Σε διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών - Τι προβλέπει

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε το σχέδιο νόμου του Υπουργού Επικρατείας με τίτλο «Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις».

Σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θεσμοθετεί στην ελληνική έννομη τάξη τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων ανεξάρτητα από το φύλο τους, προκειμένου να επιτευχθούν η ισότητα στον γάμο και η νομική προστασία οικογενειών. Η θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο δημιουργεί και ισότητα στα δικαιώματα παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που ήδη υπάρχουν.

Η προβλεπόμενη επέκταση του δικαιώματος σύναψης γάμου αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της εμπέδωσης της ισότητας και της άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων σε βάρος των ομόφυλων ζευγαριών και εντάσσεται στo ευρύτερο πλαίσιο της δημιουργίας μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις.

Έτσι η χώρα μας προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των χωρών που αναγνωρίζουν την ισότητα στον γάμο, από μακρού χρόνου, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Αργεντινή, η Δανία, η Γαλλία, η Βραζιλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ή πιο πρόσφατα, όπως η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Γερμανία, η Μάλτα, η Αυστραλία, η Ελβετία και οι ΗΠΑ (συνολικά 36 χώρες στον κόσμο).

Το σχέδιο νόμου, η σύνταξη του οποίου βασίστηκε και στη νομοθετική πρακτική που ακολουθήθηκε σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ήδη καθιερώσει την ισότητα στον γάμο (Γαλλία, Γερμανία κ.ά), στοχεύει με δεκατρία μόλις άρθρα και με ελάχιστες παρεμβάσεις στον Αστικό Κώδικα και τη λοιπή νομοθεσία να κατοχυρώσει τη δυνατότητα των ομόφυλων ζευγαριών να συνάπτουν γάμο, συμπεριλαμβάνοντας όλες τις απαραίτητες σχετικές μεταβατικές διατάξεις που συνδέονται με αυτόν, καθώς και ρυθμίσεις σχέσεων συγγένειας με στοιχεία αλλοδαπότητας. Επίσης γίνονται οι αναγκαίες παρεμβάσεις για ίση πρόσβαση των ομόφυλων ζευγαριών σε δικαιώματα της εργατικής νομοθεσίας. Τέλος, το νομοσχέδιο ενισχύει την προστασία από διακρίσεις, επεκτείνοντας την αρχή της ίσης μεταχείρισης και στους τομείς της κοινωνικής προστασίας, της εκπαίδευσης και της πρόσβασης στην παροχή υπηρεσιών.

Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, που είχε εκπονηθεί το 2021 από ειδική επιτροπή που είχε ορίσει ο Πρωθυπουργός με επικεφαλής τον πρώην Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Καθηγητή κ. Λίνο-Αλέξανδρο Σισιλιάνο.

Διαβάστε επίσης: Γάμος: Οικουμενικό δικαίωμα ή Προνόμιο λόγω φύλου;

Μεταξύ άλλων, το σχέδιο προβλέπει:

Άρθρο 3 Σύναψη γάμου από πρόσωπα του ιδίου φύλου – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 1350 Αστικού Κώδικα

Στην παρ. 1 του άρθρου 1350 του Αστικού Κώδικα, περί των όρων σύναψης γάμου, προστίθεται νέο, πρώτο, εδάφιο, και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 1350

Όροι για τη σύναψη γάμου

Ο γάμος συνάπτεται μεταξύ δύο προσώπων διαφορετικού ή ίδιου φύλου. Για τη σύναψη γάμου απαιτείται συμφωνία των μελλονύμφων. Οι σχετικές δηλώσεις γίνονται αυτοπροσώπως και χωρίς αίρεση ή προθεσμία.».

Άρθρο 4 Απάλειψη διάκρισης λόγω φύλου κατά τον νομοθετικό ορισμό του επωνύμου των τέκνων σε περίπτωση μη επιλογής εκ μέρους των γονέων – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 1505 Αστικού Κώδικα

Στην παρ. 3 του άρθρου 1505 του Αστικού Κώδικα, περί του επωνύμου των τέκνων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο, η φράση «έχουν για επώνυμο το επώνυμο του πατέρα τους» αντικαθίσταται από τη φράση «έχουν σύνθετο επώνυμο, αποτελούμενο από το επώνυμο και των δύο γονέων τους», β) προστίθενται εδάφια, δεύτερο και τρίτο, και το άρθρο 1505 διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 1505

Επώνυμο των τέκνων

Οι γονείς υποχρεούνται να έχουν προσδιορίσει το επώνυμο των τέκνων τους με κοινή αμετάκλητη δήλωση τους. Η δήλωση γίνεται πριν από το γάμο, είτε σε συμβολαιογράφο, είτε στο λειτουργό, ενώπιον του οποίου θα τελεσθεί ο γάμος. Ο λειτουργός οφείλει να ζητήσει τη σχετική δήλωση.

Το οριζόμενο επώνυμο, κοινό για όλα τα τέκνα, μπορεί να είναι, είτε το επώνυμο του ενός από τους γονείς, είτε συνδυασμός των επωνύμων τους, που όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από δύο επώνυμα.

Αν οι γονείς παραλείψουν να δηλώσουν το επώνυμο των τέκνων τους, σύμφωνα με τους όρους των προηγούμενων παραγράφων, τα τέκνα έχουν σύνθετο επώνυμο, αποτελούμενο από το επώνυμο και των δύο γονέων τους. Πρώτο τίθεται το επώνυμο με αρχικό που προηγείται στο αλφάβητο. Αν το επώνυμο του ενός ή και των δύο γονέων είναι σύνθετο, το επώνυμο των τέκνων σχηματίζεται με το πρώτο από τα δύο επώνυμα.».

Άρθρο 6 Επέκταση παροχών και προνομίων σε ομόφυλους συζύγους και γονείς – Προσθήκη άρθρου 228 Α, παρ. 4 στο άρθρο 220 και παρ. 3 στο άρθρο 226 Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου, παρ. 3Α στο άρθρο 151 ν. 5078/2023

1. Μετά το άρθρο 228 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α΄ 222), περί της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας, προστίθεται νέο άρθρο 228Α ως εξής:

«Άρθρο 228Α

Επέκταση παροχών και προνομίων σε ομόφυλους συζύγους και γονείς

Σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από ομόφυλους συζύγους, ο δικαιούχος της άδειας του άρθρου 228 γονέας καθορίζεται με κοινή δήλωση των συζύγων προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες. Στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος γονέας δικαιούται να μεταβιβάσει έως επτά (7) μήνες από την άδεια προς τον άλλο γονέα, αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με πλήρη ή μερική απασχόληση. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη μεταβίβαση της άδειας, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.».

2. Στο άρθρο 151 του ν. 5078/2023 (Α΄ 211), περί της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, προστίθεται παρ. 3Α ως εξής:

«3Α. Σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από ομόφυλους συζύγους, ο δικαιούχος της ειδικής παροχής του παρόντος γονέας καθορίζεται με κοινή δήλωση των συζύγων προς τον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή, ο δικαιούχος γονέας δικαιούται να μεταβιβάσει έως επτά (7) μήνες από την ειδική παροχή προς τον άλλον γονέα, ανεξαρτήτως αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου ή είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή αυτοαπασχολούμενος ή αγρότης.».

3. Στο άρθρο 220 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου προστίθεται παρ. 4 ως εξής:

«4. Σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από συζύγους του ίδιου φύλου, η άδεια του παρόντος χορηγείται έπειτα από σχετική δήλωση προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες για το ποιος γονέας θα κάνει χρήση της άδειας. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις.».

4. Στο άρθρο 226 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου προστίθεται παρ. 3 ως εξής:

«3. Σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από συζύγους του ίδιου φύλου, η άδεια του παρόντος χορηγείται έπειτα από σχετική δήλωση προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες για το ποιος γονέας θα κάνει χρήση της άδειας. Οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζόμενους, σχετικές βεβαιώσεις.».

5. Σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από συζύγους του ίδιου φύλου, που είναι υπάλληλοι κατά την έννοια του άρθρου 2 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (ν. 3528/2007, Α’ 26), καθορίζεται με δήλωση προς την υπηρεσία ποιος γονέας θα κάνει χρήση καθεμιάς εκ των διευκολύνσεων του τετάρτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 50 και του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου της παρ. 9 του άρθρου 53 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ..

Μπορείτε να συμμετάσχετε με σχόλια και επισημάνσεις στη δημόσια διαβούλευση, η οποία θα ολοκληρωθεί την Τετάρτη, 31 Ιανουαρίου 2024, εδώ.