Δικαιούχος προσαύξησης σύνταξης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ λόγω τέκνου είναι απώτερος ανιών ή τρίτος που ασκεί την επιμέλεια ή γονική μέριμνα ανήλικου τέκνου αν επιβαρύνεται και με έξοδα διατροφής

ΣτΕ Α΄ 1631/2022

Πρόεδρος: Σπ. Χρυσικοπούλου, Αντιπρόεδρος

Εισηγητής: Σ. Παπακωνσταντίνου, Πάρεδρος

ΙΚΑ – ΕΤΑΜ. Δικαιούχοι προσαύξησης γήρατος ή αναπηρίας λόγω τέκνου (άρθρ. 29 παρ. 3 εδάφ. τρίτο α.ν. 1846/1951) είναι όχι μόνο οι φυσικοί ή θετοί γονείς ανήλικου τέκνου οι οποίοι είναι εκ του νόμου άμεσα υπόχρεοι για την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου και οι κατά πρώτο λόγο υπόχρεοι για τη διατροφή αυτού, αλλά και ο συνταξιούχος απώτερος ανιών (παππούς, γιαγιά κ.λπ.) ή τρίτος στον οποίον έχει ανατεθεί η άσκηση της επιμέλειας ή της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου βάσει δικαστικής απόφασης αν το πρόσωπο αυτό αποδεδειγμένως επιβαρύνεται πράγματι και με τα έξοδα διατροφής του τέκνου.

Aπό τον συνδυασμό των άρθρ. 29 παρ. 3 εδάφ. τρίτο α.ν. 1846/1951 και 1485, 1486 εδάφ. δεύτερο, 1489 εδάφ. δεύτερο, 1490 αριθ. 3, 1510, 1518, 1532 και 1533 Α.Κ., ενόψει και του επιδιωκόμενου με τη θέσπιση της προσαύξησης λόγω τέκνου στη σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας συνταξιούχου του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ σκοπού (παροχή οικονομικής βοήθειας για την αντιμετώπιση των αυξημένων αναγκών που συνεπάγεται η συντήρηση, η ανατροφή, η μόρφωση και η επαγγελματική και η εν γένει εκπαίδευση του τέκνου), συνάγεται ότι δικαιούχοι της προσαύξησης είναι οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ φυσικοί ή θετοί γονείς τέκνου που δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, οι οποίοι είναι εκ του νόμου άμεσα υπόχρεοι για την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου και οι κατά πρώτο λόγο υπόχρεοι για την ανάλογη με τις ανάγκες του ανήλικου τέκνου που προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του, ήτοι τους συγκεκριμένους όρους διαβίωσής του, διατροφή αυτού, εισφέροντας ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, εφόσον το ίδιο το τέκνο δεν μπορεί να διατρέφει τον εαυτό του από τα εισοδήματα από την περιουσία του ή την προσωπική εργασία του ή τυχόν άλλα εισοδήματά του.

Περαιτέρω, δικαιούχος της προσαύξησης είναι ο συνταξιούχος του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ απώτερος ανιών (παππούς, γιαγιά κ.λπ.) ή τρίτος, στον οποίο έχει ανατεθεί βάσει δικαστικής απόφασης, κατ’ άρθρ. 1532 και 1533 Α.Κ., η άσκηση της επιμέλειας ή του συνόλου της γονικής μέριμνας του ανήλικου τέκνου, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι το πρόσωπο αυτό αποδεδειγμένως επιβαρύνεται πράγματι και με τις αναγκαίες δαπάνες για τη συντήρηση, την ανατροφή, τη μόρφωση και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση του τέκνου, δαπάνες που εντάσσονται στο περιεχόμενο της διατροφής του τέκνου, λόγω μη ύπαρξης των άμεσα υπόχρεων προς διατροφή γονέων (εξαιτίας θανάτου ή κήρυξης σε αφάνεια) ή λόγω του ότι οι υπόχρεοι γονείς δεν είναι σε θέση να δώσουν διατροφή, διότι τίθεται σε κίνδυνο η δική τους διατροφή, ή λόγω του ότι για πραγματικούς ή νομικούς λόγους η δικαστική επιδίωξη της διατροφής εναντίον τους στην ημεδαπή είναι αδύνατη ή ιδιαίτερα δυσχερής ή λόγω του ότι οι γονείς βρίσκονται στο εξωτερικό. 

Μη νόμιμη η κρίση διοικ. εφετείου ότι ο αναιρεσίβλητος, ο οποίος έχει αναλάβει με δικαστικές αποφάσεις την άσκηση της επιμέλειας και, μετέπειτα, της όλης γονικής μέριμνας της ανήλικης εγγονής του λόγω ακαταλληλότητας και των δύο γονέων της, δικαιούται από το ΙΚΑ – ΕΤΑΜ προσαύξηση της σύνταξής του λόγω γήρατος κατά ποσοστό 20%, σύμφωνα με το άρθρ. 29 παρ. 3 εδάφ. τρίτο α.ν. 1846/1951, διότι το δικαστήριο δεν βεβαιώνει στην απόφασή του ότι ο αναιρεσίβλητος έχει πράγματι επιβαρυνθεί παράλληλα με όλες τις αναγκαίες δαπάνες για τη συντήρηση, την ανατροφή, τη μόρφωση καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση της ανήλικης εγγονής του (Δεκτή η αίτηση αναιρέσεως του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, ήδη ΕΦΚΑ. Αναιρείται η 1332/2011 απόφ. Διοικ. Εφ. Αθηνών).