Κορωνοϊός και δημόσιες συμβάσεις: Τροποποίηση σύμβασης λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID 19 με βάση το Ν. 4412/2016

Μία ενδιαφέρουσα και επίκαιρη γνωμοδότηση αναφορικά με τη δυνατότητα ή μη τροποποίησης δημόσιας σύμβασης με βάση το Νόμο 4412/2016, εξέδωσε το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.

Η γνωμοδότηση αφορά σε σύμβαση σίτισης των φοιτητών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και έγινε αποδεκτή.

Το ερώτημα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αφορούσε στο εάν είναι δυνατή κατά νόμο η τροποποίηση της σύμβασης σίτισης των φοιτητών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας με τη μείωση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, ενόψει του μειωμένου αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση, λόγω του επιβληθέντος για την αντιμετώπιση της πανδημίας «COVID 19» μέτρου της διακοπής της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου που διενεργείται με φυσική παρουσία των φοιτητών.

Μεταξύ άλλων στη γνωμοδότηση αναφέρεται:

«Η μείωση του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών οφείλεται, προδήλως, στη συνέχιση της απαγόρευσης της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου που πραγματοποιείται με φυσική παρουσία των φοιτητών. Από τη συνέχιση σίτισης του ως άνω μειωμένου αριθμού φοιτητών από την ανάδοχο εταιρία και την καταβολή σ' αυτήν εκ μέρους του Πανεπιστημίου συμβατικού ανταλλάγματος που αντιστοιχεί στη σίτιση 959 φοιτητών, ενόψει του συμβατικού όρου 32 της διακήρυξης περί αμοιβής της βάσει του αριθμού των δικαιούμενων σίτισης φοιτητών, επέρχεται, προδήλως, ανατροπή της ισορροπίας της σύμβασης σε βάρος του Πανεπιστημίου, η παροχή του οποίου καθίσταται δυσανάλογα υπέρτερη και επαχθής, έναντι της αντιπαροχής της αναδόχου εταιρίας και δημιουργούνται, μάλιστα, συνθήκες αδικαιολόγητου πλουτισμού αυτής, ο οποίος δεν βρίσκει έρεισμα στην σύμβαση, καθόσον αυτή προϋποθέτει, σε κάθε περίπτωση, την πλήρη λειτουργία του Πανεπιστημίου και της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Η ανατροπή δε αυτή οφείλεται, προδήλως, στους ως άνω έκτακτους, εξαιρετικούς και απρόβλεπτους λόγους της εμφάνισης της πανδημίας και των ληφθέντων μέτρων για τον περιορισμό της διάδοσης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και, ιδίως, του μέτρου της απαγόρευσης της εκπαιδευτικής λειτουργίας των Α Ε Ι. με φυσική παρουσία των φοιτητών, που συνιστούν περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης, για την αντιμετώπιση της οποίας, εξάλλου, ενεργοποιήθηκε και η συνταγματική πρόβλεψη του άρθρου 44 παρ 1 και η υιοθέτηση, με τις προαναφερόμενες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου και Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, των ως άνω εξαιρετικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπισή της.

12. Κατ' ακολουθία τούτων, συντρέχει, εν προκειμένω, ανάγκη τροποποίησης της σύμβασης σίτισης, με την περαιτέρω μείωση του συμβατικού αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, λόγω του περιορισμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, ο οποίος, προδήλως, οφείλεται στις ως άνω εξαιρετικές και απρόβλεπτες περιστάσεις εμφάνισης της πανδημίας COVID-19 και των ληφθέντων μέτρων αντιμετώπισης αυτής, η τροποποίηση δε αυτή δεν αλλοιώνει τη συνολική φύση της σύμβασης, η οποία κατ' είδος και αντικείμενο, θα εξακολουθεί να είναι η ίδια, ενώ δεν τίθεται ζήτημα ως προς τη συνδρομή της τρίτης ως άνω απαιτούμενης προϋπόθεσης, δηλ. της μη υπέρβασης κατά 50% της αξίας της σύμβασης, αφού με την τροποποίηση δεν επέρχεται αύξηση, αλλά αντιθέτως μείωση του οικονομικού αντικειμένου αυτής (μέσω της μείωσης του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών), τέλος δε, με την τροποποίηση αυτή δεν συντρέχει περίπτωση αποφυγής εφαρμογής των λοιπών διατάξεων του ν. 4412/2016 και συντρέχουν, συνεπώς, οι κατ' άρθρο 132 παρ. 1 περ. γ' του ν. 4412/2016 σωρευτικώς τασσόμενες προϋποθέσεις για την τροποποίηση της εξεταζόμενης σύμβασης, σε περίπτωση δε, διαπίστωσης της αύξησης του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, μετά και την αναμενόμενη πλήρη άρση στις 18-5-2020 των περιορισμών κυκλοφορίας των πολιτών, δύναται το Πανεπιστήμιο, το οποίο υποχρεούται στη σίτιση των φοιτητών του, υπό τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 53 παρ. 1 περ. β του ν. 4009/2011 και της Φ/5/68535/Β318-6-2012 Κ.Υ.Α. των Υπουργών Οικονομικών, Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (Β' 1265), να προβαίνει σε περαιτέρω τροποποίηση της σύμβασης σίτισης με την αύξηση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών.

13. Επισημαίνεται δε, τέλος, ότι σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, η τροποποίηση αυτή δεν υπάγεται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, παρότι η αρχική σύμβαση υπήχθη στον έλεγχο αυτό και τούτο, διότι, η τροποποίηση αυτή δεν έχει οικονομικό αντικείμενο, υπό την έννοια ότι δεν αυξάνεται, αλλά αντιθέτως μειώνεται το οικονομικό αντικείμενο της, λόγω της μείωσης του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών, ενώ δεν είναι και ουσιώδης, κατά την έννοια της παραγράφου 4 αυτού, αφού δεν μεταβάλλει το χαρακτήρα της αρχικής σύμβασης, δεν εισάγει όρους, οι οποίοι, εάν είχαν αποτελέσει μέρος της αρχικής διαδικασίας σύναψης σύμβασης, θα είχαν επιτρέψει τη συμμετοχή διαφορετικών υποψηφίων από αυτούς που επιλέχθηκαν αρχικώς ή στην αποδοχή άλλης προσφοράς από εκείνη που επελέγη αρχικώς ή θα προσέλκυαν και άλλους συμμετέχοντες στη διαδικασία σύναψης σύμβασης, η τροποποίηση δε αυτή, συνίσταται στον περιορισμό και όχι στην επέκταση του συμβατικού αντικειμένου και δεν αλλάζει την οικονομική ισορροπία της σύμβασης υπέρ του αναδόχου ούτε άμεσα ούτε έμμεσα, αντιθέτως δε, αποκαθίσταται μ' αυτήν η οικονομική της ισορροπία προς όφελος του Πανεπιστημίου, με την καταβολή μειωμένου συμβατικού ανταλλάγματος, λόγω του υπολογισμού αυτού επί του μειωμένου αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών και όχι επί του συμβατικού (μετά τις ως άνω τροποποιήσεις) αριθμού των 959 σιτιζόμενων φοιτητών.

Απάντηση

14. Κατ' ακολουθία των προεκτεθέντων, η απάντηση επί του τεθέντος ερωτήματος, είναι η εξής:

Η μείωση του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, λόγω του μέτρου της διακοπής της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου που πραγματοποιείται με φυσική παρουσία των φοιτητών, το οποίο λήφθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας «COVID 19», αποτελεί νόμιμο δικαιολογητικό λόγο για την τροποποίηση της σύμβασης σίτισης των φοιτητών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κατ' εφαρμογή του άρθρου 132 παρ. 1 περ γ' του ν 4412/2016, με την περαιτέρω μείωση του συμβατικού αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών (959), για όσο χρόνο συνεχίζεται η απαγόρευση της εκπαιδευτικής λειτουργίας του Πανεπιστημίου που απαιτεί φυσική παρουσία των φοιτητών, σε περίπτωση δε διαπίστωσης της αύξησης του αριθμού των προσερχόμενων προς σίτιση φοιτητών, δύναται το Πανεπιστήμιο να προβαίνει σε περαιτέρω τροποποίηση της σύμβασης σίτισης με την αύξηση του αριθμού των σιτιζόμενων φοιτητών».

Δείτε αναλυτικά τη γνωμοδότηση 53/2020 στο nsk.gov.gr

Διαβάστε σχετικά:

Κορωνοϊός και συναλλαγές, συμβάσεις, εταιρείες και μισθοί: Τι σημαίνει νομικά, τι θα συμβεί με Τράπεζες, οφειλές, συμβόλαια

Κορωνοϊός και συμβάσεις - Συνιστά η "Πανδημία" του CoVid19 λόγο αναστολής συμβάσεων;

Κορωνοϊός Covid-19 και επίκληση ανωτέρας βίας - Η απαλλακτική ρήτρα των επόμενων μηνών