Ο αποκλεισμός από κοινωνικές παροχές πολιτών της ΕΕ που είναι σε καθεστώς προσωρινής εγκατάστασης στο Ην. Βασίλειο συνιστά διάκριση λόγω ιθαγένειας

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με τις δημοσιευθείσες στις 24-06-2021 προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας ΔΕΕ Jean Richard e la Tour τονίζει ότι η χωρίς προϋποθέσεις ως προς τους πόρους χορήγηση δικαιώματος διαμονής από ένα κράτος μέλος σε πολίτες της Ένωσης δεν μπορεί να συνεπάγεται τον συστηματικό αποκλεισμό τους από τις κοινωνικές παροχές που χορηγεί το εν λόγω κράτος στους υπηκόους του, δίχως αυτό να συνιστά διάκριση λόγω ιθαγένειας. 

Ιστορικό της υπόθεσης

Στις 4 Ιουνίου 2020, η CG, κροατικής και ολλανδικής ιθαγένειας, απέκτησε καθεστώς προσωρινής εγκατάστασης δυνάμει του προσαρτήματος στη μεταναστευτική νομοθεσία περί εγκαταστάσεως των πολιτών της Ένωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στις 17 Ιουνίου 2020 το Department for Communities in Northern Ireland της απέρριψε την αίτηση χορήγησης επιδόματος «Universal Credit». Συναφώς, η CG υποστηρίζει ότι η άρνηση χορήγησης σε αυτήν κοινωνικής παροχής, όταν της έχει χορηγηθεί δικαίωμα διαμονής ορισμένου χρόνου σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, αποτελεί διαφορετική μεταχείριση σε σχέση με τους Βρετανούς πολίτες και, ως εκ τούτου, διάκριση λόγω ιθαγένειας.

Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο διαφορών κοινωνικής πρόνοιας Βόρειας Ιρλανδίας, επιληφθέν της υπόθεσης, υπέβαλε στο Δικαστήριο σειρά από προδικαστικά ερωτήματα προκειμένου να εξακριβωθεί εάν υπάρχει άμεση ή έμμεση διάκριση υπό την έννοια του άρθρου 18 ΣΛΕΕ, που θα μπορούσε να προκύψει από τον αποκλεισμό ορισμένων πολιτών της Ένωσης που διαμένουν στο Ηνωμένο Βασίλειο από κοινωνικές παροχές λόγω της φύσης του δικαιώματος διαμονής που τους έχει χορηγηθεί βάσει του εθνικού δικαίου.

Προτάσεις γεν. εισαγγελέα ΔΕΕ

Με τις δημοσιευθείσες προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας ΔΕΕ Jean Richard de la Tour κρίνει ότι η ανωτέρω εθνική ρύθμιση εισάγει διάκριση λόγω ιθαγένειας. 

Κατά τον γεν. εισαγγελέα, η άρνηση χορήγησης κοινωνικών παροχών ως προς το ότι είναι συστηματική και βασίζεται στη φύση του δικαιώματος νόμιμης διαμονής, αν και δικαιολογείται από την διασφάλιση οικονομικής ισορροπίας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, υπερβαίνει αυτό που είναι αναγκαίο για την επίτευξη τέτοιου σκοπού.

Γίνεται υπόμνηση ότι οι προτάσεις του γενικού εισαγγελέα δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο. Έργο του γενικού εισαγγελέα είναι να προτείνει στο Δικαστήριο, με πλήρη ανεξαρτησία, νομική λύση για την υπόθεση που του έχει ανατεθεί. Η υπόθεση τελεί υπό διάσκεψη στο Δικαστήριο, ενώ η απόφαση θα εκδοθεί αργότερα.

Υπενθυμίζεται ακόμα ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο των προτάσεων είναι διαθέσιμο στα αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά στον ιστότοπο CURIA