Λιγότερα πλαστικά απόβλητα σημαίνει καθαρότερες παραλίες
Ειδησεογραφικό άρθρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στρατηγική της ΕΕ για τα πλαστικά
Έχετε παρατηρήσει κάτι διαφορετικό στα καπάκια των πλαστικών μπουκαλιών τελευταία; Πρόκειται για ένα μόνο από τα μέτρα αντιμετώπισης της ρύπανσης από πλαστικά. Τα πλαστικά είναι σημαντικό υλικό για την οικονομία μας και βρίσκονται παντού στην καθημερινότητά μας, αλλά η κακή τους χρήση μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία.
Από τις 3 Ιουλίου τα πλαστικά μπουκάλια μίας χρήσης που πωλούνται στην ΕΕ πρέπει να έχουν τα καπάκια τους ενωμένα. Αυτή η αλλαγή μπορεί να φαίνεται μικρή, αλλά ο αντίκτυπός της θα μπορούσε να είναι τεράστιος. Τα πλαστικά καπάκια ή καλύμματα αποτελούν μέρος των σχεδόν 26 εκατομμυρίων τόνων πλαστικών αποβλήτων που παράγονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη, μεγάλο τμήμα των οποίων καταλήγει σε παραλίες ανά τον κόσμο. Περίπου το 80 % των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι πλαστικά. Γιατί θεσπίστηκε η αλλαγή για τα καπάκια; Πρόκειται για μόλις ένα από τα αποτελέσματα της οδηγίας της ΕΕ για τα πλαστικά μίας χρήσης.
Η οδηγία αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ για τα πλαστικά με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας μέσω της μείωσης της ρύπανσης από πλαστικά και της μείωσης των θαλάσσιων απορριμμάτων και την επιτάχυνση της μετάβασής μας σε μια κυκλική οικονομία πλαστικών που θα χρησιμοποιεί αποδοτικά τους πόρους. Η στρατηγική καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ σχεδιάζει να μειώσει τα πλαστικά απόβλητα σε ολόκληρο το φάσμα της παραγωγής πλαστικών. Η οδηγία για τα πλαστικά μίας χρήσης «δεν στρέφεται κατά των πλαστικών». Στρέφεται κατά της μη βιώσιμης χρήσης των πλαστικών και της απόρριψής τους στο περιβάλλον. Ακολουθούν ορισμένοι από τους τομείς στους οποίους η ΕΕ ασχολείται με τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά.
Πλαστικά μίας χρήσης
Τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης χρησιμοποιούνται μία φορά ή για σύντομο χρονικό διάστημα προτού απορριφθούν. Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τα πλαστικά μίας χρήσης, η ΕΕ αντιμετωπίζει τα 10 πλαστικά αντικείμενα μίας χρήσης που απαντώνται συχνότερα στις παραλίες της Ευρώπης και προωθεί βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις.
Αυτά τα 10 αντικείμενα είναι:
- μπατονέτες
- μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια και αναδευτήρες
- μπαλόνια και τα ραβδάκια τους
- δοχεία τροφίμων
- κυπελλάκια
- δοχεία ποτών
- αποτσίγαρα
- πλαστικές σακούλες
- πακέτα και περιτυλίγματα
- υγρά μαντηλάκια και είδη ατομικής υγιεινής
Όταν υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις οι οποίες είναι εύκολα διαθέσιμες και οικονομικά προσιτές, τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης απαγορεύονται από την αγορά της ΕΕ. Αυτό ισχύει για τις μπατονέτες, τα μαχαιροπίρουνα, τα πιάτα, τα καλαμάκια, τους αναδευτήρες, τα ραβδάκια μπαλονιών και τα δοχεία τροφίμων και ποτών από διογκωμένο πολυστυρένιο, καθώς και για όλα τα προϊόντα από οξοδιασπώμενο πλαστικό. Για άλλα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης, η ΕΕ επικεντρώνεται στον περιορισμό της χρήσης τους, για παράδειγμα, μέσω της θέσπισης απαιτήσεων σχεδίασης, όπως η σύνδεση των καπακιών με τα μπουκάλια.
Πλαστικές σακούλες
Οι λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς συχνά χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά, αλλά χρειάζονται αιώνες για να αποδομηθούν πλήρως στο φυσικό περιβάλλον. Αποτελούν ένα από τα δέκα αντικείμενα που απορρίπτονται περισσότερο στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την οδηγία για τις πλαστικές σακούλες, η ΕΕ απαιτεί από τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η χρήση λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς είναι περιορισμένη και ότι επιτυγχάνονται οι ετήσιοι στόχοι κατανάλωσής τους. Ορίζει επίσης ότι οι χώρες της ΕΕ δεν μπορούν να επιτρέπουν τη δωρεάν παροχή τέτοιων πλαστικών σακουλών μεταφοράς στα σημεία πώλησης εμπορευμάτων ή προϊόντων, εκτός εάν υπάρχει εξίσου αποτελεσματική εναλλακτική λύση.
Πλαστικές συσκευασίες
Οι κανόνες της ΕΕ για τις συσκευασίες εναρμονίζουν τα εθνικά μέτρα για τη σχεδίαση των συσκευασιών και τη διαχείριση των απορριμμάτων συσκευασιών, ενώ παρέχουν υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος. Η τελευταία τροποποίηση των κανόνων αυτών περιλαμβάνει επικαιροποιημένα μέτρα για την πρόληψη της παραγωγής απορριμμάτων συσκευασιών και την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και άλλων μορφών ανάκτησης των απορριμμάτων συσκευασιών, αντί της τελικής τους απόρριψης. Οι κανόνες θέτουν ως στόχο την ανακύκλωση του 50 % των πλαστικών συσκευασιών έως το 2025 και του 55 % έως το 2030.
Μικροπλαστικά
Τα μικροπλαστικά είναι μικρά κομμάτια πλαστικού, συνήθως μικρότερα από 5 mm. Είναι ανθεκτικά, πολύ ευκίνητα, και δύσκολα εξαλείφονται από το φυσικό περιβάλλον. Αυξανόμενος όγκος μικροπλαστικών εντοπίζεται στο περιβάλλον, μεταξύ άλλων στη θάλασσα και στο έδαφος, καθώς και στα τρόφιμα και στο πόσιμο νερό. Εκτιμάται ότι ποσότητα μικροπλαστικών που ισοδυναμεί με 200 έως 600 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων απελευθερώνεται ακούσια στο περιβάλλον κάθε χρόνο.
Το 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε περιορισμό του κανονισμού REACH για τα μικροπλαστικά που προστίθενται σκόπιμα σε προϊόντα, και πρόταση κανονισμού σχετικά με την πρόληψη των απωλειών κόκκων πλαστικού στο περιβάλλον. Η ΕΕ αποσκοπεί στη μείωση των εκλύσεων μικροπλαστικών κατά 30 % έως το 2030.
Θέλετε να βοηθήσετε κι εσείς;
Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και τα στρουμφάκια, διοργανώνει την εκστρατεία ευαισθητοποίησης #EUBeachCleanup που περιλαμβάνει εκδηλώσεις καθαρισμού σε παραλίες, όχθες ποταμών, και διάφορες άλλες δραστηριότητες καθαρισμού σε ολόκληρο τον κόσμο. Πάρτε μέρος σε κάποια εκδήλωση κοντά σας ή οργανώστε εσείς μία!
Για περισσότερες πληροφορίες
Πολιτική της ΕΕ για τα πλαστικά
Περιορισμός του κανονισμού REACH
Πηγή: commission.europa.eu