Κτηματολόγιο: ειδική - ιδιάζουσα χρησικτησία δυνάμει του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003 (ΑΠ 121/2022)

Η διάταξη του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003 επιτρέπει την απόκτηση της κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία σε ακίνητο του Δημοσίου, εφόσον κάποιος, που απέκτησε με καλή πίστη τη νομή του ακινήτου του Δημοσίου, νέμεται τούτο αδιατάρακτα για τριάντα έτη που φθάνουν χρονικά μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού, δηλαδή μέχρι την 19/3/2003.

Στην προκειμένη περίπτωση, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δέχθηκε πως η άμεση δικαιοπάροχος - μητέρα των αναιρεσιβλήτων έγινε συγκυρία κατά ποσοστό 1/36 εξ αδιαιρέτου του επίδικου ακινήτου με παράγωγο τρόπο, δυνάμει  αποδοχής  κληρονομιάς, από την αληθή κυρία μητέρα της, και ότι το αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο δεν απέκτησε την κυριότητα του επιδίκου ακινήτου με τους επικαλούμενους τρόπους κτήσεως κυριότητας, ήτοι λόγω απαλλοτρίωσης για την αποκατάσταση των προσφύγων, ως διάδοχος του Τουρκικού Δημοσίου και με χρησικτησία.

Το αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο προέβαλε ως μοναδικό λόγο αναίρεσης ότι η εφετειακή απόφαση παραβίασε ευθέως τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 966, 968 1054 του ΑΚ και του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003, καθόσον, κατά τις διαλαμβανόμενες στο λόγο αυτό αιτιάσεις του, η επίδικη εδαφική έκταση, ως αποτελούσα τμήμα μείζονος απαλλοτριωθείσας εδαφικής έκτασης, ήταν ανεπίδεκτη χρησικτησίας και δη της ειδικής χρησικτησίας του άνω άρθρου 4 του Ν. 3127/2003.

Ο Άρειος Πάγος απέρριψε τον λόγο αυτό αναίρεσης ως αβάσιμο, στηριζόμενο σε εσφαλμένη προϋπόθεση. Και τούτο, διότι το εφετείο δεν δέχθηκε ότι το επίδικο αποτελεί τμήμα μείζονος απαλλοτριωθείσας εδαφικής έκτασης, ως προς την οποία παραδοχή η αναιρεσιβαλλομένη κατέστη αμετάκλητη, αφού δεν πλήττεται με λόγο αναίρεσης, η δε σχετική με την απόκτηση κυριότητας από τη δικαιοπάροχο - μητέρα των αναιρεσιβλήτων πρωτοτύπως,  με την ειδική - ιδιάζουσα χρησικτησία που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003, αιτιολογία είναι πλεοναστική, μη ασκούσα επιρροή στο διατακτικό της.

Απόσπασμα απόφασης

Με βάση τις πραγματικές αυτές παραδοχές το Εφετείο έκρινε: 1) Ότι η άμεση δικαιοπάροχος - μητέρα των αιτουσών -καθών η κύρια παρέμβαση και ήδη αναιρεσιβλήτων . έγινε (συγ)κυρία κατά ποσοστό 1/36 εξ αδιαιρέτου του επίδικου ακινήτου με παράγωγο τρόπο, δυνάμει της νομίμως μεταγραφείσας  ./201 πράξης  αποδοχής  κληρονομιάς  της συμβολαιογράφου Αθηνών . από την αληθή κυρία μητέρα της .. 2) Ότι το κυρίως παρεμβαίνον και ήδη αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο δεν απέκτησε την κυριότητα του επιδίκου με τους επικαλούμενους τρόπους κτήσεως κυριότητας ήτοι: α) λόγω απαλλοτρίωσης για την αποκατάσταση των προσφύγων, β) ως διάδοχος του Τουρκικού Δημοσίου και γ) με χρησικτησία. Μετά δε τις παραδοχές αυτές το άνω Δικαστήριο δέχθηκε τυπικά και απέρριψε κατ' ουσίαν την έφεση του ήδη αναιρεσείοντος Ελληνικού Δημοσίου κατά της αριθμ.3865 /2015 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιώς, που είχε δεχθεί ως ουσία βάσιμη την από 8/09/2011 αίτηση των ήδη αναιρεσιβλήτων για τη    διόρθωση της εσφαλμένης κτηματολογικής εγγραφής, του με ΚΑΕΚ . επίδικου  ακινήτου, ερειδόμενη μόνο  στον παράγωγο τρόπο κτήσεως κυριότητας (κληρονομική διαδοχή), το οποίο φέρεται στα κτηματολογικά  βιβλία, ως προς το ιδανικό μερίδιο(1/36 εξ αδιαιρέτου) της άμεσης δικαιοπαρόχου, μητέρας τους, ως «άγνωστου ιδιοκτήτη» και είχε απορρίψει, ως κατ' ουσίαν αβάσιμη, την κύρια παρέμβαση του αναιρεσείοντος Ελληνικού Δημοσίου.

Περαιτέρω, εάν τα περιστατικά που προβάλλονται με τους λόγους αναίρεσης, δεν αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας από το δικαστήριο της ουσίας ή αν αυτά διατυπώθηκαν ως εκ περισσού ως παραδοχές της απόφασης, χωρίς να είναι αναγκαία για τη θεμελίωση του δικαιώματος που προβάλλεται με την αγωγή κλπ και τη στήριξη του διατακτικού της απόφασης με βάση τους προταθέντες ισχυρισμούς των διαδίκων ή αν οι παραδοχές της απόφασης ανάγονται σε ισχυρισμό των διαδίκων που δεν προτάθηκε ως ένσταση ή αντένσταση αυτών, τότε οι αιτιάσεις που προβάλλονται για τη θεμελίωση των λόγων αυτών αναίρεσης στηρίζονται σε εσφαλμένη προϋπόθεση ή είναι αλυσιτελείς και οι λόγοι αναίρεσης απορρίπτονται ως αβάσιμοι (ΑΠ 233/2020, ΑΠ 1924/2017, ΑΠ 559/2015).

Στην προκείμενη περίπτωση με τον μοναδικό λόγο της αναιρέσεως και με την επίκληση της διατάξεως του αριθμού 1α' του άρθρου 559 ΚΠολΔικ, αποδίδεται στην προσβαλλόμενη απόφαση από το αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο η πλημμέλεια, ότι παραβίασε ευθέως τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 966, 968 1054 ΑΚ και του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003, ρύθμιση, η οποία, κατά την προεκτεθείσα νομική σκέψη, επιτρέπει την απόκτηση της κυριότητας με έκτακτη χρησικτησία σε ακίνητο του Δημοσίου, εφόσον κάποιος, που απέκτησε με καλή πίστη τη νομή του ακινήτου του Δημοσίου, νέμεται τούτο αδιατάρακτα για τριάντα έτη που φθάνουν χρονικά μέχρι την έναρξη ισχύος του παραπάνω νόμου, δηλαδή μέχρι την 19.3.2003, καθόσον, κατά τις διαλαμβανόμενες στο λόγο αυτό αιτιάσεις του, η επίδικη εδαφική έκταση, ως αποτελούσα τμήμα μείζονος απαλλοτριωθείσας εδαφικής έκτασης, ήταν ανεπίδεκτη χρησικτησίας και δη της ειδικής χρησικτησίας του άνω άρθρου 4 του Ν. 3127/2003.

Ο λόγος αυτός, σύμφωνα με την προαναφερόμενη νομική σκέψη, είναι αβάσιμος, διότι στηρίζεται σε εσφαλμένη προϋπόθεση, αφού από το προεκτεθέν περιεχόμενο της προσβαλλόμενης απόφασης προκύπτει ότι το Εφετείο δεν δέχθηκε ότι το επίδικο αποτελεί τμήμα μείζονος απαλλοτριωθείσας εδαφικής έκτασης, ως προς την οποία παραδοχή η αναιρεσιβαλλομένη έχει καταστεί αμετάκλητη, αφού δεν πλήττεται με λόγο αναίρεσης, η δε σχετικη με την απόκτηση κυριότητας από τη δικαιοπάροχο, μητέρα των αιτουσών - καθών η κύρια παρέμβαση, πρωτοτύπως,  με την ειδική - ιδιάζουσα χρησικτησία που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 3127/2003, αιτιολογία είναι πλεοναστική, μη ασκούσα επιρροή στο διατακτικό της. Κατόπιν τούτου, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης και να καταδικασθεί το αναιρεσείον Ελληνικό Δημόσιο στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσιβλήτων, κατά παραδοχή του σχετικού νόμιμου και βάσιμου αιτήματος που οι τελευταίες, υπέβαλαν με τις προτάσεις τους(άρθρα 176, 183, 191 παρ.2 ΚΠολΔ.) μειωμένα κατ' άρθρο 22 του ν.3693/1997,κατά τα αναφερόμενα στο διατακτικό ειδικότερα.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο dsanet.gr.