Μεταρρύθμιση οικογενειακού δικαίου: Παρατηρήσεις της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων επί του σχεδίου Νόμου

Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων απέστειλε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και στα κοινοβουλευτικά πολιτικά κόμματα τις προτάσεις – παρατηρήσεις της επί του νομοσχεδίου για τις μεταρρυθμίσεις του οικογενειακού δικαίου (σχέσεις γονέων και τέκνων).

Προτείνονται, μεταξύ άλλων, οι εξής τροποποιήσεις :

• Όσον αφορά στον τόπο επίδοσης των εγγράφων που αφορούν στο τέκνο, προτείνεται να προστεθεί στο άρθρο 56 ΑΚ η υποχρέωση του γονέα με τον οποίο διαμένει το τέκνο και στον οποίο επιδίδεται το έγγραφο να ενημερώσει άμεσα, με οιοδήποτε μέσο, τον άλλο γονέα σχετικά με την επίδοση και το περιεχόμενο του εγγράφου. Προτείνεται, παράλληλα, να προβλεφθεί ρητά η υπαίτια και συστηματική παράλειψη ενημέρωσης του άλλου γονέα για σοβαρά ζητήματα που αφορούν την υγεία, τη μόρφωση και την περιουσία του ανηλίκου, καθώς και η παράλειψη ενημέρωσης για επιδόσεις εγγράφων κατ’ άρθρο 56 του ΑΚ, ως τρόπος κακής άσκησης της γονικής μέριμνας κατά το άρθρο 1532 εδ. β’ ΑΚ.
• Προτείνεται η πρόβλεψη της αυτοδίκαιης παράτασης του χρονικού διαστήματος των δύο ετών του άρθρου 1441 παρ. 2 του ΑΚ, αν κάποιος από τους δύο γονείς δεν δηλώσει εγγράφως στον άλλο γονέα, πριν τη λήξη του συμφωνημένου χρόνου, ότι δεν επιθυμεί την παράταση αυτή.
• Όσον αφορά στην αξιολόγηση του συμφέροντος του τέκνου, αυτό αποτελεί προϊόν συνεκτίμησης πολλών παραγόντων, συνεπώς προτείνεται η αποφυγή ιεράρχησης των κριτηρίων που τίθενται στο άρθρο 1511 παρ. 2 του ΑΚ, με την αντικατάσταση της λέξης «πρωτίστως» από τη λέξη «ιδίως».
• Προτείνεται η τροποποίηση των άρθρων 1512 και 1514 παρ.3 εδ. γ’ του ΑΚ, έτσι ώστε, σε περιπτώσεις διαφωνίας των γονέων, εκείνοι να προσφεύγουν σε ειδική υπηρεσία παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, αντί ιδιώτη διαμεσολαβητή.
• Προτείνεται η διάκριση μεταξύ των συνηθισμένων πράξεων επιμέλειας, για τις οποίες ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο να ενημερώνει τον άλλο γονέα κατόπιν σχετικού αιτήματος του τελευταίου, και των πράξεων που αφορούν στην τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του τέκνου ή που έχουν επείγοντα χαρακτήρα ή πρόκειται περί λήψης δήλωσης βούλησης απευθυντέα προς το τέκνο, για τις οποίες η ενημέρωση του άλλου γονέα να λαμβάνει χώρα σε εύλογο χρόνο, με αντίστοιχη τροποποίηση του άρθρου 1513 του ΑΚ.
• Επισημαίνεται η ανάγκη διευκρίνησης στο άρθρο 1515 του ΑΚ πως δεν συνιστά αντιδικία η συναίνεση του πατέρα να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις με αναγνωρισμένες επιστημονικές μεθόδους για τη διαπίστωση της πατρότητας.
• Όσον αφορά στο δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο κατά το άρθρο 1520 του ΑΚ, επισημαίνεται η ασάφεια της διάταξης που ορίζει ότι ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, «τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου επικοινωνίας», η οποία, κατά την κρίση της Ένωσης, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ως προτεινόμενος μόνο τρόπος ρύθμισης της επικοινωνίας και ως κατευθυντήρια νομοθετική οδηγία.
• Επισημαίνεται η αναγκαιότητα τροποποίησης του τελευταίου εδάφιου της παραγράφου 1 του άρθρου 1520 του ΑΚ, όπου προβλέπεται η προϋπόθεση της αμετάκλητης καταδίκης του γονέα για ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, και προτείνεται ο αποκλεισμός ή ο περιορισμός της επικοινωνίας στις εν λόγω περιπτώσεις να λαμβάνει χώρα μετά από εμπεριστατωμένη έκθεση κοινωνικών λειτουργών και παιδοψυχολόγων δημοσίου φορέα περί της ακαταλληλότητας του γονέα, η συνδρομή των οποίων πρέπει να λαμβάνει χώρα άμεσα.

Κατέδειξε, επίσης, την ανάγκη δημιουργίας ειδικών δημόσιων υπηρεσιών, οι οποίες θα γνωμοδοτούν εμπεριστατωμένα έχοντας την απαραίτητη προς τούτο επιστημονική κατάρτιση, όπως η συγκρότηση ειδικής υπηρεσίας παιδοψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, η οποία θα συνεπικουρεί τους δικαστές σε υποθέσεις που αφορούν σχέσεις γονέων – τέκνων, στις περιπτώσεις που αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Δείτε την ανακοίνωση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων με τις αναλυτικές επισημάνσεις εδώ.