Νέο πλαίσιο για τα ζώα συντροφιάς - Τι προβλέπεται για διατήρηση ζώων συντροφιάς σε κατοικίες και κακοποίηση

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε χθες η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών υπό τον τίτλο «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς - Πρόγραμμα ‘‘ΆΡΓΟΣ’’».

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, με την αξιολογούμενη ρύθμιση επιδιώκεται η ενίσχυση της υπεύθυνης ιδιοκτησίας των ζώων συντροφιάς και η θέσπιση αυστηρών κανόνων για τη διασφάλιση της ευζωίας των δεσποζόμενων και των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, που εμφορείται από τις πέντε διεθνώς αναγνωρισμένες ελευθερίες (ελευθερία από την πείνα και τη δίψα, από άσκοπη ταλαιπωρία και καταπόνηση, από πόνο, τραυματισμό και ασθένεια, από φόβο και αγωνία και ελευθερία έκφρασης μιας φυσιολογικής συμπεριφοράς), οι οποίες για πρώτη φορά κατοχυρώνονται νομοθετικώς.

Στον πυρήνα του σχεδίου νόμου βρίσκεται, επίσης, η θέσπιση ενός σαφούς και συνεκτικού κανονιστικού πλαισίου για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και τη δραστική μείωση του αριθμού τους.

Ο σκοπός αυτός αποτελεί τον δικαιολογητικό λόγο θέσπισης της επαρκούς χρηματοδότησης των δήμων για την υλοποίηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων περισυλλογής και διαχείρισης των αδέσποτων ζώων, αλλά και χάραξης πολιτικών για τα δεσποζόμενα. Οι διατάξεις του παρόντος σχεδίου νόμου θα επαναξιολογηθούν κατά τον 5ο χρόνο της εφαρμογής του με σκοπό τη βελτίωση ή τη συνολική αναθεώρησή τους, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων,την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί ως προς τον έλεγχο του πληθυσμού και την ευζωία των αδέσποτων ζώων.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, μέχρι σήμερα, δεν έχει καταστεί δυνατή η αποτελεσματική διαχείριση των αδέσποτων ζώων με τρόπο που να διασφαλίζει την ευζωία τους και να αποτρέπει την αύξηση του πληθυσμού τους, η οποία σήμερα είναι εκθετική. Επίσης, δεν έχουν εξαλειφθεί φαινόμενα εγκατάλειψης, κακοποίησης και παράνομης εμπορικής εκμετάλλευσής τους, φαινόμενα τα οποία δεν συνάδουν με τις προτεραιότητες και τις αξίες ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους.

Η υπεύθυνη ιδιοκτησία και η ενίσχυση της ευζωίας των ζώων συντροφιάς, δεσποζόμενων και αδέσποτων, απαιτούν τη θεσμοθέτηση, με σαφή τρόπο, της ενεργού συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων προσώπων και πρωτίστως των δήμων, των επιστημόνων, των φιλοζωικών σωματείων και οργανώσεων και των υπεύθυνων πολιτών, με συγκεκριμένους ρόλους, αρμοδιότητες και υποχρεώσεις, με βάση την αρχή της διαφάνειας. Αυτό το θεσμικό πλαίσιο ελλείπει σήμερα.

Επιπλέον, δεν υφίσταται σαφές και επαρκές πρόγραμμα χρηματοδότησης των δήμων, οι οποίοι καλούνται να συντάξουν και να υλοποιήσουν συγκεκριμένα επιχειρησιακά προγράμματα για τα ζώα με στόχους, χρονοδιάγραμμα και προϋπολογισμό. Την ανωτέρω ανάγκη καλύπτει η αξιολογούμενη ρύθμιση, η οποία θεσπίζει για πρώτη φορά πλαίσιο χρηματοδότησης.

Μεταξύ άλλων, το νομοσχέδιο προβλέπει:

• Σύσταση Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς, με επιμέρους μητρώα.

• Θέσπιση Μητρώου Παραβατών με καταγραφή των φυσικών προσώπων που έχουν καταδικαστεί για ποινικώς κολάσιμες πράξεις σε σχέση με τα ζώα.

• Θέσπιση ηλεκτρονικού βιβλιαρίου του ζώου με καταχώρηση αναλυτικών πληροφοριών για το ίδιο και τον ιδιοκτήτη του.

• Ενίσχυση του θεσμού της υιοθεσίας αδεσπότων με τη θέσπιση Πανελλήνιας Πλατφόρμας Υιοθεσίας Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς και τη δυνατότητα συνεργασίας των δήμων 6 με φιλοζωικά σωματεία και οργανώσεις.

• Διεύρυνση της έννοιας της κακοποίησης ζώου και θέσπιση ψηφιακής πλατφόρμας και πενταψήφιου τηλεφωνικού αριθμού καταγγελιών.

• Θέσπιση προγράμματος «Άργος» για τη χρηματοδότηση των δήμων και καθορισμός υποχρεώσεών τους για την υλοποίηση του προγράμματος διαχείρισης των αδέσποτων ζώων.

• Σύσταση Ειδικής Επιτροπής Παρακολούθησης της εφαρμογής της ρύθμισης και θέσπιση δεικτών απόδοσης.

• Κατάλληλη επιμόρφωση των αρμοδίων για την υλοποίηση του προγράμματος φορέων (υπαλλήλων ΟΤΑ, οργάνων διαπίστωσης των παραβάσεων, σωμάτων ασφαλείας).

• Προαγωγή της ζωοφιλίας και της υπεύθυνης ιδιοκτησίας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Ειδικότερα:

Διατήρηση ζώων συντροφιάς σε κατοικίες

1. Επιτρέπεται η διατήρηση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς σε κάθε κατοικία, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις παρ. 2, 3 και 4.

2. Στις πολυκατοικίες, που αποτελούνται από τουλάχιστον δύο (2) διαμερίσματα, επιτρέπεται η διατήρηση δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς εφόσον:

(α) Διαμένουν στο ίδιο διαμέρισμα με τον ιδιοκτήτη τους ή τον ανάδοχό τους ή διαμένουν, δυνάμει ομόφωνης απόφασης της γενικής συνέλευσης των ιδιοκτητών, σε κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας, ενδεικτικά στην πυλωτή ή στην ταράτσα, στον ακάλυπτο χώρο και στον κήπο, και εφόσον τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

(β) Δεν παραμένουν μόνιμα στις βεράντες ή στους ανοιχτούς χώρους του διαμερίσματος.

(γ) Η παραμονή στα διαμερίσματα πολυκατοικιών τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των κανόνων ευζωίας, των υγειονομικών διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων περί κοινής ησυχίας.

(δ) Εάν πρόκειται για σκύλους ή γάτες, έχουν σημανθεί, καταγραφεί και διατηρούν επικαιροποιημένα στοιχεία στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου του ζώου.

3. Δεν δύναται να απαγορευθεί η διατήρηση ζώων συντροφιάς με τον κανονισμό της πολυκατοικίας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 2. Με τον κανονισμό μπορεί να περιορίζεται ο μέγιστος αριθμός των ζώων που επιτρέπονται, μέχρι τα δύο (2) ζώα ανά διαμέρισμα. Αλλαγές στον κανονισμό της πολυκατοικίας όσον αφορά τον μέγιστο αριθμό επιτρεπόμενων ζώων ανά διαμέρισμα ισχύουν αφού παρέλθουν έξι (6) μήνες από την ψήφισή τους.

4. Στις μονοκατοικίες επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς που έχουν σημανθεί και καταχωρηθεί νομίμως και διατηρούν επικαιροποιημένα στοιχεία στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες καλής μεταχείρισης και ευζωίας των ζώων, καθώς και οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

5. Οι αριθμητικοί περιορισμοί της παρ. 2 ισχύουν μόνο για σκύλους και γάτες. Ως προς τα λοιπά ζώα συντροφιάς πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ευζωίας, οι ισχύουσες υγειονομικές διατάξεις και οι αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

Κακοποίηση των ζώων

1. Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, καθώς και της υποπερ. ββ’ της περ. β’ της παρ. 5 του άρθρου 7, απαγορεύονται:

(α) η κακοποίηση, η κακή και η βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, όπως ιδίως ο δραστικός και ο μη ιατρογενής περιορισμός της φυσιολογικής κίνησης, οι μη επιτρεπτές μέθοδοι εκπαίδευσης, η εργασία που δεν προβλέπεται για το είδος του ζώου, η μη σύννομη αναπαραγωγή, ο εκούσιος τραυματισμός με απλή σωματική βλάβη και

(β) ο φόνος και ο βασανισμός των ζώων, με την εσκεμμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία τους, ιδίως με δηλητηρίαση, στραγγαλισμό, απαγχονισμό, πνιγμό/πνιγμονή, πρόκληση εγκαύματος, θερμοπληξία, ηλεκτροπληξία, κρυοπαγήματα, σύνθλιψη, ακρωτηριασμό (μη θεραπευτικό), πυροβολισμό (πρόκληση τραύματος ή/και θάνατος ζώου), ο εκούσιος τραυματισμός (βαριά, επικίνδυνη σωματική βλάβη), οι μάχες μεταξύ ζώων, η κτηνοβασία, η σεξουαλική κακοποίηση ζώου με χρήση αντικειμένων για τη σαδιστική ευχαρίστηση του δράστη και η εγκατάλειψη νεογέννητων ζώων. Η στείρωση του ζώου, καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη με θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρούνται ακρωτηριασμός.

2. Εξαιρουμένων των περιπτώσεων κινηματογραφικών ταινιών και γενικότερα οπτικοακουστικού υλικού εκπαιδευτικού προσανατολισμού, απαγορεύονται η πώληση, η εμπορία και η παρουσίαση, καθώς και η διακίνηση μέσω διαδικτύου οποιουδήποτε οπτικοακουστικού υλικού, όπως βίντεο ή άλλου είδους κινηματογραφικού ή φωτογραφικού υλικού, στα οποία απεικονίζεται οποιαδήποτε πράξη βίας έναντι ζώου, καθώς και η σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου με σκοπό το κέρδος ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά. Στην ανωτέρω απαγόρευση συμπεριλαμβάνεται και η περίπτωση της μάχης μεταξύ ζώων.

3. Σε περίπτωση τραυματισμού ζώου συντροφιάς σε τροχαίο ατύχημα, ο υπαίτιος της πράξης αυτής υποχρεούται να ειδοποιήσει άμεσα τον οικείο δήμο ή την Ελληνική Αστυνομία, προκειμένου να παρασχεθεί στο τραυματισμένο ζώο η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα.

Διαβάστε το σχέδιο νόμου στη διαβούλευση.