2ο ενημερωτικό δελτίο της ερευνητικής ομάδας δικαίου και πληροφορικής της Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Δημοσιεύθηκε το δεύτερο newsletter (Απριλίου) της ερευνητικής ομάδας Δικαίου και Πληροφορικής της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

To ενημερωτικό δελτίο περιλαμβάνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με νομολογιακές εξελίξεις και νέες εκδόσεις, όπως το βιβλίο με τίτλο: «Τα νομικά ζητήματα των εφαρμογών για κινητά» είναι ένας συνοπτικός, πρακτικός οδηγός που παρέχει μια λεπτομερή ανάλυση των νομικών ζητημάτων που σχετίζονται με εφαρμογές για κινητά.

Στο newsletter δημοσιεύεται περίληψη για την ενδιαφέρουσα απόφαση 6/2020 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Χανίων αναφορικά με την πρόσβαση εργοδότη σε αποθηκευμένα προσωπικά δεδομένα στον Η/Υ εργαζομένου μέσω εγκατάστασης προγράμματος καταγραφέα οθόνης.

«Η προστασία της ιδιωτικής ζωής περιλαμβάνει και την επαγγελματική ζωή (9 παρ. 1, 9Α Συντ. και 8 ΕΣΔΑ). Ο εργαζόμενος διαθέτει εύλογη προσδοκία προστασίας της ιδιωτικής του ζωής ενόψει της σχέσης εργασίας.

Η πρόσβαση του εργοδότη σε αποθηκευμένα προσωπικά δεδομένα στον Η/Υ του εργαζομένου συνιστά επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ο εργοδότης στα πλαίσια του διευθυντικού του δικαιώματος δικαιούται, κατ’ αρχήν, να ασκεί έλεγχο επί των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας που έχουν στη διάθεσή τους οι εργαζόμενοι για την εργασία τους, υπό την προϋπόθεση όμως τήρησης των αρχών της νομιμότητας, αντικειμενικότητας και διαφάνειας και επί τη βάσει διαδικασιών και εγγυήσεων σύμφωνα με την αρχή της λογοδοσίας. Η ύπαρξη νομικής βάσης δεν απαλλάσσει τον εργοδότη από την υποχρέωση τήρησης των εν λόγω αρχών και ενημέρωσης του εργαζομένου.

Ασφαλώς, η απλή επίκληση της συγκατάθεσης του εργαζομένου δεν νομιμοποιεί a priori την επεξεργασία δεδομένων.

Η νομική βάση της συγκατάθεσης εφαρμόζεται μόνο όταν δεν απομένει έτερο νομικό θεμέλιο προς εφαρμογή και υπό τον όρο ότι τούτη είναι ενεργή και διακριτή, παρέχεται ελεύθερα, εν πλήρει επιγνώσει, κατόπιν προηγουμένης πρόσφορης και σαφούς ενημέρωσης του εργαζομένου. Δε θεωρείται ελεύθερη όταν υπάρχει σαφής ανισότητα μεταξύ του υποκειμένου των δεδομένων και του υπευθύνου επεξεργασίας. Το δικαίωμα ενημέρωσης είναι αυτοτελές και ανεξάρτητο από τη συγκατάθεση. Κάθε φορά απαιτείται in concreto έλεγχος νομιμότητας της επεξεργασίας βάσει της αρχής της αναλογικότητας και στάθμισης συμφερόντων. Ιδιωτικά έγγραφα με αποδεικτική δύναμη θεωρούνται και οι μηχανικές απεικονίσεις (screenshots). Η γνησιότητά τους αναφέρεται μόνο στο ανόθευτο του περιεχομένου και όχι στην προέλευσή τους. Μετά την απόδειξη γνησιότητάς τους, η ένσταση πλαστότητας καθίσταται άνευ αντικειμένου.

Στην υπό κρίση περίπτωση, εγκαταστάθηκε από τον εναγόμενο εργοδότη στον Η/Υ της ενάγουσας εργαζομένης πρόγραμμα καταγραφέα οθόνης και πληροφοριών (“Hidden Capture 2.3.”), μέσω του οποίου αποθηκευόταν οποιαδήποτε ενέργειά της υπό μορφή στιγμιότυπου οθόνης (screenshot). Με την απόφαση κρίθηκε ότι η εν λόγω επεξεργασία δεδομένων δεν ήταν απαραίτητη για τη σύναψη ή εκτέλεση της σύμβασης εργασίας, ούτε μπορούσε να στηριχθεί σε άλλη νομική βάση, πέραν της συναίνεσης. Η ένδειξη ύπαρξης του λογισμικού στον επίμαχο Η/Υ δεν συνιστούσε νόμιμη ενημέρωση της ενάγουσας. Ομοίως, η χρήση του Η/Υ από την ενάγουσα θεωρήθηκε ότι δεν συνιστά συναίνεσή της. Ο εναγόμενος όφειλε να προβεί στην λήψη μέτρων προληπτικής και όχι κατασταλτικής φύσεως. Συνεπώς, κρίθηκε ότι η διαρκής επιτήρηση της ενάγουσας και η συλλογή και πρόσβαση του εναγομένου σε προσωπικές πληροφορίες της μέσω του ως άνω λογισμικού συνιστά παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων».

Στεργιανή Παπαστεργίου, υπ. Δ.Ν., Δικηγόρος Θεσσαλονίκης

Δείτε αναλυτικά το newsletter.