Διάκριση εις βάρος των Ρομά η εγκατάσταση μετρητών κατανάλωσης ρεύματος σε απρόσιτο ύψος

Tο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι η εγκατάσταση μετρητών καταναλώσεως ηλεκτρικής ενέργειας σε απρόσιτο ύψος σε συνοικία στην οποία, ως επί το πλείστον, κατοικούν Ρομά, δύναται να συνιστά διάκριση λόγω εθνοτικής καταγωγής, όταν οι ίδιοι μετρητές τοποθετούνται σε κανονικό ύψος σε άλλες συνοικίες.

Ιστορικό

Η Οδηγία 2000/43/ΕΚ σχετικά με την ίση μεταχείριση απαγορεύει κάθε διάκριση λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής όσον αφορά, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση στα αγαθά και τις υπηρεσίες και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών.

Η Α. Nikolova διατηρεί κατάστημα τροφίμων, ευρισκόμενο στη συνοικία «Gizdova mahala» της πόλεως Dupnitsa (Βουλγαρία). Στην εν λόγω συνοικία κατοικούν κατά κύριο λόγο Ρομά. Το 1999 και το 2000, η CHEZ RB, επιχείρηση διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, εγκατέστησε τους μετρητές καταναλώσεως ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των καταναλωτών σε πυλώνες από σκυρόδεμα του εναέριου δικτύου ηλεκτροδοτήσεως, σε ύψος 6 έως 7 μέτρων.

Στις υπόλοιπες συνοικίες της πόλης (όπου οι Ρομά δεν είναι πολυάριθμοι), οι μετρητές της CHEZ RB τοποθετούνται σε ύψος 1 μέτρου και 70 εκατοστών, συνήθως απευθείας στην οικία των καταναλωτών ή στην πρόσοψη ή την περίφραξη. Κατά τη CHEZ RB, αυτή η διαφορετική μεταχείριση δικαιολογείται από την πολλαπλή πρόκληση δολιοφθορών και υλικών φθορών στους μετρητές καταναλώσεως ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και από την πληθώρα παράνομων ρευματοληψιών στο δίκτυο της οικίας συνοικίας.

Τον Δεκέμβριο του 2008, η Α. Nikolova προσέφυγε στην Komisia za zashtita ot dikriminatsia (Επιτροπή προστασίας κατά των διακρίσεων, στο εξής: KZD), υποστηρίζοντας ότι η εγκατάσταση των μετρητών σε απρόσιτο σημείο οφειλόταν στο γεγονός ότι η πλειονότητα των κατοίκων της επίμαχης συνοικίας ήταν Ρομά.

Καίτοι η ίδια δεν είναι Ρομά, η Α. Nikolova εκτίμησε ότι έπεσε και η ίδια θύμα δυσμενούς διακρίσεως λόγω της επίμαχης πρακτικής της CHEZ RB. Η ΚDZ διαπίστωσε ότι η Α. Nikolova είχε πράγματι πέσει θύμα διακρίσεως σε σχέση με τους πελάτες των οποίων οι μετρητές είχαν τοποθετηθεί σε προσβάσιμα σημεία. Η CHEZ RB άσκησε προσφυγή κατά της αποφάσεως αυτής ενώπιον του Administrativen săd Sofia-grad (Διοικητικό δικαστήριο της Σόφια, Βουλγαρία).

Το τελευταίο, ζήτησε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διευκρινιστεί εάν η προσβαλλόμενη πρακτική συνιστά απαγορευμένη διάκριση λόγω εθνοτικής καταγωγής.

Η απόφαση

Με την απόφασή του, το Δικαστήριο επισημαίνει, πρώτον, ότι η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως δεν εφαρμόζεται μόνο στα πρόσωπα συγκεκριμένης εθνοτικής καταγωγής, αλλά επίσης σε πρόσωπα τα οποία, καίτοι τα ίδια δεν είναι της οικείας εθνοτικής καταγωγής, υφίστανται από κοινού με τα πρώτα μεταχείριση λιγότερο ευνοϊκή ή περιέρχονται σε μειονεκτική θέση λόγω μέτρου εισάγοντος δυσμενή διάκριση.

Δεύτερον, το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι η παρουσία στην επίμαχη συνοικία κατοίκων οι οποίοι δεν είναι Ρομά, δεν αποκλείει, καθεαυτή, η προσβαλλόμενη πρακτική να καθιερώθηκε λόγω της εθνοτικής καταγωγής της πλειονότητας των κατοίκων της εν λόγω συνοικίας (ήτοι της εθνοτικής καταγωγής Ρομά).

Τρίτον, στην περίπτωση που το βουλγαρικό δικαστήριο δεν κρίνει την επίμαχη πρακτική ως εισάγουσα άμεση διάκριση λόγω εθνοτικής καταγωγής, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι αυτή θα μπορούσε να συνιστά, καταρχήν, έμμεση διάκριση.

Συγκεκριμένα, η πρακτική αυτή, ακόμα κι αν υποτεθεί ότι εφαρμόζεται προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι καταχρηστικές συμπεριφορές στην οικεία συνοικία, βασίζεται σε κριτήρια εκ πρώτης όψεως ουδέτερα, θίγει όμως σε πολύ υψηλότερο ποσοστό τα πρόσωπα καταγωγής Ρομά. Επομένως, περιάγει σε μειονεκτική θέση ιδίως τα πρόσωπα αυτά σε σχέση με άλλα πρόσωπα που δεν έχουν τη συγκεκριμένη εθνοτική καταγωγή.

Συναφώς, το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι η προστασία της ασφάλειας του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η δέουσα παρακολούθηση της καταναλώσεως ηλεκτρικής ενέργειας, συνιστούν θεμιτούς σκοπούς οι οποίοι μπορούν, καταρχήν, να δικαιολογούν τέτοια διαφορά μεταχειρίσεως.

Καίτοι αναγνωρίζει ότι η προσβαλλόμενη πρακτική αποτελεί πρόσφορο μέσο για την επίτευξη αυτών των σκοπών, εντούτοις το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι το βουλγαρικό δικαστήριο θα πρέπει να εξετάσει εάν υφίστανται άλλα πρόσφορα μέσα, λιγότερο επιτακτικά, για την επίλυση των διαπιστωθέντων προβλημάτων.

Ακόμα κι αν δεν υφίσταται κανένα άλλο μέσο εξίσου αποτελεσματικό όσο η επίμαχη πρακτική για την επίτευξη των ως άνω σκοπών, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι αυτή φαίνεται δυσανάλογη σε σχέση με τους σκοπούς αυτούς και τα έννομα συμφέροντα των κατοίκων της οικείας συνοικίας.

Διαβάστε ολόκληρη την απόφαση εδώ.