Αποποίηση κληρονομιάς ανηλίκου μετά το τετράμηνο: Πλάνη γονέων ως προς τα νομικά δικαιώματα - έναρξη προθεσμίας από γνώση (ΕιρΑθ 165/2021)

Οι κληρονόμοι οφείλουν εντός τετραμήνου απο την ημερομηνία θανάτου να αποποιηθούν την κληρονομία του θανόντος, άλλως αποδέχονται σιωπηρά την κληρονομία. Το ίδιο ισχύει και σε κάθε κληρονομική κατά ρίζα διαδοχή.

Στην προκειμένη, τόσο τα παιδιά του θανόντος όσο και η σύζυγος του θανόντος, αποποιήθηκαν εμπροθέσμως, χωρίς όμως να αποποιηθούν και τα εγγόνια του θανόντος ως όφειλαν εντός της νόμιμης προθεσμίας.

Οι γονείς, μη έχοντες ειδικες γνώσεις κληρονομικού δικαίου και ευρισκόμενοι σε πλάνη ως προς τις ειδικές συνθήκες, πίστευαν πως η κληρονομία δεν επαγεται στα τέκνα τους εως και το 18 έτος της ηλικίας τους, πληροφορία όμως λανθασμένη καθώς τα χρέη του θανόντος ηταν ιδιαίτερα αυξημένα, και αποδοχή των χρεών θα ήταν αντίθετη με την βούληση των γονέων που άλλωστε αποποιήθηκαν εμπροθέσμως.

Έτσι το δικαστήριο με την απόφαση του (ΕιρΑθ 165/2021) έκρινε πως η προθεσμία ξεκινάει απο την ημέρα που οι γονείς ενημερώνονται για την έναρξη της προθεσμίας καθώς αυτοί ευρίσκονται σε ουσιώδη πλάνη και όχι απο την ημερομηνία αποποίησης των ιδίων που είχε ήδη παρέλθει.

Απόσπασμα απόφασης

Ωστόσο, οι αιτούντες, οι οποίοι δεν διαθέτουν ειδικές νομικές γνώσεις κληρονομικού δικαίου, θεώρησαν εσφαλμένα ότι η επαγωγή της κληρονομιάς στα ανήλικα τέκνα τους δεν θα γινόταν προτού αυτά ενηλικιωθούν και ότι η αποποίηση θα έπρεπε να γίνει από τα ίδια, εντός έτους από την ενηλικίωσή τους.

Η πλάνη αυτή των αιτούντων, στο πρόσωπο των οποίων κρίνεται το στοιχείο της γνώσης της επαγωγής της κληρονομιάς στα ανήλικα τέκνα τους καθώς και του λόγου αυτής, ήταν ουσιώδης, διότι αναφερόταν σε σημείο τόσο σπουδαίο για την αποδοχή της κληρονομιάς, ώστε, εάν γνώριζαν την αληθινή κατάσταση ως προς το σημείο αυτό, δεν θα άφηναν να παρέλθει άπρακτη η σχετική προθεσμία, αλλά θα αποποιούνταν εμπρόθεσμα την κληρονομιά για λογαριασμό των τέκνων τους.

Συνεχίστηκε δε η πλάνη τους μέχρι και την 25.11.2019, οπότε ο αιτών μετέβη στη Δ.Ο.Υ. και ενημερώθηκε από την Προϊσταμένη της Υπηρεσίας ότι έπρεπε ήδη να έχει προβεί σε δήλωση αποποίησης κληρονομιάς των τέκνων του και ότι η κληρονομική του μερίδα είχε πλέον επαχθεί σε αυτά. Η πιο πάνω πλάνη των αιτούντων σχετικά με τις νομικές ρυθμίσεις περί αποδοχής κληρονομιάς, είχε ως αποτέλεσμα τη μη έναρξη για τα τέκνα τους της τετράμηνης προθεσμίας αποποίησης του άρθρου 1847 ΑΚ πριν από την 25.11.2019. Επομένως, εμπρόθεσμα κατατέθηκε η ένδικη αίτηση την 27.12.2019.

Έκτοτε δε και μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αίτησης, ανεστάλη η προθεσμία της αποποίησης, αφού χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου δεν είναι δυνατόν να αποποιηθούν την κληρονομιά για λογαριασμό των ανηλίκων οι αιτούντες γονείς τους. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι η εν λόγω κληρονομιά στερείται παντελώς ενεργητικού και εμφανίζει αυξημένο παθητικό, αφού ο αποβιώσας βαρύνεται με οφειλές προς τη Δ.Ο.Υ. Καλλιθέας, ύψους € 28.716,34 (βλ. προσκομισθείσα κατάσταση χρεών του θανόντος της 25.11.2019). Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η σύζυγος και τα τέκνα του θανόντος έσπευσαν να αποποιηθούν την επαχθείσα σε αυτούς κληρονομιά του.

Επομένως, παρά την επαγωγή της ως άνω κληρονομιάς στα ανήλικα τέκνα των αιτούντων με το ευεργέτημα της απογραφής, προς αποφυγή άσκοπων ταλαιπωριών και δαπανών τους και ενόψει του κατάχρεου αυτής, κρίνεται ότι είναι προς το συμφέρον των τέκνων η παροχή της σχετικής άδειας αποποίησης. Συνακόλουθα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή και ως βάσιμη από ουσιαστική άποψη, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.