Σύσταση Σωματείου

Η Ίδρυση Σωματείου αποτελεί έκδοση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι.

Κατά το άρθρο 12 παρ. 1, 2 και 3 του Συντάγματος κατοχυρώνεται η ελευθερία της συνένωσης καθώς ορίζεται ότι: «1. Οι Ελληνες έχουν το δικαίωμα να συνιστούν ενώσεις και μη κερδοσκοπικά σωματεία, τηρώντας τους Νόμους, που ποτέ όμως δεν μπορούν να εξαρτήσουν την άσκηση του δικαιώματος αυτού από προηγούμενη άδεια 2. Το σωματείο δεν μπορεί να διαλυθεί για παράβαση του Νόμου ή ουσιώδους διάταξης του καταστατικού του, παρά μόνο με δικαστική απόφαση. 3. Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται αναλόγως και σε ενώσεις προσώπων που δε συνιστούν σωματείο».

Κατά το άρθρο 78 του Αστικού Κώδικα, Σωματείο είναι ένωση προσώπων που επιδιώκει σκοπό μη κερδοσκοπικό.

Αποκτά προσωπικότητα όταν εγγραφεί σε ειδικό δημόσιο βιβλίο που τηρείται στο πρωτοδικείο της έδρας του. Για να συσταθεί σωματείο χρειάζονται είκοσι τουλάχιστον πρόσωπα.

Το καταστατικό, για να είναι έγκυρο, πρέπει να καθορίζει:

1. το σκοπό, την επωνυμία και την έδρα του σωματείου

2. τους όρους της εισόδου, της αποχώρησης και της αποβολής των μελών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους

3. τους πόρους του σωματείου

4. τον τρόπο της δικαστικής και της εξώδικης αντιπροσώπευσης του σωματείου

5. τα όργανα της διοίκησης του σωματείου, καθώς και τους όρους με τους οποίους καταρτίζεται και λειτουργεί η διοίκηση και παύονται τα οργανά της 6. τους όρους με τους οποίους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευση των μελών

7. τους όρους για την τροποποίηση του καταστατικού

8. τους όρους για τη διάλυση του σωματείου.

Για την Ίδρυση Σωματείου, απαιτείται αίτηση των Ιδρυτών. Κατά το άρθρο 787 ΚΠολΔ, όταν ζητείται κατά το νόμο να διαταχθεί η εγγραφή σωματείου στο βιβλίο που τηρείται για αυτό το σκοπό, ή η τροποποίηση του καταστατικού ή η εξουσιοδότηση για τη σύγκληση της συνέλευσης σωματείου και τη ρύθμιση της προεδρίας της ή η διάλυση σωματείου, αρμόδιος είναι ο Ειρηνοδίκης της περιφέρειας που έχει έδρα το σωματείο.

Αν συντρέχουν οι νόμιμοι όροι, ο ειρηνοδίκης διατάσσει:

1. να δημοσιευθεί στον τύπο περίληψη του καταστατικού με τα ουσιώδη στοιχεία του,

2. να εγγραφεί το σωματείο στο βιβλίο των σωματείων.

Η εγγραφή αυτή περιλαμβάνει το όνομα και την έδρα του σωματείου, τη χρονολογία του καταστατικού, τα μέλη της διοίκησης και τους όρους που την περιορίζουν. Το καταστατικό επικυρώνεται από τον ειρηνοδίκη, κοινοποιείται στον εισαγγελέα πρωτοδικών και κατατίθεται στο αρχείο του πρωτοδικείου.

Το σωματείο αποκτά προσωπικότητα από τη στιγμή που θα εγγραφεί στο βιβλίο. Η εγγραφή γίνεται μόλις η απόφαση που τη διατάζει γίνει τελεσίδικη.