Εσφαλμένη Αναγραφή Ιδιοκτήτη στον Αναδασμό

Εφαρμοστέος είναι ο νόμος 674/1977 και ιδίως τα άρθρα 22 §1-3, 22, και 33 §§ 1-2

Κατά κανόναν, αν κάποιο ακίνητο εισφέρθηκε σε αναδασμό που διενεργήθηκε μετά την 1.9.1977 και τρίτος αναγράφηκε ως δικαιούχος του αναδιανεμηθέντος ακινήτου στον οικείο κτηματολογικό πίνακα, ο οποίος κυρώθηκε με απόφαση του Νομάρχη που δημοσιεύθηκε νόμιμα, αλλά δεν είναι ο κύριος του εισφερθέντος ακινήτου, και στη συνέχεια εκδόθηκε στο όνομα του τρίτου ο οικείος τίτλος κυριότητας και μεταγράφηκε, όποιος προβάλλει δικαίωμα κυριότητας επί του εισφερθέντος ακινήτου, μπορεί να διεκδικήσει το νέο ακίνητο από τον εξ αναδασμού δικαιούχο, εφόσον δεν παρήλθε τριετία από τη μεταγραφή του τίτλου κυριότητος (βλ. ΟλομΑΠ 6/91, ΑΠ 1527/04 Νόμος, ΑΠ 421/99, ΑΠ 1272/95, ΑΠ 1349/94, ΑΠ 1236/82 ΝοΒ 31.1174, ΕφΛάρ 672/03, ΕφΠατρ 328/01 Νόμος).

Εν είδει κανόνα δηλαδή όποιος προβάλλει δικαίωμα κυριότητας επί του εισφερθέντος ακινήτου μπορεί να «διεκδικήσει» το νέο ακίνητο από τον εξ αναδασμού δικαιούχο, εφόσον δεν παρήλθε τριετία από τη μεταγραφή του τίτλου κυριότητος (παραχωρητηρίου). Αυτό = μεταγραφή όμως βλέπω από τα έγγραφα ότι έγινε το 2008.

Εφόσον όμως παρήλθε άπρακτη η παραπάνω τριετής προθεσμία, καθένας που αξιώνει δικαίωμα κυριότητος ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου που έχει υπαχθεί στον αναδασμό δικαιούται να λάβει μόνο αποζημίωση από εκείνον υπέρ του οποίου εκδόθηκε το παραχωρητήριο, ή αν αυτός απεβίωσε από τους καθολικούς διαδόχους του, και δεν έχει δικαίωμα να «διεκδικήσει» το νέο κτήμα απ’ αυτόν, είναι δε αδιάφορη, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, οποιαδήποτε άγνοια ή πλάνη σχετικά με τον αναδασμό του κυρίου του αναδιανεμηθέντος κτήματος (ΟλΑΠ 6/1991 ΕλλΔνη 32.751, ΑΠ 421/1999 ΕλλΔνη 41.1511, ΑΠ 1272/1995 ΕλλΔνη 38.781, ΑΠ 1349/1994 ΕλλΔνη 37.610, ΕφΛαρ 196/2012 Δικογραφία 2012.550, ΕφΛαρ 627/2003 ό.π., ΕφΠατρ 328/01 ό.π., ΕφΛαρ 669/1990 ό.π.).

Σκοπός του κοινού νομοθέτη με την ρύθμιση αυτή, ήταν η αποφυγή διαιώνισης της εκκρεμότητας ως προς την οριστικοποίηση των τίτλων κυριότητας (παραχωρητηρίων), αλλά και η μη ανατροπή μετά την παρέλευση τριετίας των ευεργετικών αποτελεσμάτων του αναδασμού, γι’ αυτό και κατά ρητή νομοθετική πρόβλεψη στο άρθρο 33 παρ. 2 του Ν. 674/1977, κατέλαβε και τους αναδασμούς που έλαβαν χώρα υπό το προηγούμενο νομοθετικό καθεστώς, καθώς ορίσθηκε ότι η τριετής προθεσμία για τα παραχωρητήρια που μεταγράφηκαν πριν τη δημοσίευσή του «αρχίζει από της ισχύος του», δηλ. από 1.9.1977 (ΟλΑΠ 6/1991 ό.π.). Εάν, λοιπόν, μέσα στην τριετία από την μεταγραφή των παραχωρητηρίων, που προβλέπει το άρθρο 22 παρ. 3 Ν. 674/1977, δεν κινήθηκε η διαδικασία διορθώσεως των στοιχείων του αναδασμού, ήτοι, πιο συγκεκριμένα, δεν επιδόθηκε στον εναγόμενο η αγωγή τα εμπράγματα αποτελέσματα του αναδασμού καθίστανται πλέον αμετάκλητα.

Το ίδιο θα πρέπει να γίνει δεκτό και πριν από την πάροδο της τριετίας που προβλέπει το άρθρο 22 παρ. 3, εφόσον ο εναγόμενος απέκτησε στο μεταξύ κυριότητα λόγω χρησικτησίας.

Περαιτέρω, από το σκοπό των διατάξεων του Ν. 674/1977 συνάγεται, ότι ο αναδασμός αποβλέπει στην καλύτερη παραγωγική αξιοποίηση και εκμετάλλευση της εγγείου ιδιοκτησίας φυσικών ή νομικών προσώπων, βασική δε αρχή του είναι η παραχώρηση κτημάτων ισαξίων των αναδιανεμομένων. Η τυχαία ύπαρξη κτημάτων, που αποτελούν «ιδιοκτησίες» κατά την έννοια του άρθρου 1 αριθ. 4 Ν. 674/1977 αγνώστων προσώπων, δεν είναι αρκετό για να οδηγήσει στην διόρθωση των στοιχείων του αναδασμού -μετά από αγωγή εκείνου που αξιώνει δικαίωμα κυριότητος επί ακινήτου που έχει υπαχθεί στον αναδασμό- ακόμα και μετά την παρέλευση της τριετούς προθεσμίας για την έγερση της παραπάνω αγωγής, με το επιχείρημα ότι ο ενάγων πρόκειται έτσι κι αλλιώς να αποζημιωθεί από ιδιοκτησίες αγνώστων που έχουν μείνει αδιάθετες και ως εκ τούτου δεν θα χρειαστεί να ανακληθούν παραχωρητήρια και να ανατραπούν τα κεκτημένα δικαιώματα εκείνων που αναγράφονται ως δικαιούχοι στα παραχωρητήρια, η προστασία των οποίων εξάλλου υπήρξε και ο δικαιολογητικός λόγος θέσπισης χρονικού περιορισμού για την ακύρωση ή τη διόρθωση των παραχωρητηρίων.

Η λύση αυτή αντίκειται στα συμφέροντα των αγνώστων ιδιοκτητών, αφού είναι αυτονόητο, ότι, όταν εμφανισθούν τούτοι, δεν θα μπορεί να υλοποιηθεί ο σκοπός του άρθρου 2 Ν. 674/77, δηλαδή τελικώς δεν θα λάβουν κτήματα ισάξια των ακινήτων τους, που αναδιανεμήθηκαν, αφού η υπάρχουσα προς παραχώρηση σε τούτους έγγειος ιδιοκτησία θα καταστεί κατ’ έκταση μικρότερη με την παραχώρηση τμήματος αυτής στον ενάγοντα (βλ. Γνωμοδότηση ΝΣΚ 343/2004, Α΄ Δημοσίευση ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, κατά την οποία δεν είναι εφικτή, η ανάλογος εφαρμογή στον αναδασμό του άρθρου 25 Ν. 1644/1986, που ρυθμίζει τα της αντικαταστάσεως κλήρων λόγω καταστροφής τους, προκειμένου να αντικατασταθεί ιδιοκτησία που λόγω φυσικών ή άλλων αιτίων δεν μπορεί να επιτελέσει το σκοπό του αναδασμού της με άλλη, που έχει καταχωρηθεί στα οικεία κτηματολογικά στοιχεία ως ανήκουσα σε άγνωστο ιδιοκτήτη, αφού η εξαιρετικού δικαίου διάταξη του άρθρου 25 Ν. 1644/1986 προϋποθέτει ύπαρξη αδιάθετων κτημάτων σε αναδιανεμητέα περιοχή, περίπτωση που δεν συντρέχει σε αναδασμό).

Σημειωτέον, τέλος, ότι με το άρθρο 35 περ. ι του Ν. 3147/2003, η ισχύς του οποίου άρχισε από την δημοσίευσή του στο ΦΕΚ Α 135 της 5.6.2003 (άρθρο 37), καταργήθηκαν οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 22 του ν. 674/1977, με τις οποίες προβλεπόταν χρονικός περιορισμός για την ακύρωση ή τη διόρθωση των παραχωρητηρίων, εάν είχε παρέλθει τριετία από την μεταγραφή τους και καθιερωνόταν μόνο δικαίωμα αποζημίωσης για τον πραγματικό κύριο του αναδιανεμηθέντος ακινήτου.