Κεραίες Κινητής Τηλεφωνίας

Ειδικά στην εποχή του 5G, οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας είναι μέρος του αστικού μας περιβάλλοντος. Σε ταράτσες, δώματα ή άλλα κτήρια τοποθετούνται αφού τηρηθεί η νόμιμη αδειοδοτική διαδικασία.

Μπορεί ένας ιδιώτης να επικαλεστεί ότι η τοποθέτησή τους είναι βλαπτική για την υγεία του;

Εξυπακούεται να το επικαλεστεί βάσιμα, με επιστημονικά επιχειρήματα, και όχι με συνωμοσιολογικές θεωρίες που όχι μόνο στερούνται κάθε επιστημονικού ερείσματος, αλλά κυρίως γέλοιο προκαλούν.

Το δικαίωμα του ανθρώπου στη χρήση και την απόλαυση της ωφέλειας του ζωτικού χώρου του αποτελεί την ιδιωτικού δικαίου έκφανση του συνταγματικού κατοχυρωμένου κοινωνικού δικαιώματος στο περιβάλλον (άρθρο 24 του Συντάγματος), όπως αυτό έμμεσα τριτενεργεί στις ιδιωτικές έννομες σχέσεις μέσω των διατάξεων των άρθρων 57 και 966 επ. ΑΚ. [βλ. Δεληγιάννη, Η προστασία της προσωπικότητας κατά τον Αστικό Κώδικα από την άποψη των σχετικών συνταγματικών ρυθμίσεων ΕλλΔνη 1997-389» Ηλιοπούλου - Στράγκα, Η τριτενέργεια των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων του Συντάγματος του 1975, 1990, ο. 65, Καράκωστα, Ένδικα μέσα προστασίας των περιβαλλοντικών αγαθών, ΕΔΔΔ 1990-178, Δεληγιάννη, Η προστασία της προσωπικότητας κατά τον Αστικό Κώδικα από την άποψη των σχετικών συνταγματικών ρυθμίσεων, ΕλλΔνη 38.389]· Η με οποιοδήποτε τρόπο προσβολή στοιχείου ζωτικού χώρου του ανθρώπου (ακτινοβολία, ρύπανση της ατμόσφαιρας) συνιστά προσβολή θεμελιώδους συνταγματικού του δικαιώματος, της αξίας του προσώπου, την οποία δεν μπορεί να νομιμοποιήσει οποιαδήποτε κανονιστική διάταξη της κοινής νομοθεσίας, αφού μια τέτοια διάταξη θα είναι αντισυνταγματική και παράνομη (ΟλΑΠ 40/1998 ΕλλΔνη 1999-46). Η προστασία του δικαιώματος της προσωπικότητας μέσω των ανωτέρω διατάξεων είναι δυνατή, υπό τη συνδρομή των εξής προϋποθέσεων, ήτοι: α) της ύπαρξης προσβολής της προσωπικότητας και δη του δικαιώματος χρήσης, που συνίσταται στη διατάραξη από τρίτους κάποιου περιβαλλοντικού στοιχείου, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αλλοιώνεται ή να καταργείται η κοινή ωφέλεια που πηγάζει από τη χρήση του συγκεκριμένου πράγματος ή να προσβάλλεται η υγεία (σωματική ή και ψυχική) του προσώπου και β) του παράνομου χαρακτήρα της προσβολής, δηλαδή ύπαρξη συμπεριφοράς που προσβάλλει την κοινή χρήση ή την κοινή ωφέλεια κοινού σε όλους ή κοινόχρηστου πράγματος ή τη σωματική ή και την ψυχική υγεία του ατόμου. Η συμπεριφορά, εξάλλου, είναι παράνομη, όταν αντίκειται σε απαγορευτικό ή επιτακτικό κανόνα δικαίου, ο οποίος προστατεύει δικαίωμα ή συγκεκριμένο συμφέρον του ζημιωθέντος, μπορεί δε να συνίσταται σε θετική ενέργεια ή παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας από διάταξη νόμου ή από προηγούμενη συμπεριφορά του δράστη ή από υπάρχουσα έννομη σχέση μεταξύ αυτών ή από την καλή πίστη κατά την κρατούσα κοινωνική αντίληψη, δηλαδή η παράνομη συμπεριφορά συντελείται χωρίς δικαίωμα ή κατ’ ενάσκηση δικαιώματος, το οποίο, όμως, από άποψη έννομης τάξης είναι μικρότερης σπουδαιότητας, είτε ασκείται υπό περιστάσεις που καθιστούν την άσκηση αυτού καταχρηστική, σύμφωνα με το άρθρο 281 ΑΚ ή το άρθρο 25 παρ. 3 του Συντάγματος (ΑΠ 97/2018, ΑΠ 532/2011 όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 543/2009 ΧρΙΔ 2010 253). Η αξίωση που απορρέει από την προσβολή του εν λόγω δικαιώματος συνίσταται, εκτός των άλλων, στην άρση της τελευταίας και την παράλειψή της στο μέλλον, εφόσον υπάρχει βάσιμη απειλή επικείμενης προσβολής (προληπτική αξίωση για παράλειψη). Για την άσκηση των παραπάνω αξιώσεων νομιμοποιείται ο χρήστης του συγκεκριμένου πράγματος ή το πρόσωπο που υπέστη την προσβολή, ο οποίος στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να βρίσκεται σε κάποια τοπική σχέση με το αντίστοιχο περιβαλλοντικό αγαθό (βλ. ΑΠ 43/2016, ΕφΠατρ 99/2020, ΕφΑιγ 93/2020 όλες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, Καράκωστα, Η προστασία των περιβαλλοντικών αγαθών μέσα από τη νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων ΝοΒ 1993-45).

Ωστόσο, κατά κανόνα δεν υπάρχει συνεπώς αντικειμενικό έρεισμα ικανό να καταστήσει βάσιμες τις διάφορες ανησυχίες για δήθεν προσβολή της υγείας από τις κεραίες ακόμη και υπό το πρίσμα της αρχής της προφύλαξης. Δεν είναι εύκολο ή μάλλον, είναι απίθανο να αποδειχθεί ότι η εγκατάσταση και η λειτουργία των σταθμών κεραιών στα δώματα πολυκατοικιών εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις, που θέτει ο νόμος, όπως τούτες ανωτέρω εκτέθηκαν, ενδέχεται να έχουν βλαπτικές συνέπειες στην υγεία.

Ωστόσο, δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που η απομάκρυνση διατάσσεται με δικαστική απόφαση.

 

Χαρακτηριστική η ΠΠρΑθ 2067/2021 (διαθέσιμη εις https://www.dsanet.gr/Epikairothta/Nomologia/pprath%202067_2021.htm), που έκρινε...

 

"... για την εγκατάσταση και τη λειτουργία του επίμαχου σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας στο δώμα της ανωτέρω οικοδομής, δεν υφίστανται όλες οι προϋποθέσεις που απαιτεί ο νόμος, για να διασφαλίζεται, στο μέτρο που κρίνεται επαρκές, από το νομοθέτη, η δημόσια υγεία και το περιβάλλον και ως εκ τούτου υπάρχει κίνδυνος προσβολής τους από τη λειτουργία της, λαμβανομένου υπ' όψιν του γεγονότος ότι σε μικρή απόσταση από τον επίμαχο σταθμό βάσης, βρίσκονται οι κατοικίες των εναγόντων φυσικών προσώπων και μάλιστα σε απόσταση 25 μ. περίπου κάποιες εξ αυτών (οι ευρισκόμενες επί της οδού .) καθώς και σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων ιδιωτικά και δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα και σε κοντινή απόσταση νοσοκομεία, ήτοι το Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ» και το Γενικό Νοσοκομείο Αττικής «Σισμανόγλειο - Αμαλία Φλέμινγκ», αλλά και σε απόσταση 132 μ. ο .ος Δημοτικός Παιδικός Σταθμός Μελισσιών, σε απόσταση 185 μ., τα . ° και .° Νηπιαγωγεία Μελισσιών, σε απόσταση 116 μ. το . Δημοτικό Σχολείο Μελισσιών και σε απόσταση 267 μ. το .ο Γυμνάσιο   Μελισσιών. Ειδικότερα, η εγκατάσταση και λειτουργία της ένδικης κεραίας, χωρίς να τηρούνται όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις, κατά τα προαναφερόμενα, και, μάλιστα, σε τόσο κοντινή απόσταση από τις κατοικίες των εναγόντων φυσικών προσώπων, αποδεικνύεται ότι προκαλεί εξαιρετικά μεγάλη ανησυχία σε αυτούς αλλά και σε όλους τους περίοικους της εκεί περιοχής, η οποία (ανησυχία) εστιάζεται στην υποψία και τον φόβο για τις επιβλαβείς συνέπειες που, ενδεχομένως, να έχει στην υγεία των ιδίων και των παιδιών τους η καθημερινή συνεχής έκθεση τους στην ακτινοβολία, η οποία προέρχεται από τα ηλεκτρομαγνητικά σήματα, τα οποία εκπέμπονται από τη συνεχή ακτινοβολία του επίδικου σταθμού βάσης, ενώ πολλοί παραπονέθηκαν για αδιαθεσίες, αϋπνίες και έντονες κεφαλαλγίες. Η αβεβαιότητα, δε, αυτή προσβάλλει το δικαίωμα των εναγόντων για ασφαλή και υγιή διαβίωση. Η προσβολή αυτή της προσωπικότητας, κατά την εν λόγω έκφανση της, δεν αίρεται ακόμη και με δεδομένο το γεγονός ότι υφίστανται όλες οι σχετικές άδειες και εγκρίσεις, που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία, διότι την προσβολή του θεμελιώδους συνταγματικού δικαιώματος της αξίας και υγείας του ανθρώπου, δε μπορεί να  νομιμοποιήσει ούτε κανονιστική διάταξη της κοινής νομοθεσίας...".

Επίσης, η τοποθέτηση κεραίας μπορεί να είναι παράνομη, αν δεν το επιτρέπει ο Κανονισμός Πολυκατοικίας:

 

Π.χ. Η απόφαση ΜονΕφΑθ 664/2019 διαθέσιμη εδώ: 

https://www.lawspot.gr/nomika-nea/afairesi-keraion-kinitis-tilefonias-ap...

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η τοποθέτηση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας στο μισθωμένο χώρο δώματος πολυκατοικίας, παραβιάζει τον κανονισμό της πολυκατοικίας που θέτει περιορισμούς και απαγορεύσεις φέρουσες το χαρακτήρα δουλείας που αντιτάσσονται και κατά τρίτων - μισθωτών.