Αντιμετώπιση προβλημάτων σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς με γονείς που δεν ασκούν επιμέλεια

Ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αρµοδιότητάς του ως Συνήγορος του Παιδιού, εξέτασε σηµαντικό αριθµό υποθέσεων σχετικά µε προβλήµατα που δηµιουργούνται σε δηµοτικούς και ιδιωτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθµούς και αφορούν την αντιµετώπιση των γονέων που δεν ασκούν την επιµέλεια των τέκνων τους.

Ο Συνήγορος ζήτησε από το Υπουργείο Εσωτερικών (ήδη και ∆ιοικητικής Ανασυγκρότησης) να εκδώσει εγκύκλιες οδηγίες.

Η Αρχή τόνισε ότι µέριµνα του προσωπικού των σταθµών θα πρέπει να αποτελεί η προστασία των δικαιωµάτων που κατοχυρώνονται από τη ∆ιεθνή Σύµβαση για τα ∆ικαιώµατα του Παιδιού. Ειδικότερα πρόκειται για το δικαίωµα σε ανατροφή και από τους δύο γονείς, λαµβάνοντας υπόψη την άποψη του παιδιού και έχοντας ως γνώµονα το συµφέρον του, χωρίς να ευνοεί τυχόν ιδιοκτησιακές αντιλήψεις του γονέα που ασκεί την επιµέλεια, αλλά αντίθετα να ενθαρρύνει τη µεγαλύτερη δυνατή συµµετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή του τέκνου τους. Ειδικότερα, ο Συνήγορος ζήτησε να διευκρινιστούν τα ακόλουθα:

α) Ως προς το θέµα της επικοινωνίας γονέα – τέκνου στον χώρο του σταθµού:

• Στις περιπτώσεις που η άσκηση της επιµέλειας του παιδιού, λόγω διάστασης ή διαζυγίου των γονέων του, έχει ανατεθεί στον ένα γονέα (που διαµένει µαζί του), η περιστασιακή επικοινωνία του παιδιού µε τον γονέα που δεν µένει µαζί του, αλλά διατηρεί τη γονική µέριµνα, δεν µπορεί να απαγορευθεί εντός του σταθµού. Κατά µείζονα λόγο δεν µπορεί να απαγορευθεί η είσοδος του γονέα αυτού στον σταθµό. Το ίδιο ισχύει και για τη συµµετοχή του γονέα σε εκδηλώσεις, όπως οι εορτές.
• Μόνο για σπουδαίο λόγο είναι δυνατόν να µην επιτραπεί σε γονέα η είσοδός του στον σταθµό, η συµµετοχή του σε δραστηριότητες ή εκδηλώσεις του σταθµού ή η επικοινωνία µε το παιδί. Η ‘εντολή’ του ενός γονέα προς το προσωπικό του σταθµού να απαγορεύσει την είσοδο του άλλου ή την επικοινωνία µε το τέκνο δεν συνιστά σπουδαίο λόγο.
• Η επικοινωνία δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ανατρέπει την συµµετοχή του παιδιού στο πρόγραµµα δηµιουργικής απασχόλησης.

β) Η ενηµέρωση του γονέα που δεν ασκεί την επιµέλεια του τέκνου επιβάλλεται στο πλαίσιο εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του προσωπικού του σταθµού. Κατ’ εξαίρεση, εάν από τον γονέα έχει αφαιρεθεί συνολικά η άσκηση της γονικής µέριµνας, υποχρέωση ενηµέρωσής του για το πρόσωπο του τέκνου έχει ο άλλος γονέας, χωρίς όµως να αποκλείεται η δυνατότητα του σταθµού να προβεί σε ενηµέρωσή του.

γ) Η συµµετοχή του γονέα που δεν ασκεί την επιµέλεια του τέκνου (αλλά το υπόλοιπο της γονικής µέριµνας) στα συλλογικά όργανα δεν µπορεί να αποκλειστεί για τον λόγο αυτό.

δ) Η παραλαβή του παιδιού γίνεται από το πρόσωπο που ορίζει ο γονέας που ασκεί την επιµέλειά του. Σε περίπτωση διαφωνίας γονέων που ασκούν από κοινού την επιµέλεια, η παραλαβή πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε την αρχική δήλωση, έως ότου προσκοµισθεί στον σταθµό δικαστική απόφαση, η οποία επιλύει τη διαφωνία των γονέων.

Το Υπουργείο Εσωτερικών και ∆ιοικητικής Ανασυγκρότησης έκανε δεκτή στο σύνολό της την πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη και προέβη στην έκδοση εγγράφου προς όλες τις Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις για την άµεση ενηµέρωση των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) αρµοδιότητάς τους.

Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι ΟΤΑ είναι επιφορτισµένοι και µε την άσκηση ελέγχου και εποπτείας στα Ιδρύµατα παιδικής προστασίας ιδιωτικού δικαίου (ιδιωτικοί παιδικοί σταθµοί), εποµένως, και για την αναλογική εφαρµογή των όσων αναφέρονται στο έγγραφο του Υπουργείου, για τους δηµοτικούς παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθµούς, και στους αντίστοιχους ιδιωτικούς.

Υπενθυµίζεται ότι αντίστοιχη παρέµβαση της Αρχής για τα δικαιώµατα των παιδιών στην υποχρεωτική εκπαίδευση οδήγησε στην έκδοση εγκυκλίου από το Υπουργείο Παιδείας.

Το έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών μπορείτε να βρείτε εδώ.