Ερμηνεία της «αμετάκλητης δικαστικής απόφασης» χαρακτηρισμού ενός κτίσματος ως αυθαιρέτου (ΔΕφΑθ 672/2021)

Το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Αθηνών (ΔΕφΑθ 672/2021) απέρριψε αίτηση ακύρωσης κατά απόφασης του Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) της Περιφερειακής Ενότητας Βόρειου Τομέα Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε η διοικητική προσφυγή του αιτούντος κατά υποβληθείσας δήλωσης υπαγωγής στις διατάξεις του Ν.4178/2013, αυθαίρετων κατασκευών επί κοινόχρηστων και κοινόκτητων χώρων οριζόντιας ιδιοκτησίας, εντός οικοπέδου στο οποίο ευρίσκεται και η οριζόντια ιδιοκτησία του αιτούντος.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, κατόπιν αυτοψίας που διενεργήθηκε στην επίδικη οριζόντια ιδιοκτησία, διαπιστώθηκε η ανέγερση επί του δώματος ενός δωματίου και ενός υπόστεγου, κατασκευές οι οποίες χαρακτηρίστηκαν αυθαίρετες και κατεδαφιστέες. Οι συνιδιοκτήτες της επίδικης οριζόντιας ιδιοκτησίας υπέβαλαν αίτηση αναστολής κάθε διαδικασίας επιβολής κυρώσεων, λόγω υποβολής δήλωσης ένταξης στις διατάξεις του Ν. 4014/2011, που μεταφέρθηκε στις διατάξεις του Ν. 4178/2013. Ο αιτών υπέβαλε ένσταση ενώπιον του ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., ζητώντας την ακύρωση της υπαγωγής των αυθαίρετων κατασκευών στις διατάξεις του Ν. 4014/2011, επί της οποίας εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απορριπτική αυτής απόφαση.

Κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, οι διατάξεις του Ν. 4178/2013 δίνουν τη δυνατότητα σε αυθαίρετες κατασκευές, οι οποίες είχαν υπαχθεί στη προβλεπόμενη στο άρθρο 24 του Ν. 4014/2011 ρύθμιση, που κρίθηκε εν συνεχεία αντισυνταγματική, να υπαχθούν στη νέα ρύθμιση, μέσω μίας διαδικασίας ηλεκτρονικής μεταφοράς των στοιχείων της δήλωσης του Ν. 4014/2011 σε νέα δήλωση, η οποία συμπληρώνεται με τα τυχόν πρόσθετα δικαιολογητικά και στοιχεία που απαιτούνται από τις νεότερες διατάξεις του Ν. 4178/2013. Κατά τα λοιπά, και για τις ανωτέρω αυθαίρετες κατασκευές, οι συνέπειες της υπαγωγής ρυθμίζονται αποκλειστικά και μόνο από τον νεότερο Ν. 4178/2013, μη εφαρμοζομένων των διατάξεων του Ν. 4014/2011, που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.

Όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, δεν εξετάστηκε η ένσταση του αιτούντος, κατά το μέρος αυτής με το οποίο ζητείται η ακύρωση της δήλωσης υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 4014/2011, καθόσον ο εν λόγω νόμος έχει κριθεί αντισυνταγματικός, ήδη δε, οι αυθαίρετες κατασκευές έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του Ν.4178/2013, από μεταφορά της αρχικής δήλωσης υπαγωγής.

Περαιτέρω, με απόφασή του επί αγωγής του αιτούντος, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών επέβαλε στους ανωτέρω συνιδιοκτήτες την υποχρέωση να κατεδαφίσουν τα αυθαίρετα κτίσματα, που κατασκεύασαν επάνω από το δώμα της οικίας τους και να επαναφέρουν τα πράγματα στην προηγούμενη κατάσταση.

Μεταξύ άλλων, ο ισχυρισμός του αιτούντος περί μη νομιμότητας της προσβαλλόμενης απόφασης, καθόσον τα επίδικα κτίσματα κρίθηκαν αυθαίρετα με την ήδη αμετάκλητη απόφαση του Εφετείου Αθηνών, επί εφέσεως κατά της απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, απορρίφθηκε από το δικαστήριο ως αβάσιμος.

Κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, ανακύπτει ζήτημα μη συμμόρφωσης της Διοίκησης προς την μνησθείσα δικαστική απόφαση, αφού στην έννοια του αρμόδιου δικαστηρίου κατά την στην παρ. 7 του άρθρου 23 του Ν. 4178/2013 εμπίπτει «κάθε δικαστήριο που κρίνει αμετακλήτως τον αυθαίρετο χαρακτήρα ενός κτίσματος». Εν προκειμένω, ωστόσο, το Εφετείο Αθηνών δεν συνιστά, κατά την έννοια της προαναφερόμενης διάταξης, αρμόδιο δικαστήριο, που αποφαίνεται αμετάκλητα επί της αυθαιρεσίας των κτισμάτων.

Το ζήτημα του χαρακτηρισμού κατασκευών ως αυθαιρέτων αποτελεί ζήτημα διοικητικής φύσης, το οποίο τέμνεται αρμοδίως (και με δύναμη δεδικασμένου) από το διοικητικό δικαστήριο. Τυχόν δε σχετική με το ζήτημα αυτό αμετάκλητη κρίση ποινικού δικαστηρίου, που επιλαμβάνεται συναφούς ποινικής κατηγορίας κατά των φερομένων ως εμπλεκομένων στην κατασκευή των αυθαιρέτων κατασκευών, είναι παρεμπίπτουσα και δεν μπορεί να οδηγήσει, άμεσα ή έμμεσα, στην παραγωγή δεδικασμένου ή/και δέσμευσης για το διοικητικό δικαστήριο, που επιλαμβάνεται της συναφούς διοικητικής διαφοράς από την επιβολή της υποχρεώσεως κατεδαφίσεως ή απομακρύνσεως των εν λόγω κατασκευών.

Απόσπασμα απόφασης

10. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, όπως συμπληρώνεται με το δικόγραφο των προσθέτων λόγων, ο αιτών επαναλαμβάνει τους προβληθέντες με την διοικητική του προσφυγή ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας ότι το ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α. με την προσβαλλόμενη απόφασή του παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης, της προστασίας του διοικουμένου και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης αυτού, της επιείκειας και της αναλογικότητας, καθόσον προβαίνει στην δυσμενέστερη ερμηνεία των εφαρμοστέων, εν προκειμένω, διατάξεων. Οι εν λόγω, όμως, ισχυρισμοί πέραν της αοριστίας τους αβασίμως πάντως προβάλλονται, διότι η προσβαλλόμενη πράξη εκδόθηκε κατά δέσμια αρμοδιότητα, η οποία ασκήθηκε νομίμως (βλ. ΣτΕ 785/2016, 4470/2010, 4028/2011 7μ, 3969/2008 κ.ά.).

11. Επειδή, στην παρ. 7 του άρθρου 23 του ν. 4178/2013, το τρίτο εδάφιο της οποίας αντικαταστάθηκε με το άρθρο 84 του ν.4307/2014, ΦΕΚ Α’ 246/15.11.2014, ορίζεται ότι : «7. Στις ρυθμίσεις του παρόντος νόμου υπάγονται κτίσματα που έχουν ανεγερθεί με άδεια που εκδόθηκε από την αρμόδια αρχή και που μεταγενέστερα ανακλήθηκε λόγω υποβολής αναληθών στοιχείων ή ανακριβούς αποτύπωσης της υπάρχουσας κατάστασης. Για τα κτίσματα αυτά υποβάλλονται όλα τα δικαιολογητικά του άρθρου 11 και καταβάλλεται το σχετικό παράβολο, καθώς και το ενιαίο ειδικό πρόστιμο, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος. Δεν υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και του παρόντος άρθρου κτίσματα που κρίθηκαν αυθαίρετα με αμετάκλητη απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου......».

12. Επειδή, περαιτέρω, ο αιτών διατείνεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, διότι τα επίμαχα αυθαίρετα κτίσματα κρίθηκαν αυθαίρετα με την, ήδη, αμετάκλητη 1207/2014 απόφαση του Εφετείου Αθηνών (βλ. προσκομιζόμενα ./2016 και ./2017 πιστοποιητικά της Γραμματείας του Εφετείου Αθηνών, σύμφωνα με τα οποία δεν ασκήθηκε κατ’ αυτής ένδικο μέσο). Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του Εφετείου Αθηνών, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 1 και 2 του ως άνω Κανονισμού οι ανωτέρω προέβησαν στις ανωτέρω αυθαίρετες κατασκευές, στερώντας από τον ίδιο το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το δώμα, που αποτελεί κοινόχρηστο χώρο. Ανακύπτει δε, κατά τα προβαλλόμενα, ζήτημα μη συμμόρφωσης της Διοίκησης προς την μνησθείσα δικαστική απόφαση, με βάση τις παρατεθείσες στην προηγούμενη σκέψη διατάξεις, αφού στην έννοια του αρμόδιου δικαστηρίου εμπίπτει «κάθε δικαστήριο που κρίνει αμετακλήτως τον αυθαίρετο χαρακτήρα ενός κτίσματος». Εν προκειμένω, όμως, το Εφετείο Αθηνών, που εξέδωσε την 1207/2014 απόφασή του επί εφέσεως κατά της 1301/2008 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δεν συνιστά, κατά την έννοια της παρατεθείσας στην προηγούμενη σκέψη διατάξεως, αρμόδιο δικαστήριο, που αποφαίνεται αμετάκλητα επί της αυθαιρεσίας των κτισμάτων. Κατά συνέπεια, ο σχετικός περί του αντιθέτου λόγου ακυρώσεως, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση εδώ.