Δαπάνες ιδιοκτήτη για κοινό πράγμα

Σε περιπτώσεις συγκυριότητα επί ενός ακινήτου, τίθεται το ζήτημα δαπανών προς συντήρηση του πράγματος. Κατά κανόνα, η συντήρηση ειναι πράξη "διαχείρισης" του πράγματος, πράξη λοιπόν για την οποία συντρέχει ο κανόνας.

Από τις διατάξεις των άρθρων 787 επ και 794 ΑΚ, οι οποίες εφαρμόζονται σύμφωνα με το άρθρο 1113 του ίδιου Κώδικα και στη συγκυριότητα σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 730 επ και 1101 έως 1107, συνάγεται ότι προκειμένου για δαπάνες που έγιναν σε κοινό πράγμα, από ένα από τους συγκυρίους, μπορεί αυτός να επιδιώξει την ανάληψη τους από τους λοιπούς συγκυρίους κατά την αναλογία της μερίδας τους, όχι μόνον όταν πραγματοποίησε τις δαπάνες μετά από σύμφωνη απόφαση της πλειοψηφίας ή σχετική δικαστική απόφαση ή για την αποτροπή επικειμένου κινδύνου και για την συντήρηση του πράγματος,

Η αναζήτηση των εξόδων απ` ευθείας βάσει της ανωτέρω διάταξης του άρθρου 794 ΑΚ, μπορεί να γίνει αν πρόκειται για έξοδα που έγιναν υπό τις προϋποθέσεις των άρθρων 788-790 ΑΚ, δηλαδή κατόπιν απόφασης όλων των κοινωνών ή της πλειοψηφίας αυτών, ή του δικαστηρίου ή αφορούν μέτρα που ελήφθησαν για την αποτροπή επικείμενου κινδύνου και υπό την πρόσθετη προϋπόθεση ότι τα, εν λόγω, έξοδα έχουν καταβληθεί από τον κοινωνό, ο οποίος κατά συνέπεια αξιώνοντας την καταβολή τους, πρέπει να επικαλεσθεί, μεταξύ των άλλων και να αποδείξει ότι κατέβαλε τα έξοδα αυτά σύμφωνα με τις παραπάνω προϋποθέσεις(ΕφΑθ 1000/2018 δημ.ΝΟΜΟΣ).

Αλλιώς, όταν υποβλήθηκε στις δαπάνες αυτές χωρίς να υπάρχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, εξετάζεται η συνδρομή των όρων της διοικήσεως αλλότριων. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 736 ΑΚ, εάν ο διοικητής αλλοτρίων επιλήφθηκε της διοικήσεως προς το συμφέρον και κατά την πραγματική ή εικαζομένη θέληση του κυρίου, δικαιούται να ζητήσει από τούτον τις δαπάνες της διοικήσεως και ανόρθωση των ζημιών κατά τις περί εντολής διατάξεις εφαρμοζόμενες αναλόγως. Το γεγονός ότι με τη διαχείριση της ξένης υποθέσεως εξυπηρετείται συγχρόνως έμμεσα ή εν μέρει και του διοικητή το συμφέρον, έστω και αν τούτο προέχει, δεν εμποδίζει την εφαρμογή των διατάξεων περί διοικήσεως αλλοτρίων. Η αξίωση του διοικητή για απόδοση των δαπανών περιλαμβάνει τις δαπάνες που έκανε ο διοικητής για την κανονική διεξαγωγή της υποθέσεως θεωρώντας δικαιολογημένα με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες της συγκεκριμένης περιπτώσεως ότι αυτές ήταν εύλογες. Για την κατ` άρθρο 736 ΑΚ ευθύνη του κυρίου, δεν απαιτείται υπαιτιότητα αυτού. Η ευθύνη του δηλαδή διαπλάσσεται στο νόμο αντικειμενική με βάση την αρχή του καταλογισμού του κινδύνου.

Η αναζήτηση αυτή, δύναται να επιδιωχθεί και με ανταγωγή ή και με ένσταση του εναγομένου κοινωνού, για το ορισμένο και παραδεκτό της οποίας (ανταγωγής ή ένστασης), πρέπει να αναφέρονται σ’ αυτή με πληρότητα και σαφήνεια τα πραγματικά περιστατικά, που συνθέτουν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τη συνδρομή των προαναφερόμενων προϋποθέσεων, διαφορετικά (η ανταγωγή ή η ένσταση) τυγχάνει απορριπτέα ως απαράδεκτη εξεταζόμενη τούτου και αυτεπαγγέλτως (ΕφΠειρ 232/2016, δημ.ΝΟΜΟΣ).