Η Επιτροπή εγκρίνει ελληνικό μέτρο κρατικής ενίσχυσης ύψους 150 εκατ. ευρώ από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την κατασκευή μονάδας αποθήκευσης άνθρακα
Η ενίσχυση θα χρηματοδοτήσει εν μέρει το κόστος κατασκευής χερσαίων και υπεράκτιων υποδομών για τη δημιουργία της μονάδας αποθήκευσης άνθρακα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις κρατικές ενισχύσεις, ελληνικό μέτρο ύψους 150 εκατ. ευρώ μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη στήριξη της κατασκευής μονάδας αποθήκευσης άνθρακα στον Πρίνο Θάσου. Το μέτρο θα συμβάλει στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ελλάδας και των στρατηγικών στόχων της ΕΕ στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Δικαιούχος του μέτρου είναι η EnEarth Ltd, ελληνική θυγατρική της Energean plc, εταιρείας έρευνας και παραγωγής που εστιάζει στην ανάπτυξη πόρων στη Μεσόγειο και τη Βόρεια Θάλασσα.
Η ενίσχυση θα χρηματοδοτήσει εν μέρει το κόστος κατασκευής χερσαίων και υπεράκτιων υποδομών για τη δημιουργία της μονάδας αποθήκευσης άνθρακα. Η μονάδα θα αναπτυχθεί σε δύο φάσεις, αλλά μόνο η πρώτη θα χρηματοδοτηθεί στο πλαίσιο του τρέχοντος μέτρου. Κατά την πρώτη φάση, η EnEarth θα εγκαταστήσει έναν αγωγό μεγάλης κλίμακας για τη μεταφορά, από τον χερσαίο χώρο συλλογής στον υπεράκτιο τόπο αποθήκευσης, έως 1 εκατ. τόνων CO2 ετησίως που εκπέμπονται από βιομηχανίες. Αυτή η φάση ανάπτυξης θα προηγηθεί της μελλοντικής επέκτασης της δυναμικότητας της μονάδας σε 2,5 εκατ. τόνους CO2 ετησίως, η οποία έχει προγραμματιστεί για τη δεύτερη φάση.
Η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή άμεσης επιχορήγησης που θα εκταμιευτεί σε τρεις δόσεις έως το 2026. Η μονάδα αναμένεται να ξεκινήσει τη φάση ανάπτυξης το 2027 και να τεθεί σε πλήρη λειτουργία το 2030. Η επιχορήγηση, η οποία ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ, θα καλύψει περίπου το 90% του χρηματοδοτικού κενού. Εάν το έργο αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχημένο, αποφέροντας επιπλέον καθαρά έσοδα, ο δικαιούχος θα επιστρέψει στην Ελλάδα μέρος της ληφθείσας ενίσχυσης (μηχανισμός ανάκτησης).
Η Επιτροπή αξιολόγησε το μέτρο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ιδίως του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίξουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων υπό ορισμένες προϋποθέσεις, και των κατευθυντήριων γραμμών του 2022 για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του κλίματος, της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας.
Η Επιτροπή διαπίστωσε τα εξής:
- Το μέτρο διευκολύνει την ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας και, συγκεκριμένα, της αποθήκευσης άνθρακα. Ταυτόχρονα, στηρίζει τους στόχους βασικών πρωτοβουλιών πολιτικής της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η ενωσιακή στρατηγική βιομηχανικής διαχείρισης του άνθρακα.
- Το μέτρο είναι αναγκαίο και κατάλληλο για την επίτευξη τόσο των ενωσιακών κλιματικών στόχων όσο και των εθνικών κλιματικών στόχων της Ελλάδας.
- Το μέτρο είναι αναλογικό, δεδομένου ότι η ενίσχυση περιορίζεται στο ελάχιστο αναγκαίο για την ενεργοποίηση της επένδυσης. Επιπλέον, υπάρχουν διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής, για να διασφαλιστεί ο περιορισμός των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού.
- Η ενίσχυση έχει χαρακτήρα κινήτρου, καθώς ο δικαιούχος δεν θα πραγματοποιούσε τις επενδύσεις χωρίς τη δημόσια στήριξη.
- Η ενίσχυση επιφέρει θετικά αποτελέσματα που αντισταθμίζουν κάθε πιθανή στρέβλωση του ανταγωνισμού και του εμπορίου στην ΕΕ.
Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το ελληνικό μέτρο βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Χάρη σε αυτό το μέτρο ύψους 150 εκατ. ευρώ, η Ελλάδα θα στηρίξει την κατασκευή μονάδας αποθήκευσης άνθρακα στον Πρίνο. Το μέτρο, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη του στόχου της Ελλάδας και της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, περιορίζοντας παράλληλα πιθανές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού».
