Σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο

Σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση έχει τεθεί το σχέδιο νόμου του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό με τίτλο «Ενίσχυση της δημοσιότητας και της διαφάνειας στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο – Τροποποιήσεις ν. 5005/2022 και ν. 3548/2007 και λοιπές διατάξεις».

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, το νέο νομοσχέδιο στοχεύει α) στην ενίσχυση της διαφάνειας, πρωτίστως ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αλλά και της δημοσιότητας στον χώρο του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου μέσω της σύστασης και λειτουργίας σύγχρονων και λειτουργικών Μητρώων, β) στη σύνδεση της ένταξης στα Μητρώα με τη δυνατότητα λήψης κρατικής διαφήμισης και κρατικής ενίσχυσης και γ) στην ενδυνάμωση της ανεξαρτησίας του τύπου και η προστασία του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, μέσω της δημιουργίας ενός συνεκτικού νομοθετικού πλαισίου για το σύνολο του τύπου.

Βραχυπρόθεσμα, επιχειρείται α)  η αποτελεσματικότερη και πιο ορθολογική λειτουργία του Μητρώου Ηλεκτρονικού Τύπου (Μ.Η.Τ.) και του Μητρώου Έντυπου Τύπου (Μ.Ε.Τ.), β) η καθιέρωση σαφούς και ξεκάθαρου νομοθετικού πλαισίου τόσο ως προς τη διαδικασία όσο και ως προς τις προϋποθέσεις δικτύωσης των ραδιοφωνικών σταθμών, γ) η δια της συμμετοχής νέων κεφαλαίων επίτευξη βιωσιμότητας των ραδιοφωνικών επιχειρήσεων, οι οποίες είχαν υπαχθεί στην περ. στ΄ της παρ. 9 του άρθρου 8 του ν. 3592/2007 (Α’ 161), δ) η διασφάλιση της αρχής της ίσης μεταχείρισης όλων των μεταβατικώς νομίμως λειτουργούντων ραδιοφωνικών σταθμών μέχρι την προκήρυξη αδειών, ε) η στήριξη του κλάδου των υποδιανομέων και των υποπρακτόρων τύπου, λόγω της κομβικής τους σημασίας για τη διακίνηση, διανομή και πώληση εφημερίδων και λοιπών εντύπων, μέσω της πρόβλεψης της συγκεκριμένης εξαίρεσης από τον τεκμαρτό προσδιορισμό κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Πιο αναλυτικά, σκοπός των προτεινόμενων ρυθμίσεων του Μέρους Α’ του νομοσχεδίου, είναι η αναβάθμιση και ο εξορθολογισμός της λειτουργίας των Μ.Ε.Τ. και Μ.Η.Τ., τα οποία συστάθηκαν με τον ν. 5005/2022, αξιοποιώντας την εμπειρία από τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση των διοικητικών βαρών των επιχειρήσεων τύπου. Συγχρόνως, εισάγονται διατάξεις που άγουν στον εξορθολογισμό του ν. 3548/2007, ο οποίος συνδέεται στενά με τον ν. 5005/2022, καθώς στην πράξη αμφότερα τα νομοθετήματα συνεχίζουν να εφαρμόζονται παράλληλα και να αλληλεπιδρούν ως προς τον τοπικό και περιφερειακό τύπο.

Προς τούτο, αντικείμενο των αξιολογούμενων ρυθμίσεων αποτελούν, ιδίως, η αποσαφήνιση εννοιών που χρησιμοποιούνται στον ν. 5005/2022, η τροποποίηση των προϋποθέσεων εγγραφής και επανεγγραφής στο Μ.Ε.Τ. και στο Μ.Η.Τ., ιδίως δια της διεύρυνσης συγκεκριμένων προθεσμιών, η ενίσχυση των δειγματοληπτικών και επιτόπιων ελέγχων των εγγεγραμμένων εντύπων και ηλεκτρονικού τύπου και η στοχευμένη τροποποίηση διατάξεων του ν. 3548/2007, που αφορούν στην προθεσμία υποβολής αιτήσεων εγγραφής εφημερίδων στο Υπομητρώο Περιφερειακού και Τοπικού Τύπου, στη διαδικασία καταβολής των αμοιβών για την καταχώριση δημοσιεύσεων στον περιφερειακό και τοπικό τύπο και στις κυρώσεις των παραβάσεων του ν. 3548/2007.

Με το Μέρος Β’ του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής του ν. 5005/2022 με τη συμπερίληψη του αμιγώς ακουστικού περιεχομένου στην έννοια του ηλεκτρονικού τύπου. Παρατίθενται σαφείς ορισμοί εννοιών που απαντούν ήδη στον ν. 5005/202, ενώ παράλληλα τροποποιούνται οι προϋποθέσεις εγγραφής και επανεγγραφής στο Μ.Ε.Τ. και στο Μ.Η.Τ.. Περαιτέρω, εξορθολογίζεται η διαδικασία ανάρτησης φύλλων στο Μ.Ε.Τ. [εντός 5 ημερών και όχι αυθημερόν] προς τον σκοπό περιορισμού του διαχειριστικού βάρους που επωμίζονται οι επιχειρήσεις έντυπου τύπου. Αποσαφηνίζεται ότι οι ιδιότητες του διαχειριστή ιστοσελίδας και του διευθυντή απαιτείται να είναι διακριτές από την ιδιότητα του διευθυντή σύνταξης, καθώς η σύμπτωση αυτών των ρόλων στο ίδιο πρόσωπο αποτέλεσε τον κύριο λόγο απόρριψης σημαντικού αριθμού αιτήσεων εγγραφής κατά την προηγούμενη περίοδο υποβολής. Επιπρόσθετα, βελτιστοποιείται η διαδικασία γνωστοποίησης μεταβολών στοιχείων, ενώ, συγχρόνως, αποσαφηνίζονται οι περιπτώσεις μεταβίβασης οι οποίες συνιστούν αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος εντύπου και οι οποίες απαιτούν υποβολή νέας αίτησης εγγραφής στα μητρώα εντός 60 ημερών από τη μεταβίβαση. Εξάλλου, εισάγεται συνολική αναβάθμιση της διαδικασίας ελέγχου επιχειρήσεων έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου καθώς και των προβλεπόμενων κυρώσεων, οι οποίες επιβάλλονται σε περίπτωση παραβάσεων. Επίσης, επικαιροποιείται το άρθρο 25 του ν. 5005/2022, περί της επιτροπής για την τήρηση των αρχών της δημοσιογραφικής ηθικής και δεοντολογίας, ώστε οι αναφορές του να είναι συνεπείς με τη χρησιμοποιούμενη στο υπόλοιπο νομοθέτημα ορολογία. 

Στη συνέχεια, με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις του Μέρους Γ’ εισάγονται τροποποιήσεις στον ν. 3548/2007 και ειδικότερα, α) διευρύνεται η προθεσμία υποβολής αιτήσεων εγγραφής στο Υπομητρώο Περιφερειακού και Τοπικού Τύπου από 1 σε 2 μήνες, β) εισάγεται η δυνατότητα άσκησης ένστασης ενώπιον της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης (Γ.Γ.Ε.Ε.) σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης εγγραφής στο Υπομητρώο, γ) αναμορφώνεται η παρ. 4 του άρθρου 4 του ν. 3548/2007, περί αμοιβών για την καταχώριση δημοσιεύσεων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πληρωμή των περιφερειακών εφημερίδων που προβαίνουν σε δημοσιεύσεις διακηρύξεων και δ) εξορθολογίζονται οι κυρώσεις για παραβάσεις του ν. 3548/2007 τόσο κατά το περιεχόμενο όσο και ως προς τα όργανα που τις επιβάλλουν.  

Τέλος, με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις του Μέρους Δ’ αντιμετωπίζονται ζητήματα που άπτονται της αρμοδιότητας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (Ε.Σ.Ρ.) καθώς και του φορολογικού καθεστώτος για τους υποδιανομείς και τους υποπράκτορες τύπου. Ειδικότερα, α) καλύπτεται το νομοθετικό κενό ως προς τη δυνατότητα δικτύωσης μεταξύ ραδιοφωνικών σταθμών, που προβλεπόταν στην παρ. 15 του άρθρου 6 του ν. 2328/1995 (Α΄ 159), το οποίο καταργήθηκε με την περ. ε’ του άρθρου 40 του ν. 4487/2017 (Α’ 116), β) προβλέπεται η δυνατότητα μεταβίβασης του συνόλου ή μέρους των μετοχών και των εταιρικών μεριδίων των φορέων εκμετάλλευσης των σταθμών που είχαν υπαχθεί στο καταργηθέν ειδικό καθεστώς υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν και για όλους τους άλλους νομίμως λειτουργούντες ραδιοφωνικούς σταθμούς και γ) εισάγεται στην παρ. 6 του άρθρου 28Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013, Α’ 167), ρητή εξαίρεση από τον τεκμαρτό προσδιορισμό κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα για τους υποδιανομείς και τους υποπράκτορες τύπου.

Μπορείτε να λάβετε μέρος στη διαβούλευση έως τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2025 και ώρα 09:00, στο opengov.gr.