«Κίτρινη κάρτα» στην Κομισιόν για την ανάθεση εκπόνησης μελέτης στην Black Rock σε επενδυτικό τομέα δραστηριοποίησής της

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Emily O'Reilly, με την από 23-11-2020 απόφασή της ζητάει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βελτιώσει τις κατευθυντήριες γραμμές της αναφορικά με την αξιολόγηση των υποβάλλοντων προσφορές σε διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων που άπτονται της χάραξης δημοσίων πολιτικών. 

Το αίτημα αυτό διατυπώθηκε καθώς η Επιτροπή, μέσω διαδικασίας μειοδοτικού διαγωνισμού για τη σύναψη δημόσιας σύμβασης, ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης στην BlackRock Investment Management σε τομέα ενδιαφέροντος τόσο σε οικονομικό όσο και ρυθμιστικό επίπεδο της εν λόγω εταιρίας.  

Επιπλέον, η Διαμεσολαβήτρια ζητάει από την Επιτροπή να εκτιμήσει την ανάγκη ενίσχυσης των διατάξεων περί σύγκρουσης συμφερόντων στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης, ο οποίος ρυθμίζει το πλαίσιο των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων που χρηματοδοτούνται από τον γενικό προϋπολογισμό της ΕΕ.

Σύμφωνα με τη Διαμεσολαβήτρια, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο δεν είναι αρκετά ισχυρό και σαφές, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους αρμόδιους υπαλλήλους να εντοπίζουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων σε ένα πολύ στενό πεδίο συγκρούσεων επαγγελματικών συμφερόντων. 

Κατά την άποψη της Διαμεσολαβήτριας, μολονότι η Επιτροπή στην υπόθεση εν προκειμένω θα μπορούσε να είχε κάνει περισσότερα για να επαληθεύσει εάν συνέτρεχε λόγος μη κατακύρωσης στην περίπτωση της εταιρίας λόγω ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων, το βασικό πρόβλημα έγκειται στους κανόνες της Ένωσης σχετικά με τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Ως εκ τούτου, αναφέρει ότι θα θέσει το ζήτημα αυτό ενώπιον των νομοθετών της ΕΕ.   

Οι προτάσεις της Διαμεσολαβήτριας συνιστούν το αποτέλεσμα της έρευνάς της σχετικά με την κατακυρωτική απόφαση της Επιτροπής υπέρ της BlackRock με αντικείμενο την εκπόνηση μελέτης για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων, καθώς και των στόχων διακυβέρνησης στους κανόνες της ΕΕ στον τραπεζικό τομέα. Η εν λόγω έρευνα κινήθηκε κατόπιν υποβολής καταγγελιών σε βάρος της απόφασης της Επιτροπής (δύο καταγγελίες υποβλήθηκαν από ευρωβουλευτές και μία καταγγελία από ομάδα της κοινωνίας των πολιτών).

Η Διαμεσολαβήτρια έδωσε μεγάλη βαρύτητα στο γεγονός ότι η BlackRock αύξησε τις πιθανότητες να κατακυρωθεί σε αυτήν η σύναψη της σύμβασης υποβάλλοντας μία ιδιαίτερα χαμηλή προσφορά (280.000 ευρώ αντι για την αρχικώς εκτιμηθείσα αξία της σύμβασης στις 550.000 ευρώ), κάτι το οποίο θα μπορούσε να εκληφθεί ως απόπειρα άσκησης επιρροής σε έναν επενδυτικό τομέα δραστηριοποίησης των πελατών της.

Δήλωση

Η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια δήλωσε τα εξής: “Η υποβολή προσφοράς από μία εταιρία για την εκπόνηση μελέτης χάραξης ρυθμιστικής πολιτικής σε τομέα συμφερόντων αυτής, θα έπρεπε να είχε οδηγήσει την Επιτροπή σε έναν αρκετά πιο έντονο έλεγχο. Ο κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων κατά τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων σχετικά με τις πολιτικές της Ένωσης θα πρέπει να αξιολογείται πολύ πιο έντονα τόσο από τις διατάξεις του δικαίου της ΕΕ όσο και από τους υπαλλήλους που λαμβάνουν τις συγκεκριμένες αποφάσεις. Δεν θα πρέπει να υιοθετείται μία αμιγώς τυπολατρική προσέγγιση στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Η ισότιμη μεταχείριση των υποβάλλοντων προσφορές είναι σημαντική, αλλά το δημόσιο συμφέρον εν τέλει δεν υπηρετείται όταν δεν λαμβάνονται κατάλληλα υπόψη άλλοι σημαντικοί παράγοντες. Θα έπρεπε να είχαν εγερθεί ερωτήματα σχετικά με τις προθέσεις, τη στρατηγική τιμολόγησης και το κατά πόσον η εταιρία είχε λάβει επαρκή εσωτερικά μέτρα για να αποτρέψει το ενδεχόμενο σύγκρουσης συμφερόντων. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί τα επόμενη έτη να διαθέσει κονδύλια και να προβεί σε επενδύσεις το ύψος των οποίων αγγίζει πρωτόγνωρα επίπεδα και που σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τον ιδιωτικό τομέα - οι πολίτες θα πρέπει να είναι σίγουροι ότι οι συμβάσεις που χρηματοδοτούνται από κονδύλια της ΕΕ υπόκειται σε ισχυρό προέλεγχο. Το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν παρέχει αυτή την εγγύηση.”     

Ιστορικό

Η Επιτροπή αναπτύσσει εργαλεία και μηχανισμούς για την ενσωμάτωση των παραγόντων του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της διακυβέρνησης (ESG - environmental, social and governance) στο προληπτικό τραπεζικό πλαίσιο της ΕΕ και στις επιχειρηματικές στρατηγικές και τις επενδυτικές πολιτικές των τραπεζών. 

Τον Ιούλιο 2019 προέβη σε προκήρυξη διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης για την εκπόνηση μελέτης σχετικά με την καταγραφή της τρέχουσας κατάστασης και την ανίχνευση των προκλήσεων στην αντιμετώπιση του ζητήματος. 

Έλαβε εννέα προσφορές και τον Μάρτιο 2020 η σύναψη της σύμβασης κατακυρώθηκε στην BlackRock Investment Management, η οποία ήταν η μόνη μεγάλη εταιρία διαχείρισης επενδυτικών χαρτοφυλακίων από τους υποβάλλοντες προσφορές. 

Το πλήρες κείμενο της απόφασης της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας είναι διαθέσιμο στα αγγλικά στην ιστοσελίδα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας (ombudsman.europa.eu)