Νέοι κανόνες για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή εποχή - Αναλυτικά η νέα Οδηγία
Η Οδηγία εγκρίθηκε και από το Συμβούλιο της ΕΕ: Υπέρ ψήφισε η Ελλάδα και άλλες 18 χώρες - Κατά ψήφισαν Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Φινλανδία, Πολωνία και Σουηδία
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΡΟΚΑΣ
ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΔΙΚΑΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση τροποποιεί το νομικό της πλαίσιο για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ώστε να το καταστήσει ικανό να εξυπηρετεί τον σκοπό του στο σημερινό ψηφιακό περιβάλλον.
Το Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα οδηγία, η οποία εκσυγχρονίζει το υφιστάμενο ενωσιακό δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας, ώστε να προλειάνει το έδαφος για μια πραγματική ψηφιακή ενιαία αγορά.
Οι νέοι κανόνες εξασφαλίζουν επαρκή προστασία για τους δημιουργούς και τους καλλιτέχνες, ενώ ανοίγουν νέες δυνατότητες πρόσβασης και κοινής χρήσης του επιγραμμικού περιεχομένου που προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η οδηγία επιλύει διάφορα θέματα, τα οποία μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τρεις κατηγορίες:
A) Προσαρμογή στο ψηφιακό και διασυνοριακό περιβάλλον των εξαιρέσεων/περιορισμών στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας
Η οδηγία εισάγει υποχρεωτικές εξαιρέσεις στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τους σκοπούς της εξόρυξης κειμένων και δεδομένων, των δραστηριοτήτων επιγραμμικής διδασκαλίας και της διατήρησης και επιγραμμικής διάδοσης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
B) Βελτίωση των πρακτικών αδειοδότησης ώστε να διασφαλιστεί ευρύτερη πρόσβαση στο περιεχόμενο της πνευματικής δημιουργίας
Η οδηγία προβλέπει εναρμονισμένους κανόνες που διευκολύνουν:
- την εκμετάλλευση των έργων που έχουν πάψει να διατίθενται στο εμπόριο (έργα μη διαθέσιμα στο εμπόριο),
- την έκδοση συλλογικών αδειών με δυνατότητα επέκτασης και
- την εκκαθάριση δικαιωμάτων οπτικοακουστικών έργων σε πλατφόρμες διάθεσης βίντεο κατά παραγγελία.
Γ) Επίτευξη εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
Η οδηγία θεσπίζει ένα νέο δικαίωμα για τους εκδότες Τύπου για την επιγραμμική χρήση των εκδόσεών τους.
Οι δημιουργοί έργων που είναι ενσωματωμένα σε εκδόσεις Τύπου θα δικαιούνται ένα ποσοστό των εσόδων του εκδότη Τύπου που απορρέουν από αυτό το νέο δικαίωμα.
Όσον αφορά τις πλατφόρμες διαμοιρασμού διαδικτυακού περιεχομένου, οι οποίες βασίζονται στο μοντέλο αναφόρτωσης περιεχομένου από τους χρήστες, η οδηγία ξεκαθαρίζει το νομικό πλαίσιο εντός του οποίου λειτουργούν.
Αυτού του είδους οι πλατφόρμες θα πρέπει καταρχήν να λαμβάνουν άδεια για τα προστατευόμενα έργα πνευματικής ιδιοκτησίας που αναφορτώνουν οι χρήστες, εκτός αν τηρείται μια σειρά προϋποθέσεων που καθορίζονται στην οδηγία. Κατά συνέπεια, οι δικαιούχοι θα μπορούν να διαπραγματεύονται καλύτερα τους όρους εκμετάλλευσης των επιγραμμικών τους έργων και να αμείβονται για την επιγραμμική χρήση του περιεχομένου τους από τις εν λόγω πλατφόρμες.
Ταυτόχρονα, η οδηγία επιτρέπει στους χρήστες να παράγουν και να αναφορτώνουν ελεύθερα το περιεχόμενο, για τους σκοπούς της παράθεσης περιεχομένου, της κριτικής, του ελέγχου, της γελοιογραφίας, της παρωδίας ή της μίμησης.
Για τον σκοπό αυτό, μετατρέπει τις εξαιρέσεις αυτές, οι οποίες επί του παρόντος είναι προαιρετικές για τα κράτη μέλη, σε υποχρεωτικές εξαιρέσεις για αυτόν τον συγκεκριμένο τύπο χρήσης.
Επίσης, η οδηγία κατοχυρώνει το δικαίωμα των δημιουργών και των ερμηνευτών σε κατάλληλη και αναλογική αμοιβή για την παραχώρηση άδειας εκμετάλλευσης ή τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων τους και εισάγει υποχρέωση διαφάνειας σχετικά με την εκμετάλλευση έργων για τα οποία έχει χορηγηθεί άδεια εκμετάλλευσης, καθώς και έναν μηχανισμό αναπροσαρμογής των αμοιβών συνοδευόμενο από ειδικό μηχανισμό εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.
Οι προγραμματιστές εξαιρούνται από τους ανωτέρω κανόνες.
Επόμενα βήματα
Μετά την υπογραφή και τη δημοσίευση της οδηγίας στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 24 μήνες για να μεταφέρουν τους νέους κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο.
