Κάμερες σε κατοικία: Απαγόρευση χρήσης συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε κοινόχρηστο χώρο (ΑΠΔΠΧ 10/2022)

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εξέτασε καταγγελία αναφορικά με εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε κατοικία (ΑΠΔΠΧ απόφαση 10/2022).

Σύμφωνα με την καταγγελία αυτή, ο καταγγελλόμενος, που διαμένει σε ισόγειο διπλοκατοικίας, έχει εγκαταστήσει κάμερες, η μία εξ αυτών κάτω από το μπαλκόνι των καταγγελλόντων με τους οποίους είναι συνιδιοκτήτης του εν λόγω ακινήτου, οι οποίες (κάμερες) λαμβάνουν εικόνα και ήχο και συνδέονται με καταγραφικό μηχάνημα.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Αρχής, σε ένα σύστημα βιντεοεπιτήρησης εγκατεστημένο σε ιδιωτική οικία, δεν θεωρείται αποκλειστικά προσωπική ή οικιακή δραστηριότητα η λήψη και επεξεργασία εικόνας ή και ήχου όταν το πεδίο ελέγχου της κάμερας περιλαμβάνει μη ιδιωτικούς χώρους (δημόσιους, κοινόχρηστους ή χώρους που ανήκουν σε τρίτους), με αποτέλεσμα η συναφής επεξεργασία να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και να εξετάζεται η νομιμότητά της, συνδυαστικά προς την εφαρμογή των αρχών προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Στις περιπτώσεις επεξεργασίας μέσω τέτοιων συστημάτων βιντεοεπιτήρησης, η νομική βάση που εφαρμόζεται είναι, συνήθως, το άρθρο 6 παρ. 1 εδαφ. στ’ του ΓΚΠΔ. Περαιτέρω, βασική προϋπόθεση για τη νομιμότητα της επεξεργασίας είναι η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, η εφαρμογή της οποίας εξειδικεύεται στα άρθρα 6 και 7 της Οδηγίας 1/2011 της Αρχής, αλλά και στο Ειδικό Μέρος αυτής.

Ως προς το ειδικότερο ζήτημα της εγκατάστασης συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε συγκροτήματα κατοικιών, η Αρχή επεσήμανε ότι , όπως προβλέπεται στο άρθρο 15 του Ειδικού Μέρους της ανωτέρω Οδηγίας, η εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης σε συγκροτήματα κατοικιών για την ασφάλεια κοινόχρηστων χώρων και των προσώπων που κυκλοφορούν σε αυτούς μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με απόφαση του οργάνου που είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση του συγκροτήματος (π.χ. της Γενικής Συνέλευσης της πολυκατοικίας) σύμφωνα με τις διατάξεις του οικείου Κανονισμού, και όχι από κάποιον ένοικο μεμονωμένα, και, εφόσον υπάρχει σύμφωνη γνώμη των δύο τρίτων των ενοίκων της πολυκατοικίας.

Υπεύθυνος επεξεργασίας του συστήματος βιντεοεπιτήρησης, δηλαδή αρμόδιος να αποφασίσει για το σκοπό και τον τρόπο χρήσης του συστήματος, είναι η ένωση προσώπων των συνιδιοκτητών που λειτουργεί μέσω της Γ.Σ. συνιδιοκτητών του συγκροτήματος και του σχετικού κανονισμού, όπου υφίσταται.

Εν προκειμένω κρίθηκε πως, καθώς οι χώροι είναι κοινόχρηστοι, θα έπρεπε η επιτήρηση, εφόσον υποτεθεί ότι είναι για την προστασία των κοινοχρήστων χώρων, να αποφασιστεί από τους συνιδιοκτήτες. Καθώς δεν υφίσταται κανονισμός, θα έπρεπε τουλάχιστον, κατ’ ανάλογη εφαρμογή να υφίσταται πλειοψηφία 50%+1 με βάση τα ποσοστά ιδιοκτησίας.

Όσον αφορά στον σκοπό της προστασίας προσώπων και αγαθών, τον οποίο επικαλείται ο καταγγελλόμενος, η Αρχή έκρινε ότι αυτός μπορεί να επιτευχθεί με άλλα μέσα (π.χ. φωτισμός, συναγερμός, τοποθέτηση κάμερας μόνο στην είσοδο του διαμερίσματός του και σε εσωτερικούς χώρους). Περαιτέρω, με δεδομένο ότι ο επιτηρούμενος χώρος είναι κοινόχρηστος, δεν μπορεί να αποκλειστεί η χρήση του από τους λοιπούς ενοίκους, ιδίως καθώς τμήμα του επιτηρούμενου χώρου περιλαμβάνει την κοινή είσοδο των δύο διαμερισμάτων. Συνεπώς, κρίθηκε ότι προσβάλλονται υπέρμετρα τα δικαιώματα των προσώπων που διαμένουν στο άλλο διαμέρισμα του κτιρίου, καθώς ενδέχεται να παρακολουθούνται σε δραστηριότητες στενά συνδεόμενες με την ιδιωτική τους ζωή.

Η Αρχή επεσήμανε, επίσης, πως ως προς τον υπεύθυνο επεξεργασίας, ως ένοικο διαμερίσματος, έχει ευθεία εφαρμογή η γνωμοδότηση 5/2017 της Αρχής. Συνεπώς, θα μπορούσε να επιτηρεί μόνο ιδιωτικούς του χώρους και μικρό τμήμα της εισόδου του διαμερίσματός του αλλά όχι την κεντρική είσοδο, άνευ συμφωνίας με τους λοιπούς ενοίκους.

Κατόπιν των ανωτέρω, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση και το σκοπό της επεξεργασίας, τη χρόνια υφιστάμενη διαφωνία των δύο πλευρών, τη συγγενική τους σχέση και το γεγονός ότι η επεξεργασία ενδέχεται να έχει συνέπειες για συγκεκριμένα ολιγάριθμα φυσικά πρόσωπα, η Αρχή επέβαλε ως καταλληλότερο μέτρο την απαγόρευση της λειτουργίας συστήματος βιντεοεπιτήρησης, το οποίο λαμβάνει εικόνα από κοινόχρηστους χώρους.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση της Αρχής στο dpa.gr.