Προϋπολογισμός Ευρωπαϊκής Ένωσης: Τι βρίσκεται πίσω από τους όρους που χρησιμοποιούν οι ειδικοί;
Το γλωσσάρι του προϋπολογισμού της ΕΕ
Ψηφίζεται σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η θέση του ΕΚ για τον προϋπολογισμό του 2017 και την επισκόπηση του μακροπρόθεσμού χρηματοδοτικού σχεδίου 2014-2020.
Επίσης, το ίδιο απόγευμα το Ελεγκτικό Συνέδριο παρουσιάζει την αξιολόγησή του για τη διαχείριση του προϋπολογισμού για το 2015.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ετοίμασε ένα γλωσσάρι, που εξηγεί όλους αυτούς τους όρους.
Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) - Μπορεί η ΕΕ κάθε χρόνο να εγκρίνει τον ετήσιο της προϋπολογισμό, ταυτόχρονα όμως σχεδιάζει και ένα Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, που αφορά ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τα πρόσφατα ΠΔΠ κάλυπταν συνήθως 7 έτη.
Το τρέχον ΠΔΠ καλύπτει περίοδο επτά ετών: από το 2014 έως το 2020. Σήμερα, μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπόκειται σε ενδιάμεση αξιολόγηση , προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο το ΠΔΠ που συμφωνήθηκε, είναι σε ακόμα θέση να καλύψει τις τρέχουσες προκλήσεις και αν υπάρχει ανάγκη για αλλαγές.
Αναλήψεις υποχρεώσεων και πληρωμές - Η δημοσιονομική διαχείριση δεν αφορά μόνο την παρακολούθηση των άμεσων εξόδων, αφορά και τις προβλεπόμενες πληρωμές για τα επόμενα χρόνια. Έτσι, ο προϋπολογισμός της ΕΕ διαχωρίζεται ανάμεσα σε πληρωμές - που καλύπτουν τις δαπάνες ενός συγκεκριμένου έτους του ΠΔΠ- και στις υποχρεώσεις - πρόκειται για τα ποσά που η ΕΕ μπορεί να υποσχεθεί ότι θα δαπανήσει εντός συγκεκριμένου έτους και τα οποία στη συνέχεια θα δαπανηθούν κατά το έτος αυτό ή επί σειρά ετών.
Επιστροφή χρημάτων - Τα περισσότερα χρήματα σήμερα στον προϋπολογισμό της ΕΕ προέρχονται απευθείας από τα κράτη μέλη, με τη μορφή εθνικών συνεισφορών που βασίζονται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα της κάθε χώρας αλλά και στο ποσοστό των εσόδων από τον ΦΠΑ του κάθε κράτους μέλους. Αν μια χώρα καταβάλλει περισσότερα χρήματα στο προϋπολογισμό από όσα λαμβάνει, μπορεί να προκληθούν εντάσεις.
Οι επιστροφές είναι ένας τρόπος περιορισμού των ανισορροπιών του προϋπολογισμού. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή της Βρετανίας, η οποία λαμβάνει το 66% των καθαρών εισφορών που αποδίδονται από τα υπόλοιπα κράτη μέλη.
Το ΕΚ υποστηρίζει, ότι οι επιστροφές κάνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ λιγότερο διαφανή και ωθούν τα κράτη μέλη να επικεντρώνονται στα εθνικά τους συμφέροντα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων και όχι στο κοινό συμφέρον που έχουν από τα κοινοτικά προγράμματα.
Κοινή διαχείριση του προϋπολογισμού - Υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος της διαχείρισης του προϋπολογισμού είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, η διαχείριση ορισμένων προγραμμάτων γίνεται από τα κράτη μέλη. Έτσι, οι εθνικές αρχές είναι αυτές που επιλέγουν τους δικαιούχους και τη διανομή των κονδυλίων στους τομείς της γεωργίας, της στήριξης των ΜΜΕ ή σε πρωτοβουλίες για την απασχόληση. Η Επιτροπή παρακολουθεί άμεσα την εφαρμογή τους και μπορεί να λάβει μέτρα για να ανακτήσει τα κεφάλαια που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως.
Παρατυπίες/ απάτες - Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός ελέγχεται κάθε χρόνο από το ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ. Κατά την διάρκεια των εργασιών τους οι ελεγκτές μπορεί να εντοπίσουν παρατυπίες κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού, όπως για παράδειγμα οι δικαιούχοι να ζητούν επιστροφή των εξόδων που δεν θα έπρεπε να γίνει αποδεκτή ή οι αγρότες να ζητούν πληρωμές για περισσότερη από αυτή που έχουν στην πραγματικότητα.
Ορισμένες από αυτές τις παρατυπίες μπορεί να οφείλονται σε σφάλματα, ενώ σε άλλες μπορεί να υπήρξε ζήτημα απάτης.
Στην ετήσια έκθεσή του το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει, ότι το επίπεδο σφαλμάτων στις δαπάνες για το 2015 υπολογίζεται στο 3,8%, που είναι μεν χαμηλότερο από του προηγούμενου έτους αλλά εξακολουθεί να είναι περισσότερο από το όριο του 2%.
Πηγή: europarl.europa.eu