Απαγόρευση λειτουργίας ή υποχρέωση απεγκατάστασης της παράνομης κάμερας; (ΑΠΔΠΧ 8/2023)

Μια ιδιαίτερα ασυνήθιστη αίτηση θεραπείας από τον δικαιωθέντα καταγγέλλοντα εξέτασε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στην υπ’ αριθμ. 8/2023 απόφασή της.

Ο αιτούμενος την επανεξέταση της απόφασης ΑΠΔΠΧ 10/2022 υπήρξε ένας εκ των δύο καταγγελλόντων την παράνομη εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος βιντεοεπιτήρησης στο ισόγειο της διπλοκατοικίας όπου κατοικούν.

Εξετάζοντας την καταγγελία αυτή και μετά την ακρόαση των εμπλεκομένων μερών, η Αρχή εξέδωσε την απόφαση 10/2022, με την οποία επέβαλε στον καταγγελλόμενο την απαγόρευση της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσω συστήματος βιντεοεπιτήρησης το οποίο λαμβάνει εικόνα από κοινόχρηστους χώρους του ακινήτου στο οποίο διαμένει η οικογένειά του και οι καταγγέλλοντες, και την υποχρέωση του ως άνω να ενημερώσει εγγράφως την Αρχή για την εφαρμογή της απόφασης εντός χρονικού διαστήματος μιας εβδομάδας από την λήψη της Απόφασης.

Ο καταγγελλόμενος, πράγματι, ενημέρωσε την Αρχή ότι διέκοψε την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσω συστήματος βιντεοεπιτήρησης, σύμφωνα με την απόφαση της Αρχής, με την επιφύλαξη παντός δικαιώματός του, διακοπή για την οποία ενημερώθηκαν σχετικώς από την Αρχή και οι καταγγέλλοντες.

Ο ένας εκ των καταγγελλόντων, ωστόσο, υπέβαλε αίτηση θεραπείας κατά της ΑΠΔΠΧ 10/2022, ζητώντας την τροποποίησή της. Σύμφωνα με την αίτησή του, η Αρχή δεν προέβη, στην αναγκαία επιβολή «απεγκατάστασης-αφαίρεσης» του συστήματος βιντεο-ηχο-επιτήρησης, ούτε στην επιβολή διοικητικού προστίμου για την περίπτωση μη συμμόρφωσης με την εντολή «απεγκατάστασης-αφαίρεσης», περιοριζόμενη στην εντολή για διακοπή και απαγόρευση λειτουργίας του συστήματος.

Επ’ αυτού, ο αιτούμενος την τροποποίηση της απόφασης ισχυρίστηκε ότι:

α) στο άρθρο 15 της Οδηγίας 1/2011 της Αρχής, αλλά και στο σκεπτικό της προσβαλλόμενης με αριθμ. 10/2022 Απόφασης, αναφορά γίνεται στην «εγκατάσταση» και όχι στη λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης,

β) ότι η αποτελεσματικότητα της προσβαλλόμενης Απόφασης δεν διασφαλίζεται, εάν δεν περιλαμβάνει και την «απεγκατάσταση-αφαίρεση» του συστήματος,

γ) ότι υφίσταται σειρά Αποφάσεων της Αρχής (προγενέστερη Απόφαση 23/2021, μεταγενέστερες Αποφάσεις 34/2022, 50/2022 και 60/2022), στο διατακτικό των οποίων περιλαμβάνεται εντολή της Αρχής για απεγκατάσταση/αφαίρεση των συστημάτων και επιβολή διοικητικού προστίμου σε περίπτωση μη συμμόρφωσης,

δ) ότι και μόνον η παράνομη τοποθέτηση (και όχι μόνο η λειτουργία) είναι αρκετή για να δημιουργήσει την αίσθηση παρακολούθησης των πολιτών και να επηρεάσει και να προσβάλει την προσωπικότητά τους, καθώς και να περιορίσει τις ελευθερίες τους,

ε) ότι με την ύπαρξη του συστήματος βιντεο-ηχο-επιτήρησης διενεργείται επεξεργασία ειδικών κατηγοριών δεδομένων πολιτικών πεποιθήσεων και παρεμποδίζεται η άσκηση πολιτικών ελευθεριών τους, καθώς, δύνανται να ασκούνται δραστηριότητες συναφείς με πολιτικές πεποιθήσεις σε οικίες, όπως πχ. συναθροίσεις,

στ) ότι για τους ανωτέρω λόγους επιβάλλεται η επανεξέταση και «συμπλήρωση» της με αρ. 10/2022 Απόφασης, για λόγους εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης και τήρησης της αρχής της αναλογικότητας.

Η απόφαση της Αρχής (απόσπασμα)

3. Επειδή από το περιεχόμενο της αίτησης και την εξέταση σχετικών αποφάσεων της Αρχής προκύπτει η έκδοση αντιφατικών αποφάσεων ως προς το ζήτημα αν, κατά την άσκηση της διορθωτικής εξουσίας της Αρχής σε περίπτωση μη νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μέσω συστήματος βιντεοεπιτήρησης, διατάσσεται μόνον απαγόρευση της επεξεργασίας μέσω βιντεοσυστήματος επιτήρησης (Αποφάσεις 10/2022, 4/2022 (Μον. Όργανο) ) ή/και απεγκατάστασή του (ενδεικτικά Αποφάσεις 23/2021, 34/2022, 50/2022),

4. Επειδή η επίλυση του προκείμενου ερμηνευτικού ζητήματος κρίνεται ως ζήτημα γενικότερης σημασίας, για τη διασφάλιση της ενότητας της νομολογίας της Αρχής και την ασφάλεια δικαίου,

5. Επειδή σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 1 εδ. β’ του Κανονισμού Λειτουργίας της Αρχής (ΦΕΚ Β’ 879), το Τμήμα της Αρχής μπορεί να παραπέμπει υπόθεση στην Ολομέλεια της Αρχής, στις αρμοδιότητες της οποίας ανήκει, μεταξύ άλλων, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1 στοιχ. ι’ του Κανονισμού Λειτουργίας της Αρχής (ΦΕΚ Β’ 879), η εξέταση υποθέσεων που εισάγονται από τον Πρόεδρο ή παραπέμπονται από το Τμήμα λόγω της σπουδαιότητας ή του γενικότερου ενδιαφέροντός τους1​,

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Η Αρχή

Παραπέμπει την κρινόμενη αίτηση θεραπείας στο σύνολό της προς εξέταση στην Ολομέλεια της Αρχής, κατ’ άρθρο 8 παρ. 1 εδ. β’ του Κανονισμού Λειτουργίας της Αρχής (ΦΕΚ Β’ 879), λόγω της σπουδαιότητας και της γενικότερης σημασίας του ζητήματος που αναφέρεται στο σκεπτικό.

• 1. Βλ και Απόφαση 8/2011 της Αρχής.