Δημοσιεύθηκε ο Ν. 4734/2020 - Σε ισχύ οι διατάξεις για την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Νόμος 4734/2020 "Τροποποίηση του ν. 4557/2018 (Α’ 139) για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας - Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/843 και του άρθρου 3 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2177 και λοιπές διατάξεις".

Πέραν των εκετενών τροποποιήσεων του νόμου 4557/2018, ο νόμος 4734/2020 περιλαμβάνει τις διατάξεις σχετικά με την καταβολή των αναδρομικών στους συνταξιούχους σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Ειδικότερα:

Άρθρο 33 - Καταβολή ποσών μειώσεων συντάξεων Δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ.

1. Ποσά, τα οποία αντιστοιχούν σε περικοπές και μειώσεις κύριων συντάξεων συνταξιούχων του Δημοσίου, οι οποίες επιβλήθηκαν κατ’ εφαρμογή της υποπαρ. Β3 της παρ. Β’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α’ 222) και αφορούν το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (Α’ 85), καταβάλλονται άτοκα στους δικαιούχους.

2. Τα καταβαλλόμενα ποσά της παρ. 1 είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους Δήμους, τις Περιφέρειες, τα Ασφαλιστικά Ταμεία ή τα Πιστωτικά Ιδρύματα. Κατά την καταβολή των ποσών της παρ. 1 δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 4172/2013 (Α’ 167), ούτε παρακράτηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013.

3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζονται ο τρόπος, η διαδικασία και οι λεπτομέρειες καταβολής των προς επιστροφή ποσών, η οποία ολοκληρώνεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2020.

4. Με την καταβολή των ποσών της παρ. 1 οι αξιώσεις των συνταξιούχων του Δημοσίου για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, για το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, δυνάμει του ν. 4093/2012, αποσβένονται.

5. Η παρ. 4 δεν καταλαμβάνει τις εκκρεμείς ενώπιον των δικαστηρίων δίκες κατά τον χρόνο της δημοσίευσης του παρόντος, ως προς τις αξιώσεις που υπερβαίνουν το καταβαλλόμενο ποσό της παρ. 1.

6. Οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται αναλόγως και για τους υπαλλήλους των Ο.Τ.Α. και των άλλων Ν.Π.Δ.Δ. που διέπονται από το ίδιο με τους δημοσίους υπαλλήλους συνταξιοδοτικό καθεστώς είτε οι συντάξεις τους βαρύνουν το Δημόσιο είτε τους οικείους φορείς, καθώς και για το προσωπικό του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος και των υπαλλήλων των ασφαλιστικών Ταμείων του προσωπικού των Σιδηροδρομικών Δικτύων, που διέπονται από το καθεστώς του ν.δ. 3395/1955 (Α’ 276).

Αιτιολογική έκθεση:

Με το άρθρο 114 του ν. 4714/2020 (Α'148) θεσπίστηκε η καταβολή ποσών στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα για το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 και μέχρι τη δηυ,οσίευση του ν. 4387/2016 (Α' 85).

Με την προτεινόμενη ρύθμιση προβλέπεται η καταβολή ποσών και στους συνταξιούχους του Δημοσίου κατ' αντιστοιχία με τη νομοθετική πρόβλεψη για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα, προς αποκατάσταση των μειώσεων που επιβλήθηκαν στις κύριες συντάξεις τους κατ' εφαρμογή του άρθρου πρώτου υποπαρ. Β3 του ν. 4093/2012 (Α' 222), λαμβανομένων παράλληλα υπόψτν των Πρακτικών της 5πς Γενικής Συνεδρίασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου της 29ης.03.2017, σύμφωνα με τα οποία οι μειώσεις των κύριων συντάξεων δυνάμει του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 4051/2012 (Α' 40) κρίθηκαν σύμφωνες με το Σύνταγμα.

Ειδικότερα, στην παρ. 1 της παρούσας ρύθμισης ορίζεται ότι τα ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές και μειώσεις κύριων συντάξεων συνταξιούχων του Δημοσίου δυνάμενου άρθρου πρώτου παρ. Β υποπαρ. Β3 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 και αφορούν το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (Α' 85), θα καταβληθούν άτοκα στους δικαιούχους, έτσι ώστε να αρθεί το σωρευτικό αποτέλεσμα των ανωτέρω μειώσεων και περικοπών στο βιοτικό επίπεδο των θιγομένων και για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.

Η ανωτέρω ρύθμιση εμφορείται από τις αρχές της ισότητας στα δημόσια βάρη (άρθρο 4 παρ. 5 του Συντάγματος), αλλά και της κοινωνικής αλληλεγγύης (άρθρο 25 παρ. 4 του Συντάγματος), oι οποίες επιτάσσουν να κατανέμεται εξίσου το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής μεταξύ όλων των πολιτών, καθώς και από την αρχή της αναλογικότητας. Προσέτι, η παρούσα ρύθμιση εξυπηρετεί τη δίκαιη εξισορρόπηση τόσο των συμφερόντων των θιγόμενων συνταξιούχων, όσο και του συνόλου του πληθυσμού της Χώρας, το οποίο υφίσταται τις δυσμενείς συνέπειες της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης εξαιτίας της απρόβλεπτης διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στη Χώρα.

Στην παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρου ορίζεται ότι τα καταβαλλόμενα ποσά είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη, προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα. Το ανεκχώρητο και ακατάσχετο των ποσών θεσπίζεται, προκειμένου να προστατευθεί περαιτέρω το εισόδημα των συνταξιούχων, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη διασφάλιση του βιοτικού επιπέδου αυτών και των οικογενειών τους. Επιπρόσθετα, προβλέπεται ότι δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου κατά την καταβολή των ως άνω ποσών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 60 του ν. 4172/2013, ενώ διευκρινίζεται, προς άρση των όποιων ερμηνευτικών αμφιβολιών και αμφισβητήσεων, ότι τα ποσά αυτά φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

Στην παρ. 3 της προτεινόμενης διάταξης παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την έκδοση κοινής απόφασης με την οποία θα καθορίζονται ο τρόπος, η διαδικασία και οι λεπτομέρειες καταβολής των προς επιστροφή ποσών. Ως απώτατο χρονικό σημείο ολοκλήρωσης της διαδικασίας επιστροφής των ανωτέρω ποσών ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2020. Με την καταβολή των άνω σημαντικών ποσών, η οποία αφορά το σύνολο των συνταξιούχων του Δημοσίου και υπαλλήλους που διέπονται από το ίδιο συνταξιοδοτικό καθεστώς, οι αξιώσεις των συνταξιούχων του δημοσίου για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κυρίων και επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, δυνάμει του ν. 4093/2012 (Α' 222) αποσβέννυνται, όπως ορίζεται στην παρ. 4 της προτεινόμενης ρύθμισης.

Περαιτέρω, στην παρ. 5 διασφαλίζεται η ακώλυτη πρόοδος των εκκρεμών δικών, αναφορικά με αξιώσεις για την καταβολή ποσών πέραν των δια της παρούσας ρυθμίσεως καταβαλλόμενων.

Τέλος, στην παρ. 6 θεσπίζεται η εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος και για τους υπαλλήλους των Ο.Τ.Α. και των άλλων Ν.Π.Δ.Δ. που διέπονται από το ίδιο με τους δημοσίους υπαλλήλους συνταξιοδοτικό καθεστώς, είτε οι συντάξεις τους βαρύνουν το Δημόσιο είτε τους οικείους φορείς, καθώς και για το προσωπικό του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος και τους υπαλλήλους των ασφαλιστικών Ταμείων του προσωπικού των σιδηροδρομικών δικτύων, που διέπονται από το καθεστώς του ν.δ. 3395/1955 (Α' 276), οι οποίοι είχαν υποστεί τις περικοπές από το άρθρο πρώτο παρ. Β υποπαρ. Β3 σε συνδυασμό με την υποπαρ. Β9 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012.

Το ανωτέρω πλέγμα ρυθμίσεων κρίνεται αναγκαίο εν όψει των σημερινών δημοσιονομικών δυνατοτήτων. Στον Προϋπολογισμό του 2020 προβλεπόταν ανάπτυξη της Ελληνικής Οικονομίας κατά 2,8% για το τρέχον έτος, πρωτογενές πλεόνασμα σύμφωνα με τους στόχους της ενισχυμένης εποπτείας 3,58% και χρέος γενικής κυβέρνησης 167% του ΑΕΠ. Λαμβανομένων όμως υπόψη των απρόβλεπτων συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, σύμφωνα με τις θερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπεται ύφεση 9% για την Ελληνική Οικονομία κατά το τρέχον έτος. Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση ενισχυμένης εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Μαΐου 2020, προβλέπεται πρωτογενές έλλειμμα 3,5% του ΑΕΠ, ενώ σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπεται το χρέος να ανέλθει σε 196,4% του ΑΕΠ. Στα ανωτέρω δεν έχουν ληφθεί υπόψη επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας που ελήφθησαν εκ των υστέρων, ούτε το δημοσιονομικό κόστος της παρούσας ρύθμισης.

Εν όψει και της γενικότερης υποχρέωσης του νομοθέτη για «προγραμματισμό και συντονισμό της οικονομικής δραστηριότητας για την εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης» (άρθρο 106 παρ. 1 του Συντάγματος), σημειώνεται ότι η Πολιτεία στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της, πέραν της παρούσας απο καταστατική ς ρυθμίσεως για την ευάλωτη κατηγορία των συνταξιούχων της χώρας, υποχρεούται να λαμβάνει υποστηρικτικά μέτρα, σημαντικού δημοσιονομικού κόστους, τόσο για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς πανδημίας, όσο και για τη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών. Παράλληλα, καθίσταται αδήριτη η ανάγκη για ενίσχυση των αμυντικών συστημάτων της χώρας μας την παρούσα χρονική περίοδο λόγω της εκτεταμένης τουρκικής προκλητικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Επομένως, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι εναρμονισμένες τόσο με τα σημερινά δημοσιονομικά δεδομένα της εθνικής μας οικονομίας, όσο και με τις επιτακτικές εθνικές αναγκαιότητες της χώρας.

Άρθρο 34 - Καταβολή ποσών μειώσεων συντάξεων ιδιωτικού τομέα

Το άρθρο 114 του ν. 4714/2020 (Α’ 148) αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε ως ακολούθως:

«Άρθρο 114

Καταβολή ποσών μειώσεων συντάξεων ιδιωτικού τομέα

1. Ποσά, τα οποία αντιστοιχούν σε περικοπές και μειώσεις κύριων συντάξεων συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες επιβλήθηκαν κατ’ εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4051/2012 (Α’ 40), της υπ’ αρ. 476/28.2.2012 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (Β’ 499) και της περ. 1 της υποπαρ. ΙΑ.5 της παρ. ΙΑ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α’ 222) και αφορούν το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (Α’ 185), καταβάλλονται άτοκα στους δικαιούχους.

2. Τα καταβαλλόμενα ποσά της παρ. 1 είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη προς τη Φορολογική Διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους Δήμους, τις Περιφέρειες, τα Ασφαλιστικά Ταμεία ή τα Πιστωτικά Ιδρύματα. Κατά την καταβολή των ποσών της παρ. 1 δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 60 του ν. 4172/2013 (Α’ 167), ούτε παρακράτηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013.

3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζονται ο τρόπος, η διαδικασία και οι λεπτομέρειες καταβολής των προς επιστροφή ποσών, η οποία ολοκληρώνεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020.

4. Με την καταβολή των ποσών της παρ. 1 οι αξιώσεις των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, κατά το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, δυνάμει του ν. 4051/2012 και του ν. 4093/2012, αποσβένονται.

5. Η παρ. 4 δεν καταλαμβάνει τις εκκρεμείς ενώπιον των δικαστηρίων δίκες κατά τον χρόνο της δημοσίευσης του παρόντος, ως προς τις αξιώσεις που υπερβαίνουν το καταβαλλόμενο ποσό της παρ. 1.»

Αιτιολογική έκθεση:

Με το άρθρο 114 του ν. 4174/2020 (Α'148) θεσπίστηκε ότι τα ποσά, τα οποία αντιστοιχούν σε περικοπές και μειώσεις κύριων συντάξεων συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες επιβλήθηκαν κατ' εφαρμογή του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 4051/2012 (Α' 40) και του άρθρου πρώτου παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.5 περ. 1 του ν. 4093/2012 (Α' 222) και αφορούν το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (Α' 85), καταβάλλονται άτοκα στους δικαιούχους. Στην παρ. 1 της προτεινόμενης ρύθμισης ορίζεται ότι θα καταβληθούν επιπροσθέτως και ποσά, τα οποία αντιστοιχούν σε περικοπές και μειώσεις κύριων συντάξεων συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες επιβλήθηκαν κατ' εφαρμογή της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4051/2012 (Α'40) και της υπ' αρ. 476/28.02.2012 (Β'499) κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και αφορούν εξίσου το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 και μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (Α' 85).

Στην παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρου ορίζεται ότι τα καταβαλλόμενα ποσά είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένα χρέη, προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία ή τα πιστωτικά ιδρύματα. Το ανεκχώρητο και ακατάσχετο των ποσών αυτών θεσπίζεται, προκειμένου να προστατευθεί περαιτέρω το εισόδημα των συνταξιούχων και να διασφαλιστεί το αναγκαίο και κατάλληλο βιοτικό επίπεδο αυτών και των οικογενειών τους. Επιπρόσθετα, προβλέπεται ότι δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου κατά την καταβολή των ως άνω ποσών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 60 του ν. 4172/2013, ενώ διευκρινίζεται, προς άρση των όποιων ερμηνευτικών αμφιβολιών και αμφισβητήσεων, ότι τα ποσά αυτά φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Στην παρ. 3 της προτεινόμενης διάταξης παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση στους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας κα\. Κοινωνικών Υποθέσεων για την έκδοση κοινής απόφασης, με την οποία θα καθορίζονται ο τρόπος, η διαδικασία και oι λεπτομέρειες καταβολής των προς επιστροφή ποσών. Ως απώτατο χρονικό σημείο ολοκλήρωσης της διαδικασίας επιστροφής των ανωτέρω ποσών ορίζεται και εν προκειμένω η 31η Δεκεμβρίου 2020.

Στην παρ. 4 του προτεινόμενου άρθρου προβλέπεται ότι οι αξιώσεις όλων των συνταξιούχων του ιδιωτικού τομέα για ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, κατά το χρονικό διάστημα από 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (Α'85) δυνάμει του ν. 4051/2012 (Α'40) και του ν. 4093/2012 (Α' 222) μετά την καταβολή των ποσών της παρ. 1, αποσβέννυνται.

Περαιτέρω, στην παρ. 5 διασφαλίζεται η ακώλυτη πρόοδος των εκκρεμών δικών, αναφορικά με αξιώσεις για την καταβολή ποσών πέραν των δια της παρούσας ρυθμίσεως καταβαλλόμενων.