Συμμόρφωση της ελληνικής Πολιτείας μετά την απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση Μανωλάδας

Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), στο πλαίσιο του θεσμικού της ρόλου ως του ανεξάρτητου συμβουλευτικού οργάνου της Πολιτείας σε θέματα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, έχει ασχοληθεί στο παρελθόν κατ' επανάληψη με το έλλειμμα αποτελεσματικής εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου αντιμετώπισης της εμπορίας ανθρώπων και την ανάγκη παράλληλης κατάλληλης ενίσχυσης τόσο της θεσμικής όσο και της ουσιαστικής προστασίας των δικαιωμάτων των θυμάτων στην πράξη.

Με αφορμή, μάλιστα, τις εγκληματικές ενέργειες στη Μανωλάδα, το 2013, εξέφρασε τον αποτροπιασμό της για τις καταστάσεις βαριάς προσβολής της αρχής του Κράτους Δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, που εκμηδενίζούν την ανθρώπινη αξία, κλονίζούν την κοινωνική συνοχή και υποβαθμίζουν το πολιτισμό μας, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την υποχρέωση της Πολιτείας όχι μόνο να διασφαλίζει το σεβασμό του άρθρου 4 της ΕΣΔΑ, αξιώνοντας από τις κρατικές Αρχές να απέχουν από πράξεις που παραβιάζουν το περιεχόμενό του, αλλά και να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την αποτελεσματική του απόλαυση στην πράξη και την έγκαιρη προστασία τυ από προσβολές τρίτων.

Διαβάστε επίσης: Εμπορία Ανθρώπων (Human Trafficking): Νομική Έρευνα από την ELSA Komotini

Ανταποκρινόμενη, για ακόμη μία φορά, με ευθύνη στην αποστολή που της έχει αναθέσει ο νομοθέτης ως του ανεξάρτητου Εθνικού Θεσμού για την προώθηση και την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΘΑΔ), η ΕΕΔΑ παρακολουθεί διαρκώς τα Θέματα που άπτονται της προώθησης και προστασίας των δικαιωμάτων των θυμάτων εμπορίας ή/και αναγκαστικής εργασίας, συμπεριλαμβανομένης και της προσαρμογής της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις του διεθνούς, ευρωπάίκού και εθνικού δικαίου για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Σκοπός της είναι η επεξεργασία και διαμόρφωση προτάσεων πολιτικής προς τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας για τη χωρίς καθυστέρηση ουσιαστική συμμόρφωση της ελληνικής κυβέρνησης με την απόφαση ορόσημο του ΕΔΔΑ, Chowdury και λοιποί κατά Ελλάδος και, κυρίως, με τις υποχρεώσεις της Χώρας που απορρέουν από τις διεθνείς και ευρωπάίκές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Μάλιστα, σε αναγνώριση του ρόλού της ως θεσμού-γέφυρα (bridge builder) μεταξύ του Κράτους και της Κοινωνίας των πολιτών που της αναγνωρίζει ο νομοθέτης, η ΕΕΔΑ διοργάνωσε ακρόαση προσώπων και φορέων με θέμα την ουσιαστική συμμόρφωση της ελληνικής Πολιτείας με την απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση της «Μανωλάδας».

Κατά την ακρόαση αυτή, η οποία πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της ΕΕΔΑ, στις 23 Νοεμβρίου 2017, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς εργασιακής εκμετάλλευσης και της αναγκαστικής εργασίας, καθώς επίσης και στην αποδεδειγμένη ανάγκη διαμόρφωσης συγκεκριμένου στρατηγικού πλάνού από την ελληνική Πολιτεία για την αντιμετώπιση αντίστοιχων φαινομένων, τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο καταστολής. 

Εστιάζοντας, συνεπώς, στον εμβληματικό χαρακτήρα της απόφασης του ΕΔΔΑ Chowdury και λοιποί κατά Ελλάδος, καθώς πρόκειται για την πρώτη απόφασή του στην οποία εξετάζει την περίπτωση της εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς εργασιακής εκμετάλλευσης στον αγροτικό τομέα, και επανερχόμενη ουσιαστικά σε παλαιότερες και πάγια - δυστυχώς - επαναλαμβανόμενες Συστάσεις της, η ΕΕΔΑ επιχειρεί σε ένα πρώτο επίπεδο μια πιο εστιασμένη προσέγγιση του φαινομένου της εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς εργασιακής εκμετάλλευσης, αναδεικνύοντας την ιδιαίτερη σύνδεση μεταξύ εμπορίας ανθρώπων και αναγκαστικής εργασίας και καταγράφοντας το υφιστάμενο κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο για την καταπολέμησή του.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η ΕΕΔΑ προβαίνει στην αξιολόγηση της εφαρμογής του κανονιστικού και θεσμικού πλαισίου στην πράξη, με ιδιαίτερη έμφαση σε Θέματα πρόληψης της εμπορίας ανθρώπων και της αναγκαστικής εργασίας, προώθησης και προστασίας των δικαιωμάτων των Θυμάτων, καθώς επίσης και αποτελεσματικής διερεύνησης και δίωξης των εγκλημάτων εμπορίας ανθρώπων και των περιπτώσεων σοβαρής εργασιακής εκμετάλλευσης. Μέσω της προσέγγισης αυτής, η ΕΕΔΑ αναδεικνύει την ιδιαίτερη σχέση που παρατηρείται μεταξύ του φαινομένου της εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς εργασιακής εκμετάλλευσης και της αδήλωτης εργασίας στην Ελλάδα και καταγράφει με μεγάλη ανησυχία τη διασύνδεση της εργασιακής εκμετάλλευσης στον αγροτικό τομέα με την εκδήλωση - πολλές φορές μάλιστα ακραίας - ρατσιστικής συμπεριφοράς. Τέλος, σε συνέχεια των πιο πάνω παρατηρήσεων και λαμβανομένης υπόψη της επείγουσας ανάγκης για άμεση αποτελεσματική αντιμετώπιση τόσο του φαινομένου της εμπορίας ανθρώπων για σκοπούς εργασιακής εκμετάλλευσης, όσο και της σοβαρής εργασιακής εκμετάλλευσης γενικότερα, η ΕΕΔΑ καταλήγει στη διατύπωση συγκεκριμένων συστάσεων και προτάσεων για τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την αποτελεσματική καταπολέμηση του φαινομένου της εμπορίας ανθρώπων ή/και της αναγκαστικής εργασίας, και κατ' επέκταση την ουσιαστική συμμόρφωση με την απόφαση του ΕΔΔΑ στην υπόθεση Chowdury και λοιποί κατά Ελλάδος (υπόθεση «Μανωλάδας»).

Δείτε αναλυτικά τις συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στο nchr.gr