Whistleblowers: Καταδίκη πέντε κρατών μελών από το ΔΕΕ για τη μη μεταφορά της οδηγίας για τους whistleblowers

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 06.03.2025 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις σε πέντε κράτη μέλη, ήτοι τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Τσεχία, την Εσθονία και την Ουγγαρία,  λόγω παράλειψης μεταφοράς στο εσωτερικό δίκαιο της οδηγίας για τους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers).

Σύμφωνα με το ΔΕΕ, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να καταβάλουν στην Επιτροπή κατ’ αποκοπήν ποσά, η δε Εσθονία οφείλει επίσης να καταβάλλει χρηματική ποινή για κάθε ημέρα καθυστέρησης της μεταφοράς της οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο.

Ιστορικό της υπόθεσης

Με χωριστές προσφυγές, η Επιτροπή ζήτησε από το Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Γερμανία, το Λουξεμβούργο, η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία και η Ουγγαρία, παραλείποντας να θεσπίσουν τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για τη συμμόρφωσή τους προς την οδηγία για τους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος και, εν πάση περιπτώσει, παραλείποντας να κοινοποιήσουν τις διατάξεις αυτές στην Επιτροπή, παρέβησαν τις υποχρεώσεις που υπέχουν από την οδηγία.  

Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 26 της οδηγίας, τα κράτη μέλη ήταν υποχρεωμένα να θεσπίσουν τις αναγκαίες για την εφαρμογή της διατάξεις το αργότερο έως τις 17 Δεκεμβρίου 2021. 

Η Επιτροπή ζήτησε επίσης να επιβληθούν στα κράτη μέλη αυτά οικονομικές κυρώσεις υπό μορφή κατ’ αποκοπήν ποσού. Όσον αφορά την Εσθονία, η Επιτροπή ζήτησε από το Δικαστήριο να επιβάλει χρηματική ποινή στην περίπτωση που η παράβαση, η οποία εξακολουθούσε κατά τον χρόνο άσκησης της προσφυγής κατά του κράτους μέλους αυτού, συνεχίζεται και κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης του Δικαστηρίου.

Γίνεται υπόμνηση ότι η Επιτροπή άσκησε προσφυγές κατά έξι συνολικά κρατών μελών, η δε απόφαση κατά της Πολωνίας εκδόθηκε στις 25 Απριλίου 2024 [Απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση Επιτροπή κατά Πολωνίας (Οδηγία για τους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος), C-147/23].

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, τονίζοντας τη σημασία που έχει η μεταφορά της συγκεκριμένης οδηγίας, λόγω του υψηλού επιπέδου προστασίας που παρέχει στους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος οι οποίοι αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης, το Δικαστήριο κάνει δεκτές τις προσφυγές της Επιτροπής, απορρίπτοντας τα επιχειρήματα των κρατών μελών, και επιβάλλει σε αυτά τις εξής οικονομικές κυρώσεις:

α) Γερμανία 34.000.000 ευρώ (κατ’ αποκοπήν ποσό). 

β) Λουξεμβούργο 375.000 ευρώ (κατ’ αποκοπήν ποσό). 

γ) Τσεχία 2.300.000 ευρώ (κατ’ αποκοπήν ποσό). 

δ) Εσθονία 500.000 ευρώ (κατ’ αποκοπήν ποσό) και ημερήσια χρηματική ποινή 1.500 ευρώ (εφόσον η παράβαση εξακολουθεί κατά την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης, η χρηματική ποινή οφείλεται για κάθε ημέρα από την ημερομηνία αυτή έως ότου το συγκεκριμένο κράτος μέλος παύσει την παράβαση). 

ε) Ουγγαρία 1.750.000 ευρώ (κατ’ αποκοπήν ποσό).

Γίνεται υπόμνηση ότι η προσφυγή λόγω παραβάσεως, στρεφόμενη κατά κράτους μέλους το οποίο παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το δίκαιο της Ένωσης, μπορεί να ασκηθεί από την Επιτροπή ή από άλλο κράτος μέλος. Αν το Δικαστήριο διαπιστώσει την ύπαρξη παραβάσεως, το καθού κράτος μέλος πρέπει να συμμορφωθεί με την απόφαση το συντομότερο. Όταν η Επιτροπή θεωρεί ότι το κράτος μέλος δεν συμμορφώθηκε προς την απόφαση, μπορεί να ασκήσει νέα προσφυγή, ζητώντας την επιβολή χρηματικών κυρώσεων. Σε περίπτωση μη ανακοινώσεως στην Επιτροπή των μέτρων για τη μεταφορά μιας οδηγίας στο εσωτερικό δίκαιο, το Δικαστήριο μπορεί πάντως, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, να επιβάλει κυρώσεις με την πρώτη του απόφαση. .

Το πλήρες κείμενο των αποφάσεων (C-149/23, C-150/23, C-152/23, C-154/23 και C-155/23) είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA