Δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ επί των εισροών (ΤρΔΕφΧανίων 70/2021)

Κατά τις διατάξεις του Κώδικα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (άρθρα 30, 31, 33, 34 του Ν.2859/2000), δικαίωμα εκπτώσεως του φόρου (εισροών) που επιβάρυνε επενδυτικό αγαθό (δικαίωμα το οποίο έχει ήδη γεννηθεί με την απόκτηση του αγαθού, ενώ μόνο η έκτασή του καθορίζεται από την σχεδιαζόμενη χρήση του) εξακολουθεί κατ’ αρχήν να υφίσταται, ακόμη και αν τελικώς ο υποκείμενος στον φόρο δεν το χρησιμοποιεί λόγω περιστάσεων ανεξαρτήτων της βούλησής του. Τέτοια περίσταση συνίσταται ιδίως όταν η χρήση του αγαθού καθίσταται νόμω αδύνατη εξαιτίας πράξεων ή παραλείψεων – και δη παράνομων – της διοίκησης.

Όσον αφορά στην ερμηνεία της αόριστης νομικής έννοιας των «περιστατικών ανεξάρτητων της θέλησης» του φορολογούμενου, κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, κρίσιμο κριτήριο είναι η πρόθεσή του για τη χρήση του επενδυτικού αγαθού. Έχει δε κριθεί από το ΔΕΕ ότι ο στενός και άμεσος δεσμός, ο οποίος πρέπει να υφίσταται μεταξύ του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ επί των εισροών και της πραγματοποίησης φορολογούμενων πράξεων διαρρηγνύεται μόνον αν ο υποκείμενος στον φόρο δεν έχει πλέον την πρόθεση να χρησιμοποιήσει τα οικεία αγαθά και υπηρεσίες για να πραγματοποιήσει πράξεις στις οποίες επιβάλλεται φόρος επί των εκροών, ή τα χρησιμοποιούσε για να πραγματοποιήσει απαλλασσόμενες πράξεις.

Συνεπώς, μόνη η καθυστέρηση στην χρήση του επενδυτικού αγαθού δεν δικαιολογεί τον διακανονισμό και μάλιστα εφάπαξ του ΦΠΑ επί των εισροών, εφόσον η πρόθεση χρήσης του υποκείμενου στο φόρο είναι ενεργή.

Εν προκειμένω, η προσφεύγουσα ανώνυμη εταιρεία προέβαλε, μεταξύ άλλων, ότι εσφαλμένα εκδόθηκαν οι προσβαλλόμενες Οριστικές Πράξεις Διορθωτικού Προσδιορισμού Φ.Π.Α., διότι, εφόσον είχε πρόθεση να χρησιμοποιήσει και όντως χρησιμοποίησε το επενδυτικό αγαθό σε φορολογητέες πράξεις, συνεχίζει να υπάγεται σε καθεστώς εκπτώσεως, ανεξαρτήτως της τυχόν καθυστέρησης στην έναρξη χρήσης του.

Το δικαστήριο, κάνοντας μερικώς δεκτή την υπό κρίση προσφυγή, έκρινε ότι το επίδικο επενδυτικό αγαθό τέθηκε τελικώς σε χρήση από την προσφεύγουσα, μόλις τρεις μήνες μετά τη συμπλήρωση της πενταετίας από την πραγματοποίηση της επενδύσεως, ανεξαρτήτως του χρόνου έναρξης της λειτουργίας του. Συνεπώς, η πρόθεση διάθεσής του σε φορολογητέες πράξεις σαφώς προκύπτει, όπως βάσιμα υποστηρίζει η προσφεύγουσα και δεν αμφισβητεί η φορολογική αρχή.

Απόσπασμα απόφασης

Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, δικαίωμα εκπτώσεως του φόρου (εισροών) που επιβάρυνε επενδυτικό αγαθό (δικαίωμα το οποίο έχει ήδη γεννηθεί με την απόκτηση του αγαθού και μόνο η έκτασή του καθορίζεται από την σχεδιαζόμενη χρήση του) εξακολουθεί κατ’ αρχήν να υφίσταται ακόμη και αν τελικώς ο υποκείμενος στον φόρο δεν το χρησιμοποιεί λόγω περιστάσεων ανεξαρτήτων της βουλήσεώς του (ΔΕΕ, απόφαση της 28.2.2018, C-672/16, Imofloresmira - Investimentos Imobiliarios SA, σκ. 39, 40, 42) κατ’ εξοχήν δε τέτοια περίσταση είναι όταν η χρήση του αγαθού καθίσταται νόμω αδύνατος συνεπεία πράξεων ή παραλείψεων της διοικήσεως, και δη παρανόμων (ΣτΕ 1862/2019). Κρίσιμο δε στοιχείο για την ερμηνεία της αόριστης νομικής έννοιας των “περιστατικών ανεξαρτήτων της θέλησης” του φορολογούμενου αποτελεί η πρόθεση του για τη χρήση του επενδυτικού αγαθού (ΣτΕ 1111/2020). Περαιτέρω, έχει κριθεί (12-11/2020 ΔΕΕ C-734/2019 ΙΤΗ Comercial Timisoara SRL) ότι ο στενός και άμεσος δεσμός, ο οποίος πρέπει να υφίσταται μεταξύ του δικαιώματος έκπτωσης του ΦΠΑ επί των εισροών και της πραγματοποίησης φορολογούμενων πράξεων διαρρηγνύεται μόνον αν ο υποκείμενος στον φόρο δεν έχει πλέον την πρόθεση να χρησιμοποιήσει τα οικεία αγαθά και υπηρεσίες για να πραγματοποιήσει πράξεις στις οποίες επιβάλλεται φόρος επί των εκροών, ή τα χρησιμοποιούσε για να πραγματοποιήσει απαλλασσόμενες πράξεις. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, μόνη η καθυστέρηση στην έναρξη χρήσης του επενδυτικού αγαθού δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον διακανονισμό και μάλιστα εφάπαξ του ΦΠΑ επί των εισροών, εφόσον η πρόθεση χρήσης του υποκείμενου στο φόρο είναι ενεργή.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση εδώ.