Ακύρωση εκούσιας αναγνώρισης τέκνου (ΜΠρΠατρών 469/2022)

Δεκτή έγινε αγωγή ανήλικου, νομίμως εκπροσωπουμένου από την ειδική επίτροπό του, με την οποία αιτούνταν την ακύρωση της εκούσιας αναγνώρισης της πατρότητας αυτού (ΜΠρΠατρών 469/2022). Το δικαστήριο δέχθηκε ότι η συμβολαιογραφική πράξη της εκούσιας αναγνώρισης της πατρότητας του ανήλικου δεν ανταποκρίνεται στη βιολογική αλήθεια, αφού ο ανήλικος δεν είναι πραγματικό βιολογικό τέκνο του αναγνωρίσαντος.

Ειδικότερα, κατά την κρίση του δικαστηρίου, αποδείχθηκε ότι η συμβολαιογραφική πράξη εκούσιας αναγνώρισης του ανηλίκου ενάγοντος δεν ανταποκρίνεται στη βιολογική αλήθεια, αφού αυτός δεν είναι πραγματικό βιολογικό τέκνο του δεύτερου εναγομένου, καθόσον κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα της σύλληψής του, ήτοι κατά το χρονικό διάστημα ανάμεσα στην 300η και την 180η ημέρα από τον τοκετό, η πρώτη εναγομένη και μητέρα του ανηλίκου ουδεμία σαρκική σχέση είχε με τον δεύτερο εναγόμενο.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1477 ΑΚ, το τέκνο και, σε περίπτωση θανάτου του, οι κατιόντες του δικαιούνται να προσβάλουν την εκούσια αναγνώριση για το λόγο ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας. Το δικαίωμα αυτό ανήκει επίσης, στην περίπτωση όπου η μητέρα κατά την αναγνώριση είχε πεθάνει ή δεν είχε δικαιοπρακτική ικανότητα, στον καθένα από τους γονείς της και, στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1475 ΑΚ, στον παππού ή τη γιαγιά που δεν είχε προβεί στην αναγνώριση.

Κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, με τις διατάξεις αυτές εισάγεται μία ειδική δυνατότητα προσβολής της εκούσιας αναγνώρισης εκ μέρους ορισμένων προσώπων, ήτοι του τέκνου και υπό προϋποθέσεις των κατιόντων αυτού, του παππού ή της γιαγιάς της μητρικής ή, σε άλλη περίπτωση, της πατρικής γραμμής, εναντίον εκείνων που συνέπραξαν στην εκούσια αναγνώριση ή των κληρονόμων τους, με την οποία επιδιώκεται η ανατροπή της αναγνώρισης μόνον για το λόγο ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας και όχι για άλλο λόγο (π.χ. διότι αυτή δεν ανταποκρίνεται προς το περιουσιακό ή ηθικό συμφέρον του τέκνου).

Η δυνατότητα αυτή αποτελεί δικαίωμα που ασκείται με αγωγή μέσα στις ειδικές προθεσμίες της διάταξης του άρθρου 1478 ΑΚ και δη, εφόσον πρόκειται για προσβολή από τέκνο που κατά την αναγνώριση ήταν ανήλικο, δύο χρόνια από την ενηλικίωση του.

Απόσπασμα απόφασης

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρο 1475 παρ. 1 ΑΚ, ο πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει ο)ς δικό του το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο, εφόσον συναινεί σ’ αυτό και η μητέρα. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση γίνεται με μόνη τη δήλωση του πατέρα. Σύμφωνα δε με το άρθρο 1476 ΑΚ, η αναγνώριση από τον πατέρα ή τους γονείς του γίνεται με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου ή με διαθήκη. Η συναίνεση της μητέρας, σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο, παρέχεται με δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου. Οι δηλώσεις της αναγνώρισης και της συναίνεσης γίνονται αυτοπροσώπως και χωρίς αίρεση ή προθεσμία. Ανάκληση των δηλώσεων είναι ανίσχυρη. Περαιτέρω, στις διατάξεις του άρθρου 1477 ΑΚ ορίζεται ότι: «Το τέκνο και, σε περίπτωση θανάτου του, οι κατιόντες του δικαιούνται να προσβάλουν την εκούσια αναγνώριση για το λόγο ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας. Το δικαίωμα αυτό ανήκει επίσης, στην περίπτωση όπου η μητέρα κατά την αναγνώριση είχε πεθάνει ή δεν είχε δικαιοπρακτική ικανότητα, στον καθένα από τους γονείς της και, στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1475, στον παππού ή τη γιαγιά που δεν είχε προβεί στην αναγνώριση». Με τις διατάξεις αυτές εισάγεται μία ειδική δυνατότητα προσβολής της εκούσιας αναγνώρισης εκ μέρους ορισμένων προσώπων, ήτοι του τέκνου και υπό προϋποθέσεις των κατιόντων αυτού, του παππού ή της γιαγιάς της μητρικής ή, σε άλλη περίπτωση, της πατρικής γραμμής, εναντίον εκείνων που συνέπραξαν στην εκούσια αναγνώριση ή των κληρονόμων τους, με την οποία επιδιώκεται η ανατροπή της αναγνώρισης μόνον για το λόγο ότι αυτός που δηλώθηκε ως πατέρας δεν είναι πραγματικά πατέρας και όχι για άλλο λόγο (π.χ. διότι αυτή δεν ανταποκρίνεται προς το περιουσιακό ή ηθικό συμφέρον του τέκνου). Η δυνατότητα αυτή αποτελεί δικαίωμα που ασκείται με αγωγή μέσα στις ειδικές προθεσμίες της διάταξης του άρθρου 1478 ΑΚ και δη εφόσον πρόκειται για προσβολή από τέκνο που κατά την αναγνώριση ήταν ανήλικο, δύο χρόνια από την ενηλικίωση του (ΕφΝαυπλίου 63/2007 ΑΡΜ 2008.891, ΜΠρΚω 316/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Δείτε ολόκληρη την απόφαση στο dsanet.gr.