Αθέμιτες εμπορικές πρακτικές από Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης - Παράνομη χρέωση ποσών μέσω sms (ΜονΕφΠατρών 332/2022)

Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο επιδίκασε εύλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης σε καταναλωτή, ο οποίος παράνομα και χωρίς τη συναίνεσή του κατέστη χρήσης υπηρεσιών πολυμεσικής πληροφόρησης, με χρέωση ποσών στον τηλεφωνικό του λογαριασμό (ΜονΕφΠατρών 332/2022).

Πιο αναλυτικά, το δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο ενάγων, χωρίς να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια και χωρίς, επομένως, να καταρτίσει οιαδήποτε σύμβαση με την πρώτη εναγομένη εταιρεία ΥΠΠ, ώστε με τη συναίνεσή του να του αποστείλει τα μηνύματα sms και να τον καταστήσει χρήστη των εκεί αναφερόμενων υπηρεσιών, χρεώθηκε παράνομα χρηματικά ποσά.

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου, οι πρακτικές αυτού του είδους από εταιρείες ΥΠΠ, όπου χρήστες κινητών τηλεφώνων χρεώνονταν με ποσά και επιβαρύνονταν οι λογαριασμοί τους επειδή εγγράφονταν εν αγνοία τους σε ΥΠΠ μέσω μηνυμάτων, έλαβαν εκτεταμένες διαστάσεις στη Χώρα και υπήρξαν πολλές καταγγελίες καταναλωτών, που κατέληξαν στην επιβολή υψηλών προστίμων από την «ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΩΝ» (ΕΕΤΤ) σε εταιρείες ΥΠΠ για παράνομες χρεώσεις υπηρεσιών μέσω κινητών τηλεφώνων και SMS και στην έκδοση πολλαπλών συστάσεων του Συνηγόρου του Καταναλωτή προς εταιρείες ΥΠΠ και παρόχους δικτύου εκκίνησης κλήσης, με τις οποίες, μεταξύ άλλων, σύστηνε την αποχρέωση των λογαριασμών των καταγγελλόντων από τα ποσά χρέωσης ΥΠΠ μέσω των εταιρειών παροχών δικτύου.

Περαιτέρω, το δικαστήριο έκρινε ότι η δεύτερη εναγομένη ως πάροχος της τηλεφωνικής σύνδεσης του ενάγοντος, μέσω της οποίας η άνω εταιρεία ΥΠΠ προέβη σε παράνομες χρεώσεις της εν λόγω τηλεφωνικής του σύνδεσης με την αποστολή των άνω μηνυμάτων μέσω πενταψήφιων αριθμών στο κινητό του τηλέφωνο χωρίς τη συναίνεση του, δεν έλαβε όπως είχε υποχρέωση με βάση και την καλή πίστη, καθώς και τους συναλλακτικούς κανόνες, που προκύπτουν από τις συμβάσεις κινητής τηλεφωνίας, που συνάπτει με ιδιώτες πελάτες της όπως αυτή με τον ενάγοντα, επαρκή μέτρα προστασίας αυτού ως μέσου καταναλωτή από την ακούσια χρέωση των λογαριασμών του με μηνύματα και υπηρεσίες ΥΠΠ για τις οποίες δεν είχε προβεί σε οιαδήποτε θετική ενέργεια για να λάβει αυτά από τον άνω πάροχο ΥΠΠ, ο οποίος επενέβη στην τηλεφωνική του σύνδεση και πέτυχε εν αγνοία του να τον χρεώσει με ποσά από τα οποία κέρδισε τόσο η ίδια η εταιρεία ΥΠΠ όσο και η δεύτερη εναγομένη κατά τη μεταξύ τους σύμβαση διανομής των κερδών από την παροχή τέτοιων υπηρεσιών.

Όπως επεσήμανε το δικαστήριο, η έλλειψη επαρκών μέτρων προστασίας του ενάγοντος από τη δεύτερη εναγομένη και, συγκεκριμένα, η μη σαφής, αναλυτική και εμπεριστατωμένη ενημέρωσή του για τις εν λόγω ΥΠΠ, φαίνεται και από τις αναρτήσεις της κατά την επίδικη χρονική περίοδο στην ιστοσελίδα της στο διαδίκτυο. Στο σχετικό σημείο, δεν διαλαμβάνει καμία ενημέρωση για τον τρόπο εγγραφής των συνδρομητών της στις ΥΠΠ, ώστε να μπορεί να ενημερώνεται με σαφή και αναλυτικό τρόπο ο καταναλωτής για το πως εγγράφεται στις υπηρεσίες αυτές, ποια διαδικασία ακριβώς ακολουθείται ώστε κατόπιν δικών του ενεργειών να αντιλαμβάνεται με τρόπο αναμφίβολο ότι έχει εγγραφεί σε τέτοιες υπηρεσίες και ότι έχει ξεκινήσει να χρεώνεται για την λήψη τους, πολλώ δε μάλλον όταν στην προηγούμενη ενημέρωση της αναφέρει ότι η χρέωση του SMS μιας ΥΠΠ μπορεί να γίνεται με μόνη την αποστολή SMS ή τη λήψη του στο κινητό τηλέφωνο του συνδρομητή της. 

Κατά την κρίση του δικαστηρίου, συνεπώς, η δεύτερη εναγομένη ήταν υποχρεωμένη, μέσω των συμβάσεων που συνάπτει με τους συνδρομητές της ή μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων ενημέρωσης που διαθέτει, να ενημερώνει με σαφή και αναλυτικό τρόπο για τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθεί ο συνδρομητής της για να λαμβάνει ΥΠΠ και με ποιο τρόπο γίνεται η νόμιμη χρέωσή του για τη λήψη τέτοιων υπηρεσιών, καθώς και τους κινδύνους, που έχει για ακούσια χρέωση. Με τον τρόπο αυτό, θα κατοχύρωνε τον ενάγοντα όπως και κάθε άλλον καταναλωτή στη θέση του, ως προς την ασφαλή πρόσβασή του στις εν λόγω υπηρεσίες και θα απέτρεπε τον κίνδυνο ακούσιας χρέωσης του από τις παράνομες πρακτικές της εκάστοτε εταιρείας ΥΠΠ μέσω SMS, εξασφαλίζοντας κατά λογική ακολουθία τη δυνατότητά του να αποδείξει άμεσα την παράνομη χρέωσή του από τις εταιρείες ΥΠΠ για μη ζητηθείσες υπηρεσίες και την εξ αυτού άμεση υποχρέωση του.

Η ελλιπής αυτή ενημέρωση των συνδρομητών από τη δεύτερη εναγομένη κρίθηκε πως οφείλεται σε βαριά αμέλεια, καθώς ενώ μπορούσε, με βάση την υποδομή της και το υψηλό επίπεδο τεχνικής και νομικής υποστήριξης, που διαθέτει, να προβλέψει ως ενδεχόμενο να υπάρξουν παράνομες χρεώσεις σε πελάτες της από ακούσια λήψη ΥΠΠ μέσω κινητών τηλεφώνων και ειδικά με SMS και να λάβει μέτρα σαφούς και αναλυτικής ενημέρωσης των συνδρομητών της για τον τρόπο χρέωσης ΥΠΠ μέσω SMS, παρέλειψε να το πράξει εκτιμώντας εσφαλμένα πως με τα ληφθέντα μέτρα, που είχε λάβει, δεν θα υπάρξουν παράνομες χρεώσεις από τέτοιες υπηρεσίες.

Απόσπασμα απόφασης

Από τα προαναφερόμενα πραγματικά περιστατικά αποδείχθηκε ότι η δεύτερη εναγομένη ως πάροχος της τηλεφωνικής σύνδεσης του ενάγοντος, μέσω της οποίας η άνω εταιρεία ΥΠΠ προέβη σε παράνομες χρεώσεις της εν λόγω τηλεφωνικής του σύνδεσης με την αποστολή των άνω μηνυμάτων μέσω πενταψήφιων αριθμών στο κινητό του τηλέφωνο χωρίς τη συναίνεση του, δεν έλαβε όπως είχε υποχρέωση με βάση και την καλή πίστη, καθώς και τους συναλλακτικούς κανόνες, που προκύπτουν από τις συμβάσεις κινητής τηλεφωνίας, που συνάπτει με ιδιώτες πελάτες της όπως αυτή με τον ενάγοντα, επαρκή μέτρα προστασίας αυτού ως μέσου καταναλωτή από την ακούσια χρέωση των λογαριασμών του με μηνύματα και υπηρεσίες ΥΠΠ για τις οποίες, όπως προαναφέρθηκε, δεν είχε προβεί σε οιαδήποτε θετική ενέργεια για να λάβει αυτά από τον άνω πάροχο ΥΠΠ, ο οποίος επενέβη στην τηλεφωνική του σύνδεση μέσω των ανωτέρω πενταψήφιων αριθμοδοτικών πόρων και πέτυχε εν αγνοία του να τον χρεώσει με τα προναφερόμενα ποσά από τα οποία κέρδισε τόσο η ίδια η εταιρεία ΥΠΠ όσο και η δεύτερη εναγομένη κατά τη μεταξύ τους σύμβαση διανομής των κερδών από την παροχή τέτοιων υπηρεσιών.

Η έλλειψη επαρκών μέτρων προστασίας του ενάγοντος από τη δεύτερη εναγομένη και συγκεκριμένα η μη σαφής, αναλυτική και εμπεριστατωμένη ενημέρωση του για τις εν λόγω ΥΠΠ, όπως η σχετική της υποχρέωση προκύπτει από τα όσα αναπτύχθηκαν στη μείζονα σκέψη, φαίνεται και από τις αναρτήσεις της κατά την επίδικη χρονική περίοδο στην ιστοσελίδα της στο διαδίκτυο, την οποία διατηρεί προς ενημέρωση των συνδρομητών της και εν γένει του καταναλωτικού κοινού.

Στο σχετικό σημείο, που αφορά τη χρήση ΥΠΠ από τρίτους μέσω του δικτύου της, η δεύτερη εναγομένη αφού εκθέτει ότι η ΥΠΠ είναι συνήθως αυξημένης χρέωσης και ότι η πρόσβαση στις ΥΠΠ είναι αρχικά ανοιχτή, στο ειδικότερο τμήμα, που αφορά τα SMS, αναφέρει ότι η χρέωση του SMS μιας ΥΠΠ μπορεί να γίνεται με την αποστολή SMS ή τη λήψη του στο κινητό.

Επίσης, ότι οι ΥΠΠ παρέχονται από τρίτους παρόχους, οι οποίες είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για το περιεχόμενο και τον τρόπο, που τις παρέχουν, ενώ εκθέτει ότι η φραγή αποτελεί διακοπή πρόσβασης του συνδρομητή στις ΥΠΠ σε όλες ή σε ορισμένες και ότι η αυτή (εναγομένη) προσφέρει δωρεάν στους συνδρομητές τη δυνατότητα ενεργοποίησης και απενεργοποίησης φραγών ΥΠΠ. Ωστόσο, δεν διαλαμβάνει καμία ενημέρωση για τον τρόπο εγγραφής των συνδρομητών της στις ΥΠΠ, ώστε να μπορεί να ενημερώνεται με σαφή και αναλυτικό τρόπο ο καταναλωτής για το πως εγγράφεται στις υπηρεσίες αυτές, ποια διαδικασία ακριβώς ακολουθείται ώστε κατόπιν δικών του ενεργειών να αντιλαμβάνεται με τρόπο αναμφίβολο ότι έχει εγγραφεί σε τέτοιες υπηρεσίες και ότι έχει ξεκινήσει να χρεώνεται για την λήψη τους, πολλώ δε μάλλον όταν στην προηγούμενη ενημέρωση της αναφέρει ότι η χρέωση του SMS μιας ΥΠΠ μπορεί να γίνεται με μόνη την αποστολή SMS ή τη λήψη του στο κινητό τηλέφωνο του συνδρομητή της.

Η ελλιπής ενημέρωση διαπιστώνεται από τις προσκομιζόμενες από τον ενάγοντα εκτυπώσεις των ιστοσελίδων της δεύτερης εναγομένης, που ήταν αναρτημένες στις 06.02.2017 και 10.07.2017, όπου στην τελευταία αν και μεταβάλει την ενημέρωση ως προς τις ΥΠΠ και καλεί τους συνδρομητές της για περισσότερες πληροφορίες να πατήσουν σε συγκεκριμένο σημείο της ιστοσελίδας, της οποίας όμως δεν προέκυψε το περιεχόμενο, ούτε ότι ήταν εν λειτουργία. Σημειώνεται ότι η δεύτερη εναγομένη δεν προσκόμισε κάποια σχετική ανάρτηση της ιστοσελίδας της την επίδικη περίοδο, με την αιτιολογία ότι δεν διατηρείται αρχείο για το χρονικό διάστημα πριν από τις 28-5-2017.

Για το λόγο αυτό, προφανώς λόγω του θορύβου, που προέκυψε από παράνομες χρεώσεις ΥΠΠ και των καταγγελιών συνδρομητών εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, που επακολούθησαν, καθώς και των συστάσεων της Αρχής Προστασίας Καταναλωτή, αλλά και των δημοσιευμάτων στον τύπο, έσπευσε η δεύτερη εναγομένη, σε χρόνο αρκετά μεταγενέστερο του επιδίκου και μετά την άσκηση της αγωγής, σε πλήρη αλλαγή της ιστοσελίδας της στο διαδίκτυο ως προς την ενημέρωση των συνδρομητών της και του καταναλωτικού κοινού εν γένει για τις ΥΠΠ μέσω του δικτύου της, οπότε πλέον κατέστησε πιο αναλυτική και προσιτή στον μέσο καταναλωτή την ενημέρωση υπό τη μορφή ερωτοαπαντήσεων ως προς το ζήτημα του τρόπου εγγραφής και εκκίνησης της χρέωσης για τη λήψη τέτοιων ΥΠΠ από τους πελάτες της. Η δεύτερη εναγομένη ήταν υποχρεωμένη, μέσω των συμβάσεων, που συνάπτει με τους συνδρομητές της ή μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων ενημέρωσης, που διαθέτει, όπως της ιστοσελίδας της στο διαδίκτυο, να ενημερώνει με σαφή και αναλυτικό τρόπο στον επίδικο χρόνο, για τη διαδικασία, που πρέπει να ακολουθεί ο συνδρομητής της για να λαμβάνει ΥΠΠ και με ποιο τρόπο γίνεται η νόμιμη χρέωση του για τη λήψη τέτοιων υπηρεσιών, καθώς και τους κινδύνους, που έχει για ακούσια χρέωση.

Με τον τρόπο αυτό, θα κατοχύρωνε τον ενάγοντα όπως και κάθε άλλον καταναλωτή στη θέση του, ως προς την ασφαλή πρόσβαση του στις εν λόγω υπηρεσίες και θα απέτρεπε τον κίνδυνο ακούσιας χρέωσης του από τις παράνομες πρακτικές της εκάστοτε εταιρείας ΥΠΠ μέσω SMS, εξασφαλίζοντας κατά λογική ακολουθία τη δυνατότητα του να αποδείξει άμεσα την παράνομη χρέωση του από τις εταιρείες ΥΠΠ για μη ζητηθείσες υπηρεσίες και την εξ αυτού άμεση υποχρέωση του. Η ελλιπής αυτή ενημέρωση των συνδρομητών από τη δεύτερη εναγομένη για τις ΥΠΠ και στην προκειμένη περίπτωση του ενάγοντος, οφείλεται σε βαριά αμέλεια, καθώς ενώ μπορούσε, με βάση την υποδομή της και το υψηλό επίπεδο τεχνικής και νομικής υποστήριξης, που διαθέτει, να προβλέψει ως ενδεχόμενο να υπάρξουν παράνομες χρεώσεις σε πελάτες της από ακούσια λήψη ΥΠΠ μέσω κινητών τηλεφώνων και ειδικά με SMS και να λάβει μέτρα σαφούς και αναλυτικής ενημέρωσης των συνδρομητών της για τον τρόπο χρέωσης ΥΠΠ μέσω SMS, παρέλειψε να το πράξει εκτιμώντας εσφαλμένα πως με τα ληφθέντα μέτρα, που είχε λάβει, δεν θα υπάρξουν παράνομες χρεώσεις από τέτοιες υπηρεσίες.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση στο dsanet.gr.