Απαλλαγή νομίμου εκπροσώπου ανώνυμης εταιρίας από μεταγενέστερα χρέη - Πώς δηλώνεται (ΣτΕ Ολ 674/2021)

Ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ Ολ 674/2021), με παραπεμπτική απόφαση του ΣΤ’ Τμήματος, τέθηκε το ζήτημα των προϋποθέσεων απαλλαγής των προσώπων που ασκούν τη διοίκηση και την εκπροσώπηση ανώνυμης εταιρείας από την προσωπική και αλληλέγγυο ευθύνη τους  για χρέη της εταιρείας από φόρο εισοδήματος ή οφειλόμενες στο Ι.Κ.Α. ασφαλιστικές εισφορές, που γεννήθηκαν μετά την παραίτησή τους.

Ερμηνεύοντας τις διατάξεις των άρ. 115 παρ. 1 και 3 του Ν. 2238/1994 και 4 παρ. 4 του Ν. 2556/1997, το δικαστήριο δέχτηκε πως τα μνημονευόμενα σε αυτές πρόσωπα ευθύνονται προσωπικώς και αλληλεγγύως για χρέη της ανώνυμης εταιρείας από φόρους ή από οφειλόμενες στο Ι.Κ.Α. ασφαλιστικές εισφορές, υπό την προϋπόθεση, πάντως, ότι εξακολουθούν, κατά τον εκάστοτε κρίσιμο χρόνο να έχουν μία από τις ιδιότητες της παρ. 1 του άρ. 115 του Ν. 2238/1994 και δεν έχουν αποδεδειγμένως παραιτηθεί ή με άλλον τρόπο νομίμως παυθεί από αυτές. 

Συνεπώς, τα ως άνω πρόσωπα εξακολουθούν μεν να ευθύνονται για τα γεννηθέντα προ του χρόνου της παραιτήσεώς τους χρέη της εταιρείας, δεν ευθύνονται, όμως, για χρέη τα οποία γεννήθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της νομίμως αποδεικνυομένης παραιτήσεώς τους.  Και τούτο ανεξαρτήτως, καταρχήν, του εάν έχει  αναλάβει καθήκοντα νέα διοίκηση της εταιρείας, εφόσον τέτοια προϋπόθεση δεν προβλέπεται στις ως άνω εξαιρετικές διατάξεις του ν. 2238/1994, η αντίθετη δε  εκδοχή θα συνεπαγόταν την, κατά παράβαση των αρχών της ασφάλειας του δικαίου και της αναλογικότητας, επ’ αόριστον και για μη προβλέψιμο χρόνο παράταση της ευθύνης των εν λόγω προσώπων για χρέη της εταιρείας προερχόμενα από ενέργειες, επί των οποίων δεν μπορούσαν να ασκήσουν καμία επίδραση.

Περαιτέρω, ως προς το ζήτημα εάν, προκειμένου να απαλλαγεί ο παραιτηθείς από την προσωπική και αλληλέγγυο ευθύνη του για τα μεταγενέστερα της παραιτήσεώς του ως άνω χρέη της εταιρείας, απαιτείται η δημοσιότητα της παραιτήσεως, το Δικαστήριο επιβεβαίωσε πως η παύση για οποιονδήποτε λόγο, όπως η παραίτηση, από τη διοίκηση και εκπροσώπηση ανώνυμης εταιρείας υποβάλλεται στις διατυπώσεις δημοσιότητας των άρθρων 7α και 7β του Ν. 2190/1920, η εν λόγω, όμως, δημοσιότητα δεν έχει συστατικό, αλλά βεβαιωτικό - δηλωτικό χαρακτήρα.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νόμος περί ανωνύμων εταιρειών δεν αποκλείει την κίνηση της διαδικασίας δημοσιεύσεως με επιμέλεια οποιουδήποτε ενδιαφερομένου, και ιδίως των διευθυνόντων την εταιρεία φυσικών προσώπων, ερμηνεύοντας τις σχετικές διατάξεις σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις αρχές της νομιμότητας του φόρου, της ασφάλειας του δικαίου και της αναλογικότητας, το δικαστήριο έκρινε ότι σε περίπτωση μη δημοσίευσης της πράξης παραίτησης των μνημονευομένων στην παρ. 1 του άρ. 115 του Ν. 2238/1994 προσώπων από την ως άνω ιδιότητά τους, τα  πρόσωπα αυτά απαλλάσσονται από την ευθύνη για τις μεταγενέστερες της παραιτήσεώς τους οφειλές της εταιρείας από φόρο εισοδήματος και από ασφαλιστικές εισφορές προς το Ι.Κ.Α., εφόσον, επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια, προβούν τα ίδια στη γνωστοποίηση της παραίτησής τους στην αρμόδια προς τούτο υπηρεσία της Νομαρχίας, προσκομίζοντας συγχρόνως τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι έχουν εγκύρως και σπουδαίως παραιτηθεί.

Δείτε την περίληψη της απόφασης εδώ.