Το νομικό πλαίσιο για τις μετακινήσεις ζώων συντροφιάς στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Με έγγραφό της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων παρέχει μία σύνοψη του κανονιστικού πλαισίου για τις μετακινήσεις ζώων συντροφίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αναλυτικά το έγγραφο:

Με έγγραφό της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων κοινοποιήθηκαν οι υγειονομικοί όροι που εφαρμόζονται στις μη εμπορικού χαρακτήρα μετακινήσεις ζώων συντροφιάς σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.

Με σκοπό ωστόσο να καλυφθούν οι ανάγκες ενημέρωσης των τελωνειακών αρχών αναφορικά με τις διαδικασίες που ακολουθούνται στις μετακινήσεις αυτές και για να υπάρξει διάχυση της πληροφόρησης σε ένα χώρο που παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον, εμπορικό και μη, για ένα κοινό διαρκώς διευρυνόμενο, κρίθηκε χρήσιμο να παρουσιαστεί μια σύνοψη του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τόσο τις μη εμπορικές μετακινήσεις όσο και τις εμπορικές αποστολές ζώων συντροφιάς στην Ένωση.

Στόχος του εγχειρήματος το οποίο παρατίθεται στις σελίδες που ακολουθούν, η αποσαφήνιση σημείων, κυρίως τελωνειακού ενδιαφέροντος, η γενικότερη απλοποίηση θεμάτων για τις μετακινήσεις ζώων συντροφιάς στην Ένωση που συχνά προβληματίζουν με την πολυπλοκότητά τους ταξιδιώτες κι οικονομικούς φορείς, κι η σύνδεση σχετιζόμενων θεματικών στις μετακινήσεις των ζώων αυτών.

Διαβάστε επίσης: ​Νομοθεσία για κατοικίδια: Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών;

Αν κι έχει γίνει προσπάθεια να αποδοθεί μια όσο το δυνατό επίκαιρη και ακριβής κάλυψη του εν λόγω θέματος, ο κατάλογος της νομοθεσίας που επικαλούμαστε σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να είναι εξαντλητικός και διαχρονικά αμετάβλητος.

Το παρόν κείμενο αποτελεί ένα επικουρικό μέσο ενημέρωσης των τελωνειακών υπαλλήλων και των πολιτών και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά τα ισχύοντα νομικά κείμενα.

Σύνοψη κανονιστικού πλαισίου για τις μετακινήσεις ζώων συντροφιάς στην Ε.Ε

Οι μετακινήσεις ζώων συντροφιάς εντός της Ένωσης, η είσοδος ή η επανείσοδος στην Ένωση όπως επίσης και η έξοδος από αυτή (ακόμη κι όταν έπεται εισόδου στην Ένωση), οριοθετούνται από ένα σαφές νομοθετικό, ενωσιακό κι εθνικό πλαίσιο που στόχο έχει να προστατέψει την υγεία, την ασφάλεια των πολιτών και των ζώων αλλά και να εξασφαλίσει τη σωστή μεταχείριση των ζώων που για πολλούς συνανθρώπους μας αποτελούν τον πιο στενό σύντροφο της ζωής τους.

1. Οι μη εμπορικού χαρακτήρα μετακινήσεις ζώων συντροφιάς

Ως ζώα συντροφιάς στο πλαίσιο της νομοθεσίας των μη εμπορικού χαρακτήρα μετακινήσεων εννοούνται τα ζώα που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα 1 του Κανονισμού (ΕΕ) με αριθμό 576/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (αναφερόμενος στο εξής ως Κανονισμός 576/2013), τα οποία συνοδεύουν τον ιδιοκτήτη τους ή ένα εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο κατά τη διάρκεια της μη εμπορικού χαρακτήρα μετακίνησης διατελούν υπό την ευθύνη του ιδιοκτήτη ή του εξουσιοδοτημένου προσώπου και δεν προορίζονται για πώληση ή μεταβίβαση σε άλλο ιδιοκτήτη (άρθρο 3 Κανονισμού 576/2013). Σε επαρκώς αιτιολογημένες και τεκμηριωμένες περιπτώσεις, σύμφωνα με την αναφορά (10) του προοιμίου του Κανονισμού 576/2013, το ζώο συντροφιάς θα πρέπει να θεωρείται ότι συνοδεύει τον ιδιοκτήτη του ή το εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο ακόμη κι εάν η (μη εμπορική) μετακίνηση του ζώου συντροφιάς λαμβάνει χώρα έως πέντε (5) ημέρες νωρίτερα ή αργότερα από τη μετακίνηση του ιδιοκτήτη του ή του εξουσιοδοτημένου φυσικού προσώπου ή ακόμη και σε διαφορετικό μέρος από εκείνο που μετακινείται ο ιδιοκτήτης ή το εξουσιοδοτημένο πρόσωπο.

Όταν η μετακίνηση του ζώου συντροφιάς συμβαίνει σε χρόνο ή/και σε τόπο διαφορετικό από εκείνο της μετακίνησης του ιδιοκτήτη ή του εξουσιοδοτημένου από τον ιδιοκτήτη, για τη μετακίνηση του ζώου, προσώπου (σε περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη μετακίνηση εξουσιοδοτημένου προσώπου και ζώου π.χ λόγω έλλειψης θέσεων για το ζώο), τότε είναι απαραίτητο να αποδεικνύεται ότι η μετακίνηση του εν λόγω ζώου αποτελεί μέρος της μετακίνησης του ιδιοκτήτη με την επίδειξη του εισιτηρίου ή της κάρτας επιβίβασης του ιδιοκτήτη.

Ακόμη, στην περίπτωση που ζώο συντροφιάς συνοδεύεται για τη μετακίνησή του από φυσικό πρόσωπο άλλο από τον ιδιοκτήτη, είναι απαραίτητη η εξουσιοδότηση του προσώπου αυτού με μια γραπτή δήλωση, με την οποία ο ιδιοκτήτης θα εξουσιοδοτεί το άλλο πρόσωπο να πραγματοποιήσει τη μη εμπορικού χαρακτήρα μετακίνηση του ζώου εκ μέρους του.

Αν τα αποδεικτικά μέσα που περιγράφονται παραπάνω, της εξουσιοδότησης του συνοδού του ζώου και της μετακίνησης του ιδιοκτήτη (όταν σε διαφορετικό τόπο, χρόνο) δεν παρέχονται στις αρμόδιες αρχές ελέγχου ή το ζώο ταξιδεύει ασυνόδευτο (cargo) χωρίς η μετακίνησή του να συναρτάται (και να αποδεικνύεται αυτό) με του ιδιοκτήτη του και με το εξουσιοδοτημένο αυτού, πρόσωπο, τότε η μετακίνηση του ζώου θεωρείται εμπορικού χαρακτήρα και εμπίπτει στους υγειονομικούς όρους οι οποίοι καθορίζονται στην Οδηγία 92/65/ΕΟΚ για τα σχετικά είδη (ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία με το Π.Δ 184/1996 και 129/1998) με τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι τα εν λόγω ζώα υπόκεινται στους κτηνιατρικούς ελέγχους που προβλέπονται στις Οδηγίες 90/425/ΕΟΚ ή Οδηγία 91/496/ΕΟΚ (ενσωμάτωση και των δύο στην εθνική νομοθεσία με το Π.Δ 420/1993).

1.2 Διάκριση των ζώων συντροφιάς με βάση την πιθανότητα εκδήλωσης λύσσας

Τα ζώα συντροφιάς όπως ορίζονται στο Παράρτημα 1 του Κανονισμού 576/2013 χωρίζονται σε 2 βασικές κατηγορίες. Τα ζώα του Μέρους Α που μπορεί να εμφανίσουν λύσσα και τα ζώα του Μέρους 8 που δεν είναι ευπαθή στη λύσσα. Στα ζώα του Μέρους Α περιλαμβάνονται οι σκύλοι (Canis lupus familiaris), οι γάτες (Felis silvestris catus) και οι ικτίδες (οικογένεια θηλαστικών στην οποία ανήκουν οι νυφίτσες, τα κουνάβια, οι ερμίνες κι οι ζιβελίνες).

Στα ζώα του Μέρους 8 περιλαμβάνονται οι αράχνες και τα λοιπά ασπόνδυλα [πλην μελισσών και αγριομελισσών που καλύπτονται από το άρθρο 8 της Οδηγίας 92/65/ΕΟΚ και μαλακίων και καρκινοειδών, που αναφέρονται αντίστοιχα στο άρθρο 3§1 στοιχεία ε) (ΙΙ) και ε) (ΙΙΙ) της Οδηγίας 2006/88/ΕΚ], τα διακοσμητικά υδρόβια ζώα, όπως ορίζονται στο άρθρο 3 στοιχείο ια) της Οδηγίας 2006/88/ΕΚ (π.χ τροπικά ψάρια), τα αμφίβια, τα ερπετά, όλα τα είδη πτηνών και τα δείγματά τους (πλην των πουλερικών που αναφέρονται στο άρθρο 2 της οδηγίας 2009/158), τα τρωκτικά και τα κουνέλια (πλην όσων προορίζονται για την παραγωγή τροφίμων κι ορίζονται ως «λαγόμορφα» στο παράρτημα του Κανονισμού (ΕΚ) με αριθμό 853/2004).

Δείτε αναλυτικά το έγγραφο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.