ΕΔΔΑ: Κριτική δημοσιογράφου σε δικαστές και ελευθερία της έκφρασης

Μία ενδιαφέρουσα απόφαση αναφορικά με τα όρια άσκησης δημοσιογραφικής κριτικής σε δικαστικούς λειτουργούς εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).

Συγκεκριμένα, το ΕΔΔΑ έκρινε πως η καταδίκη δημοσιογράφου σε αποζημίωση δεκάδων χιλιάδων ευρώ προς δικαστές παραβίασε το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης.

Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, ο προσφέυγων, Aleksandr Tolmachev, είναι δημοσιογράφος που κατοικεί και εργάζεται στη Ρωσία.

Η υπόθεση αφορούσε σε δύο διαδικασίες που είχαν κινηθεί εναντίον του με τις κατηγορίες της δυσφήμησης, μετά τη δημοσίευση άρθρων του σε μια τοπική εφημερίδα, στα οποία ασκούσε κριτική σε δύο δικαστές της περιοχής Ροστόφ Ον Ντον.

Η μία περίπτωση επικεντρώθηκε σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2010 και στο οποίο ο δημοσιογράφος υποστήριξε ότι μία δικαστής είχε διακόψει την πρόσβαση των γειτόνων της σε κοινόχρηστο χώρο σε πολυκατοικία τοποθετώντας ένα διαχωριστικό.

Η δεύτερη περίπτωση αφορούσε σε τρία άρθρα που δημοσιεύθηκαν το 2008 και το 2010 σχετικά με την παραίτηση ενός δικαστή έπειτα από ισχυρισμούς ότι δωροδοκούταν.

Τα αρμόδια δικαστήρια διαπίστωσαν ότι τα άρθρα του προσφεύγοντος αμαύρωσαν τη φήμη των δικαστών, κρίνοντας ότι δεν είχε αποδείξει την αλήθεια ορισμένων από τις δηλώσεις του, τονίζοντας παράλληλα την ευάλωτη θέση των εναγόντων λόγω της θέσης τους.

Τα δικαστήρια έκριναν ότι ο δημοσιογράφος θα πρέπει να καταβάλει στους ενάγοντες συνολικά 215.000 ρωσικά ρούβλια (περίπου 5.250 ευρώ) ως αποζημίωση για ηθική βλάβη στην πρώτη περίπτωση και συνολικά 1.000.000 ρούβλια (περίπου 25.000 ευρώ) στη δεύτερη.

Στηριζόμενος στο άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης), ο κ. Tolmachev προσέφυγε στο ΕΔΔΑ κατά των αποφάσεων, τονίζοντας ότι τα άρθρα του έπρεπε να είχαν εξεταστεί στο ευρύτερο πλαίσιο των προσπαθειών του να εκθέσει την ύπαρξη διαφρθοράς στο δικαστικό σώμα.

Ισχυρίστηκε επίσης ότι οι αποζημιώσεις όπου επιδικάστηκαν ήταν δυσανάλογα υψηλές.

Το ΕΔΔΑ δέχθηκε ότι τα ρωσικά δικαστήρια δεν έλαβαν υπόψη το γεγονός ότι τα άρθρα του αφορούσαν σε θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος, όπως η λειτουργία του συστήματος απονομής δικαιοσύνης.

Παράλληλα, το Δικαστήριο επεσήμανε το ποσό της αποζημίωσης έπρεπε να καθοριστεί με βάση τα εισοδήματα του προσφεύγοντος και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αρχής της αναλογικότητας.

Το ΕΔΔΑ, κρίνοντας πως υπήρξε παραβίασης του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ (ελευθερία της έκφρασης) επιδίκασε συνολικά (και για τις δύο περιπτώσεις) το ποσό των 27.450 ευρώ ως αποζημίωση για ηθική βλάβη.

Η απόφαση είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του ΕΔΔΑ.