Δικαστικό «όχι» στην πρόσβαση του κοινού στις εκτιμήσεις επιπτώσεων της Κομισιόν

Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι οι εκτιμήσεις επιπτώσεων που έχουν ως σκοπό να κατατοπίζουν την Επιτροπή κατά την κατάρτιση των υποβαλλομένων από αυτήν προτάσεων νομοθετικών πράξεων δεν είναι, κατ’ αρχήν, προσβάσιμες στο κοινό πριν από τη δημοσιοποίηση των προτάσεων.

Το δικαστήριο επεσήμανε ότι η πρόωρη πρόσβαση στα έγγραφα αυτά θα ενείχε τον κίνδυνο να υπονομευθεί σοβαρά η διαδικασία λήψεως αποφάσεων εκ μέρους της Επιτροπής.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι τώρα, το Δικαστήριο ή το Γενικό Δικαστήριο έχουν αναγνωρίσει σε οκτώ περιπτώσεις τη δυνατότητα της Επιτροπής να επικαλείται ένα γενικό τεκμήριο προκειμένου να αρνείται να παράσχει πρόσβαση σε έγγραφα χωρίς να προβαίνει σε εξατομικευμένη και συγκεκριμένη εξέταση.

Πρόκειται για έγγραφα τα οποία αφορούν 1) τη διαδικασία ελέγχου κρατικών ενισχύσεων, 2) τη διαδικασία ελέγχου πράξεων συγκεντρώσεως μεταξύ επιχειρήσεων, 3) το προ της ασκήσεως της προσφυγής στάδιο της διαδικασίας λόγω παραβάσεως, 4) τη διαδικασία σχετικά με τις συμπράξεις, 5) τη διαδικασία «EU Pilot», 6) τα υπομνήματα που έχει καταθέσει θεσμικό όργανο κατά τη διάρκεια ένδικης διαδικασίας, 7) τις προσφορές διαγωνιζομένων στο πλαίσιο των διαδικασιών δημόσιας συμβάσεως και 8) την ανταλλαγή αλληλογραφίας μεταξύ των εθνικών αρχών ανταγωνισμού και της Επιτροπής.

Ιστορικό

Το 2014 η ClientEarth, οργανισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχει ως σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, ζήτησε από την Επιτροπή να της παρασχεθεί πρόσβαση σε δύο εκτιμήσεις επιπτώσεων που σχετίζονταν με την περιβαλλοντική πολιτική της Ένωσης.

Η Επιτροπή αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση στα εν λόγω έγγραφα, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι σκοπός των εκτιμήσεων επιπτώσεων ήταν να την συνδράμουν κατά την προπαρασκευή νομοθετικών πρωτοβουλιών στον περιβαλλοντικό τομέα, η δημοσιοποίηση των εν λόγω εγγράφων ενείχε τον κίνδυνο σοβαρής υπονομεύσεως των διαδικασιών λήψεως αποφάσεων στους κόλπους της, πλήττοντας το περιθώριο εκτιμήσεως που αυτή διαθέτει και περιορίζοντας την ικανότητά της να εξεύρει συμβιβασμούς.

Επιπλέον, μια τέτοια δημοσιοποίηση ενείχε τον κίνδυνο να δημιουργηθούν εξωτερικές πιέσεις που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν τις δυσχερείς διαδικασίες λήψεως αποφάσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων πρέπει να επικρατεί ατμόσφαιρα εμπιστοσύνης.

Η ClientEarth, μη έχοντας μείνει ικανοποιημένη με την απάντηση της Επιτροπής, άσκησε προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ακύρωση της εκ μέρους της Επιτροπής αρνήσεως.

Απόφαση

Με την απόφασή του, το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τα επιχειρήματα της ClientEarth και επιβεβαιώνει ότι η Επιτροπή βασίμως αρνήθηκε να παράσχει πρόσβαση στα ζητηθέντα έγγραφα.

Το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει κατ’ αρχάς ότι η Επιτροπή δεν προέβη σε εξατομικευμένη και συγκεκριμένη εξέταση των ζητηθέντων εγγράφων.

Το Γενικό Δικαστήριο αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι, στο πλαίσιο της προπαρασκευής και της καταρτίσεως πολιτικών προτάσεων (και, ενδεχομένως, προτάσεων νομοθετικών πράξεων), η Επιτροπή δύναται να επικαλείται λόγους γενικής φύσεως αντλούμενους, αφενός, από την επιταγή της διαφυλάξεως του δικού της χώρου προβληματισμού, του περιθωρίου χειρισμών που αυτή διαθέτει, της ανεξαρτησίας της καθώς και της ατμόσφαιρας εμπιστοσύνης κατά τη διάρκεια των συζητήσεων και, αφετέρου, από τον κίνδυνο υπάρξεως εξωτερικών πιέσεων δυναμένων να επηρεάσουν τη διεξαγωγή των εν εξελίξει συζητήσεων και διαπραγματεύσεων.

Επομένως, η Επιτροπή δύναται, χωρίς να προβαίνει σε συγκεκριμένη και εξατομικευμένη εξέταση των εγγράφων που σχετίζονται με μια εκτίμηση επιπτώσεων, να στηρίζεται στο τεκμήριο ότι η δημοσιοποίηση των εν λόγω εγγράφων υπονομεύει, κατ’ αρχήν, σοβαρά τη διαδικασία λήψεως αποφάσεων στους κόλπους της ενόψει της καταρτίσεως μιας πολιτικής προτάσεως, τούτο δε, επί όσο χρόνο το εν λόγω θεσμικό όργανο δεν έχει λάβει απόφαση επ’ αυτού.

Ολόκληρη την απόφαση μπορείτε να βρείτε εδώ.