logo-print

Οι εργοδότες οικιακών μισθωτών οφείλουν να εφαρμόζουν σύστημα μέτρησης του ημερήσιου χρόνου εργασίας κάθε οικιακού βοηθού που απασχολούν

Δικαστήριο ΕΕ: Οργάνωση του χρόνου εργασίας – Ημερήσια και εβδομαδιαία ανάπαυση – Υποχρέωση εφαρμογής συστήματος για τη μέτρηση της διάρκειας του χρόνου εργασίας των οικιακών βοηθών – Εξαίρεση – Εθνική νομοθεσία η οποία προβλέπει απαλλαγή από την υποχρέωση καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας των οικιακών βοηθών

30/12/2024

31/12/2024

Εγχειρίδιο Εργατικού Δικαίου - Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις Η έκδοση
Δικαιοδοσία και Εκτέλεση επί διασυνοριακών ευρπωαϊκών οικογενειακών διαφορών

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 19.12.2024 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε ότι οι εργοδότες των οικιακών μισθωτών οφείλουν να εφαρμόζουν σύστημα μέτρησης του ημερήσιου χρόνου εργασίας κάθε οικιακού βοηθού που απασχολούν.

Ιστορικό της υπόθεσης

Οικιακή βοηθός πλήρους απασχόλησης προσέφυγε κατά της απόλυσής της ενώπιον των ισπανικών δικαστηρίων. Καθώς η απόλυσή της κρίθηκε καταχρηστική, οι εργοδότες της καταδικάστηκαν να της καταβάλουν χρηματικά ποσά για τις μη ληφθείσες ημέρες άδειας καθώς και για έκτακτα επιδόματα. Αντιθέτως, ο Ισπανός δικαστής έκρινε ότι η εργαζόμενη δεν απέδειξε ούτε τον αριθμό των ωρών που είχε εργαστεί ούτε το ποσό των μισθών που ζητούσε. Συγκεκριμένα, θεώρησε ότι η εργαζόμενη δεν μπορεί να στηριχθεί αποκλειστικά στο γεγονός ότι οι εργοδότες της δεν προσκόμισαν ημερήσια αρχεία καταγραφής του χρόνου εργασίας της, διότι η ισπανική ρύθμιση εξαιρεί ορισμένους εργοδότες, μεταξύ των οποίων και τα νοικοκυριά, από την υποχρέωση καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας του προσωπικού που απασχολούν. 

Το ισπανικό δικαστήριο που επιλήφθηκε της έφεσης την οποία άσκησε η εργαζόμενη διατήρησε αμφιβολίες ως προς τη συμβατότητα της εθνικής ρύθμισης με το δίκαιο της Ένωσης. Ως εκ τούτου, υπέβαλε ως προς το ζήτημα αυτό προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο. 

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο υπενθύμισε ότι, στην απόφαση CCOO (απόφαση της 14ης Μαΐου 2019, CCOO, C-55/18), έκρινε αντίθετες προς την οδηγία περί οργάνωσης του χρόνου εργασίας την τότε ισχύουσα ισπανική ρύθμιση και την ερμηνεία της από τα εθνικά δικαστήρια, κατά την οποία οι εργοδότες δεν ήταν υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν σύστημα μέτρησης του ημερήσιου χρόνου εργασίας κάθε εργαζόμενου. 

Κατόπιν της απόφασης αυτής του Δικαστηρίου, ο Ισπανός νομοθέτης επέβαλε στους εργοδότες την υποχρέωση να εφαρμόζουν ένα τέτοιο σύστημα. 

Το Δικαστήριο υπενθύμισε επίσης ότι όλες οι αρχές των κρατών μελών, περιλαμβανομένων των δικαστηρίων, υποχρεούνται να συμβάλλουν στην επίτευξη του προβλεπόμενου από τις οδηγίες αποτελέσματος. Ερμηνεία εθνικής διάταξης από τους δικαστές ή διοικητική πρακτική οι οποίες εξαιρούν τους εργοδότες από την υποχρέωση να εφαρμόζουν το σύστημα μέτρησης του ημερήσιου χρόνου εργασίας όσον αφορά τους οικιακούς βοηθούς αντίκεινται προδήλως στην οδηγία. Ειδικότερα, προσβάλλουν τα δικαιώματα των εργαζομένων σε ημερήσιες και εβδομαδιαίες περιόδους ανάπαυσης και στον περιορισμό της μέγιστης διάρκειας εβδομαδιαίας εργασίας (άρθρα 3, 5 και 6 της οδηγίας), τα οποία αναγνωρίζονται επίσης και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 31, παράγραφος 2). Πράγματι, οι εν λόγω εργαζόμενοι στερούνται συνακόλουθα της δυνατότητας αντικειμενικού και αξιόπιστου προσδιορισμού του αριθμού και της χρονικής κατανομής των ωρών που εργάστηκαν.

Αντιθέτως, είναι δυνατόν να προβλέπονται παρεκκλίσεις λόγω των ιδιαιτεροτήτων του εκάστοτε κλάδου δραστηριότητας ή των ιδιαίτερων γνωρισμάτων ορισμένων εργοδοτών, όπως είναι το μέγεθός τους, εφόσον τηρούνται οι κανόνες σχετικά με τη μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια εργασίας. Επομένως, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του κλάδου της οικιακής απασχόλησης, μπορούν να προβλέπονται παρεκκλίσεις όσον αφορά τις υπερωρίες και τη μερική απασχόληση, εφόσον αυτές δεν καθιστούν κενή περιεχομένου την επίμαχη ρύθμιση, στοιχείο το οποίο οφείλει να εξακριβώσει το ισπανικό δικαστήριο

Δεδομένου ότι οι οικιακοί βοηθοί αποτελούν κατηγορία εργαζομένων η οποία σαφώς αποτελείται κατά κύριο λόγο από γυναίκες, δεν αποκλείεται εν προκειμένω να συντρέχει έμμεση δυσμενής διάκριση λόγω φύλου, εκτός εάν η κατάσταση αυτή δικαιολογείται αντικειμενικά, στοιχείο το οποίο επίσης οφείλει να εξακριβώσει το ισπανικό δικαστήριο.

Γίνεται υπόμνηση ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA

Η χρηματοοικονομική ασφάλεια, 2024
Ευρωπαϊκό Εργατικό Δίκαιο, 2η έκδ., 2024