logo-print

«Κίτρινη κάρτα» από το Ευρ. Ελ. Συνέδριο στη δράση της ΕΕ στον τομέα του οικολογικού σχεδιασμού και της ενεργειακής επισήμανσης

Ελεγκτές: «Παρά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στη ρυθμιστική διαδικασία και υπάρχει κίνδυνος υπερεκτίμησης του αντικτύπου της πολιτικής»

16/01/2020

16/01/2020

Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο
Πρόσθετοι λογοι αναιρέσεων κατά τον ΚΠΔ

Αθανάσιος Κ. Ζαχαριάδης

ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ / ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Ο οικολογικός σχεδιασμός και οι ενεργειακές ετικέτες της ΕΕ συμβάλλουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ). 

Συγκεκριμένα, η ειδική έκθεση 01/2020, με τίτλο «Η δράση της ΕΕ στον τομέα του οικολογικού σχεδιασμού και της ενεργειακής επισήμανσης: Η σημαντική συμβολή της στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης περιορίζεται λόγω μεγάλων καθυστερήσεων και προβλημάτων μη συμμόρφωσης», η οποία δημοσιεύθηκε στις 15-01-2020, καταλήγει ότι η δράση της ΕΕ στον τομέα του οικολογικού σχεδιασμού και της ενεργειακής επισήμανσης συνετέλεσε στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Ωστόσο, σημειώθηκαν σημαντικές καθυστερήσεις στη ρυθμιστική διαδικασία και υπήρχε κίνδυνος υπερεκτίμησης του αντικτύπου της πολιτικής. Επιπλέον, οι ελεγκτές δηλώνουν ότι η μη συμμόρφωση κατασκευαστών και εμπόρων λιανικής εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. 

Στο πλαίσιο της δράσης της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η ΕΕ έχει αναλάβει τη δέσμευση να βελτιώσει την ενεργειακή της απόδοση κατά 20% μέχρι το 2020 και κατά 32,5% μέχρι το 2030. Για την επίτευξη των εν λόγω τιμών-στόχου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει μέτρα που επικεντρώνονται στον πιο οικολογικό σχεδιασμό των προϊόντων (οικολογικός σχεδιασμός) και στην ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με την ενεργειακή κατανάλωση και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις (ενεργειακή επισήμανση).

Οι ελεγκτές επιβεβαίωσαν ότι η Επιτροπή είχε εφαρμόσει ορθές και διαφανείς μεθοδολογίες για την επιλογή των προϊόντων που θα υποβάλλονταν σε ρύθμιση. Ως απόρροια της διαδικασίας αυτής, στο πλαίσιο της πολιτικής της ΕΕ δόθηκε προτεραιότητα σε περισσότερες από 30 ομάδες προϊόντων που εμφανίζουν υψηλό δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας. Παράλληλα, οι ελεγκτές επισήμαναν καθυστερήσεις στη ρυθμιστική διαδικασία που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί και οι οποίες μείωσαν τον αντίκτυπο της πολιτικής, καθώς είχαν ως αποτέλεσμα ενδεχομένως παρωχημένες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού και μη επίκαιρες πλέον ενεργειακές ετικέτες που δεν βοηθούν τους καταναλωτές να διακρίνουν τα προϊόντα με την καλύτερη και τη χειρότερη απόδοση. Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για τη βελτίωση των ενεργειακών ετικετών. Η κυκλική οικονομία εξακολουθεί, εντούτοις, να ενσωματώνεται σε ad hoc βάση, σύμφωνα με τους ελεγκτές.

Η Επιτροπή υποβάλλει τακτικά στοιχεία σχετικά με τα αποτελέσματα της πολιτικής της για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση. Ωστόσο, ορισμένες από τις παραδοχές που χρησιμοποιούνται ενδεχομένως να υπερεκτιμούν τον αντίκτυπο της πολιτικής. Παραδείγματος χάριν, δεν συνεκτιμώνται η μη συμμόρφωση με τους κανονισμούς ούτε οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση. Επιπλέον, στο πλαίσιο της αποτίμησης του αντικτύπου του οικολογικού σχεδιασμού δεν συνεκτιμάται η διαφορά μεταξύ της θεωρητικής κατανάλωσης, όπως προκύπτει από την εφαρμογή εναρμονισμένων προτύπων, και της πραγματικής κατανάλωσης ενέργειας. Παραδείγματος χάριν, οι ψυγειοκαταψύκτες υποβάλλονται σε δοκιμή χωρίς άνοιγμα των θυρών και χωρίς τρόφιμα στο εσωτερικό τους. Υπάρχει επομένως κίνδυνος υπερεκτίμησης της εξοικονόμησης, προειδοποιούν οι ελεγκτές.

Στα κράτη μέλη της ΕΕ, οι αρχές εποπτείας της αγοράς (ΑΕΑ) είναι υπεύθυνες για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης των προϊόντων που πωλούνται στην οικεία χώρα με τη σχετική με την ενεργειακή επισήμανση και τον οικολογικό σχεδιασμό νομοθεσία. Η Επιτροπή βέβαια δεν παύει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ των ΑΕΑ. Στόχος του συστήματος πληροφοριών και επικοινωνίας για την εποπτεία της αγοράς είναι να διευκολύνει τον διαμοιρασμό των αποτελεσμάτων των επιθεωρήσεων. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά του υποβαθμίζεται από ορισμένους λειτουργικούς περιορισμούς.

Την τελευταία δεκαετία, η Επιτροπή χρηματοδότησε επίσης αρκετά έργα προκειμένου να ενισχύσει την εποπτεία του οικολογικού σχεδιασμού και της ενεργειακής επισήμανσης, τα οποία απέφεραν θετικά αποτελέσματα, σύμφωνα με τους ελεγκτές. Ωστόσο, παραμένει αμφίβολο κατά πόσον τα έργα αυτά άλλαξαν πράγματι τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη ασκούν τα καθήκοντα εποπτείας της αγοράς με τα οποία είναι επιφορτισμένα. Στην πράξη, ο αριθμός των μοντέλων των προϊόντων που υποβάλλονται σε εργαστηριακές δοκιμές παραμένει μικρός. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Επιτροπής, συνολικά, το 10 έως 25 % των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά δεν συμμορφώνονται με το ενωσιακό δίκαιο. Οι ελεγκτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μη συμμόρφωση κατασκευαστών και εμπόρων λιανικής εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. 

Για την ενίσχυση του αντικτύπου της πολιτικής για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση την περίοδο μετά το 2020, οι ελεγκτές διατυπώνουν σειρά συστάσεων προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οποίες άπτονται: 

  • μέτρων για την επίσπευση της ρυθμιστικής διαδικασίας, όπως η έγκριση εκτελεστικών μέτρων αμέσως μόλις είναι έτοιμα, και όχι όταν ολοκληρώνεται η αντίστοιχη δέσμη μέτρων· 
  • βελτιώσεων στον τρόπο μέτρησης του αντικτύπου της πολιτικής και παρουσίασης των σχετικών στοιχείων, βελτιώνοντας τις παραδοχές και χρησιμοποιώντας μεθοδολογία που μετρά την πραγματική κατανάλωση ενέργειας από τους τελικούς χρήστες, και 
  • δράσεων για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρχών εποπτείας της αγοράς των κρατών μελών και τη βελτίωση της συμμόρφωσης με την πολιτική. Μεταξύ αυτών, προτείνονται βελτιώσεις των σχετικών εργαλείων που βρίσκονται στη διάθεση των κρατών μελών, η διάδοση βέλτιστων πρακτικών και η παροχή κατάρτισης κατόπιν αιτήματος.

Ιστορικό

Ο οικολογικός σχεδιασμός και οι ενεργειακές ετικέτες λειτουργούν συμπληρωματικά: 

  • Η ενωσιακή νομοθεσία για τον οικολογικό σχεδιασμό καθορίζει απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση και άλλες απαιτήσεις για τον σχεδιασμό των προϊόντων, βελτιώνοντας τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους. Τα προϊόντα που δεν πληρούν τις απαιτήσεις αυτές δεν μπορούν να πωλούνται στην ΕΕ, και κατά συνέπεια αποκλείονται από την αγορά τα προϊόντα με τις χειρότερες επιδόσεις. 
  • Οι ενεργειακές ετικέτες της ΕΕ κατατάσσουν τις συσκευές, ανάλογα με την ενεργειακή κατανάλωσή τους, σε κλίμακα από το A έως το G. Εκτιμούν την ετήσια κατανάλωση ενέργειας κάθε προϊόντος και κατατάσσουν παρόμοια προϊόντα ανάλογα με την τάξη ενεργειακής απόδοσης στην οποία ανήκουν, παρέχοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες αποφάσεις.

Υπενθυμίζεται ότι το ΕΕΣ παρουσιάζει τις ειδικές εκθέσεις του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, καθώς και σε άλλους ενδιαφερομένους, όπως σε εθνικά κοινοβούλια, παράγοντες του ενδιαφερόμενου κλάδου και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Στη συντριπτική πλειονότητά τους, οι συστάσεις που διατυπώνουν οι ελεγκτές στις εκθέσεις τους υλοποιούνται.

Το πλήρες κείμενο της έκθεσης είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του ΕΕΣ (eca.europa.eu) 

Η διακριτική εξουσία του δικαστηρίου στη δίκη των ασφαλιστικών μέτρων ΕΠολΔ 31
Διεθνής Εμπορική Διαιτησία Τόμος ΙΙ
send