώσει με την υπ’ αριθμ. 18318/13.03.2020 (ΑΔΑ: 9ΛΠΧ46ΜΤΛ6-1ΑΕ) εγκύκλιό μας, με το άρθρο 10 της από 11 Μαρτίου 2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) «Κατεπείγοντα μέτρα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού Covid-19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής τους» (Α’ 55), ρυθμίζονται θέματα σύγκλησης και λήψης αποφάσεων των πάσης φύσεως συλλογικών οργάνων των δήμων, των περιφερειών και των εποπτευόμενων νομικών τους προσώπων κατά το διάστημα λήψης των μέτρων αποφυγής της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, προς συμμόρφωση με τις γενικές οδηγίες υγιεινής.

Την περίοδο αυτή, οι αιρετοί των δήμων οφείλουν στη πλαίσιο της ευελιξίας που τους παρέχει η νομοθεσία να ασκούν τις αρμοδιότητές τους με γνώμονα την κάλυψη και εξυπηρέτηση των αναγκών της τοπικής τους κοινωνίας.

Προς υποβοήθηση του έργου τους και για την επίτευξη του σκοπού αυτού προβλέπεται στην εν λόγω διάταξη ότι κατά το ανωτέρω διάστημα, τα πάσης φύσεως συλλογικά όργανα διοίκησης των δήμων (δημοτικό συμβούλιο, εκτελεστική επιτροπή, οικονομική επιτροπή, επιτροπή ποιότητας ζωής, συμβούλια κοινοτήτων με πληθυσμό άνω των 300 κατοίκων, επιτροπή διαβούλευσης, κ.ά.) μπορούν να συνεδριάζουν, είτε δια περιφοράς, είτε δια τηλεδιάσκεψης. Στην περίπτωση της δια ζώσης σύγκλησης των συλλογικών οργάνων, οι συνεδριάσεις πραγματοποιούνται κεκλεισμένων των θυρών, τηρώντας το νομοθετικό πλαίσιο που καθορίζει τα μέτρα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού COVID-19 και της ανάγκης περιορισμού της διάδοσής του.

Με την παρούσα εγκύκλιο παρέχονται διευκρινήσεις αναφορικά με τη συνεδρίαση των συλλογικών οργάνων των δήμων είτε δια περιφοράς είτε δια τηλεδιάσκεψης.

α) Συνεδρίαση δια περιφοράς

Η δια περιφοράς συνεδρίαση, ερείδεται στις διατάξεις του άρθρου 67, παρ. 5 του ν. 3852/2010, όπως τροποποιήθηκαν με τις αντίστοιχες του άρθρου 184, παρ.1, του ν. 4635/2019. Όπως σας έχουμε ήδη επισημάνει, με την αρ. 18318/13.03.2020 εγκύκλιό μας, κατά το διάστημα λήψης των μέτρων αποφυγής και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, η δια περιφοράς συνεδρίαση μπορεί να λαμβάνει χώρα εκ του νόμου, χωρίς να απαιτείται αιτιολόγησή της.

Πιο συγκεκριμένα, για τη διεξαγωγή της δια περιφοράς συνεδρίασης απαιτείται η έκδοση πρόσκλησης. Στην πρόσκληση αντί τόπου συνεδρίασης αναγράφεται ότι αυτή θα διεξαχθεί δια περιφοράς και ο τρόπος (μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφώνου, κ.ά.) και διαδικασία διεξαγωγής της. Επίσης, στην πρόσκληση περιλαμβάνονται τα θέματα της ημερήσιας διάταξης καθώς και ο χρόνος έναρξης και λήξης της συνεδρίασης. Για την έκδοση και γνωστοποίηση της πρόσκλησης στα μέλη του συλλογικού οργάνου, εφαρμογή έχουν οι ισχύουσες διατάξεις.

Ο πρόεδρος του συλλογικού οργάνου οφείλει να αποστέλλει έγκαιρα στα μέλη τις εισηγήσεις των θεμάτων καθώς και την πρόταση επί της οποίας τα μέλη καλούνται να ψηφίσουν για κάθε θέμα. Τα μέλη εν συνεχεία αποστέλλουν τη ψήφο τους με οποιοδήποτε τρόπο υποδεικνύεται από τον πρόεδρο (π.χ. ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, μήνυμα κινητής τηλεφωνίας, τηλεομοιότυπο, κ.ά.) κατά το διάστημα διεξαγωγής της συνεδρίασης.

Επισημαίνεται ότι η προθεσμία των τριών ημερών (αναφορικά με τη σύγκληση του δημοτικού συμβουλίου, της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής) για την κοινοποίηση της πρόσκλησης μπορεί να συντμηθεί σε περίπτωση κατεπειγουσών περιπτώσεων.

Ακολούθως, εάν έχει ήδη σταλεί πρόσκληση και καταρτιστεί η ημερήσια διάταξη, στη συνεδρίαση δια περιφοράς μπορεί να συζητούνται θέματα εκτός ημερησίας διάταξης, με την προβλεπόμενη διαδικασία.

Ο νομοθέτης θέτει, πλέον με την ΠΝΠ της 30ης Μαρτίου 2020 (Α΄75), ως μόνη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της συνεδρίασης δια περιφοράς, τη συμμετοχή, έως την 31η Μαΐου 2020, του ενός δευτέρου (1/2) των μελών του οικείου συμβουλίου. Δεν απαιτείται, ωστόσο, η λήψη διακριτής, εκ των προτέρων απόφασης με την οποία τα μέλη θα αποφαίνονται για τη διεξαγωγή ή μη της συνεδρίασης δια περιφοράς, αλλά θεωρείται ότι η συμμετοχή αυτή εξασφαλίζεται αν, έστω και σε ένα θέμα της ημερήσιας διάταξης, ψηφίσουν συνολικά είτε θετικά, είτε αρνητικά, είτε δηλώσουν έστω ότι απέχουν από τη ψηφοφορία (δήλωση παρόν), τουλάχιστον το ½ των μελών.

Σημειώνεται ότι οι αποφάσεις που λαμβάνονται με τον τρόπο αυτό, ανακοινώνονται από τον πρόεδρο του συλλογικού οργάνου στην πρώτη συνεδρίαση, μετά τη λήξη των μέτρων αποφυγής της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19.

Για τη διεξαγωγή της συνεδρίασης τηρείται πρακτικό. Σ’ αυτό σημειώνεται οπωσδήποτε η εισήγηση επί του θέματος, τυχόν απόψεις των μελών που έχουν διατυπωθεί εγγράφως (ή αναγραφεί σε ηλεκτρονικό μήνυμα), όπως και κάθε κείμενο που τυχόν θα παραδώσει ο σύμβουλος, καθώς και οι ψήφοι επί της πρότασης. Επομένως, δεν χρειάζεται η υπογραφή αυτών από τους συμμετέχοντες δημοτικούς συμβούλους, αφού η συμμετοχή, η ψήφος ή η, τυχόν, τοποθέτησή τους αποδεικνύονται από το αποστελλόμενο έγγραφό (ή ηλεκτρονικό μήνυμά) τους.

β) Συνεδρίαση διά τηλεδιάσκεψης

Η συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη μπορεί να λάβει χώρα με κάθε πρόσφορο ηλεκτρονικό μέσο (όπως skype, εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης με δυνατότητα βιντεοκλήσης κ.λπ.), το οποίο καθορίζεται στην πρόσκληση που απευθύνει ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Επίσης, μετά την έκδοση και δημοσίευση της υπ’ αριθμ. 1822/16.03.2020 εγκυκλίου του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης μπορεί να γίνει με χρήση της τεχνολογίας του e-presence (www.epresence.gov.gr).

Στην περίπτωση συνεδρίασης με τηλεδιάσκεψη συνεχίζουν να έχουν εφαρμογή οι ισχύουσες διατάξεις που ρυθμίζουν τη σύγκληση, την απαρτία, τον τρόπο λήψης των αποφάσεων και γενικότερα τη λειτουργία των συλλογικών οργάνων.

ii. Για τις μετακινήσεις των οργάνων άσκησης δημόσιας εξουσίας των δήμων για την άσκηση των καθηκόντων τους

Σύμφωνα με τις ρυθμίσεις της υπ’ αρ. Δ1α/Γ.Π οικ 20036/22.3.2020 Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Επιβολή του μέτρου του προσωρινού περιορισμού της κυκλοφορίας των πολιτών προς αντιμετώπιση του κινδύνου διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19» (Β’ 986) εξαιρούνται από τον προσωρινό περιορισμό της κυκλοφορίας των πολιτών εν όλω στην Επικράτεια για το χρονικό διάστημα από 23 Μαρτίου 2020 έως και 6 Απριλίου 2020 οι δήμαρχοι και οι αντιδήμαρχοι (που ορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 59, παρ. 2 και 7 του ν. 3852/ 2010) όλων των δήμων. Ο δήμαρχος δύναται να επιδεικνύει στα όργανα ελέγχου εφαρμογής των μέτρων (άρθρο πρώτο, παρ. 7 της ανωτέρω Κοινής Υπουργικής Απόφασης) την απόφαση ανακήρυξής του από αρμόδιο πολυμελές πρωτοδικείο (άρθρο 44 του ν. 3852/ 2010) και ο αντιδήμαρχος την απόφαση ορισμού του (άρθρο 59, παρ. 5 του ν. 3852/ 2010).

Από τα περιοριστικά αυτά μέτρα εξαιρούνται, επίσης, οι μετακινήσεις αιρετών οργάνων των δήμων και των κοινοτήτων από και προς την εργασία τους, που συνδέεται με την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους (όπως πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου, εντεταλμένοι σύμβουλοι, πρόεδροι κοινοτήτων, κ.ά.), και οι οποίες δεν μπορεί να ασκηθούν με άλλο τρόπο (παρ. 2α του άρθρου πρώτου της εν λόγω κοινής Υπουργικής απόφασης).

Για την ορθή εφαρμογή της διάταξης αυτής ο Δήμαρχος θα πρέπει να χορηγήσει στα εν λόγω όργανα βεβαίωση, η οποία θα περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα κάτωθι στοιχεία:

- Στοιχεία ταυτότητας του αιρετού (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, ΑΔΤ ή αριθμό διαβατηρίου, αιρετό αξίωμα στο δήμο)

- Τόπος κατοικίας (ταχυδρομική διεύθυνση)

- Τόπος εργασίας: ταχυδρομική διεύθυνση του δημοτικού καταστήματος, όπου παρέχει τις υπηρεσίες του ο αιρετός

- Λόγω του ότι οι αιρετοί δεν είναι υπάλληλοι του δήμου όπου έχουν εκλεγεί το πλαίσιο

«Ωράριο εργασίας» εκλαμβάνεται ως ο απαιτούμενος χρόνος για την επιμελή άσκηση των αιρετών τους καθηκόντων και θα συμπληρωθούν ανάλογα τα πεδία:

α) ώρα προσέλευσης:…… /ώρα προβλεπόμενης αποχώρησης:……….

β) ώρα προβλεπόμενης αποχώρησης λόγω υπερωριακής απασχόλησης:……

- Χρονικό διάστημα ισχύος της βεβαίωσης/ Πάγιας Διάρκειας:

Η ως άνω βεβαίωση χορηγείται με πρωτότυπη υπογραφή του Δημάρχου και με στρογγυλή σφραγίδα. Στην ως άνω βεβαίωση θα συμπεριλαμβάνεται και οποιαδήποτε άλλη απαραίτητη πληροφορία, η οποία σχετίζεται με την άσκηση των καθηκόντων του αιρετού, εξαιτίας των οποίων προκύπτει υποχρέωση για μετακίνηση κατά τη διάρκεια της εργασίας του.

Το μετακινούμενο αιρετό όργανο οφείλει να φέρει υποχρεωτικά μαζί του την αστυνομική του ταυτότητα ή διαβατήριο, καθώς και τη βεβαίωση κίνησης, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή.

Προς διευκόλυνση των Δημάρχων επισυνάπτεται, στο Παράρτημα, πρότυπο της βεβαίωσης κίνησης των αιρετών των Δήμων.

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο.