Χρήση ανθρώπινου βιολογικού υλικού στην έρευνα και την ίδρυση βιοτραπεζών
Γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής
Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής εξέδωσε Γνώμη σχετική με το ζήτημα της χρήσης ανθρώπινου βιολογικού υλικού στην έρευνα και την ίδρυση βιοτραπεζών, ως αναγκαίων δραστηριοτήτων για την πρόοδο της σύγχρονης Ιατρικής.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι η χρήση ανθρώπινου βιολογικού υλικού στην έρευνα πρέπει να βασίζεται στην εθελοντική δωρεά του δότη για αλτρουιστικούς λόγους, καθώς προέχει η προστασία της προσωπικότητας και ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξία.
Επιπλέον, η Επιτροπή κρίνει ότι απαιτείται να καλυφθεί το κενό που παρατηρείται σήμερα στη νομοθεσία ως προς τη συλλογή δειγμάτων ανθρώπινου βιολογικού υλικού, με σκοπό την έρευνα.
Η αναγκαία πληροφόρηση των δοτών πρέπει να αναφέρεται στις διαδικασίες, τις ωφέλειες, τους κινδύνους, καθώς και τα προγράμματα στα οποία θα χρησιμοποιηθούν τα δείγματα και τα δεδομένα, ώστε να μην χρησιμοποιηθούν σε έρευνες που οι δότες δεν επιθυμούν.
Στο πλαίσιο αυτό, εγγυήσεις για την ίδρυση και λειτουργία ερευνητικών βιοτραπεζών είναι:
• Η διαφάνεια και η λογοδοσία, υπό όρους προστασίας των δικαιωμάτων των δοτών.
• Η ιχνηλασιμότητα των βιολογικών δειγμάτων, ώστε να είναι ορατές οι πηγές συλλογής του βιολογικού υλικού και να διασφαλίζεται η επικοινωνία με τον δότη.
• Η διασφάλιση της εμπιστευτικής διαχείρισης και της προστασίας των βιολογικών δειγμάτων και των προσωπικών δεδομένων.
• Η διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Οι ερευνητικές βιοτράπεζες χρειάζονται ειδικό νόμο που θα περιλαμβάνει τις εγγυήσεις αυτές. Επίσης, θα πρέπει να ορίζει συγκεκριμένα τις επιτρεπόμενες οικονομικές δραστηριότητες των βιοτραπεζών ως μη κερδοσκοπικές οντότητες, ώστε να μην προκύπτουν αμφιβολίες για τη θεμιτή διαχείριση των συλλογών δειγμάτων και δεδομένων. Τέλος, ο νόμος πρέπει να αποκλείει οποιαδήποτε πρόσβαση τρίτων σε δείγματα και δεδομένα για μη ερευνητικούς σκοπούς.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο της Γνώμης εδώ, και το κείμενο της Συνοδευτικής Έκθεσης εδώ.