Τι δείχνουν τα στοιχεία της ΕΕ για την απονομή δικαιοσύνης στην Ελλάδα

17/03/2015

18/06/2018

Διεθνή

Ανταλλάξιμα κτήματα -Δημοσιεύματα ΕπΑκ Νο 3

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τον πίνακα αποτελεσμάτων 2015 για τη δικαιοσύνη στην ΕΕ, ο οποίος δίνει μια γενική εικόνα της ποιότητας, της ανεξαρτησίας και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων απονομής της δικαιοσύνης στα κράτη μέλη.

Οι πληροφορίες του πίνακα τροφοδοτούν το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, δηλαδή την ετήσια διαδικασία συντονισμού της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ. Από κοινού με τις αξιολογήσεις για κάθε χώρα, ο πίνακας αποτελεσμάτων για τη δικαιοσύνη στην ΕΕ συμβάλλει στον εντοπισμό ενδεχόμενων αδυναμιών και στην παρότρυνση των κρατών μελών να προβαίνουν, εφόσον απαιτείται, σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δικαιοσύνης.

Βασικά πορίσματα του πίνακα αποτελεσμάτων 2015 για τη δικαιοσύνη στην ΕΕ

Παρατηρείται βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων απονομής της δικαιοσύνης στα κράτη μέλη.
Συνεχίστηκαν οι προσπάθειες για μεγαλύτερη χρήση των εργαλείων της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) στα συστήματα απονομής της δικαιοσύνης.
Στα περισσότερα κράτη μέλη, πάνω από το 20% των δικαστών συμμετείχαν σε δράσεις συνεχιζόμενης κατάρτισης σχετικά με το ενωσιακό δίκαιο ή το δίκαιο άλλων κρατών μελών.
Τα περισσότερα κράτη μέλη παρέχουν στο ευρύ κοινό δωρεάν διαδικτυακή πρόσβαση σε δικαστικές αποφάσεις σχετικά με αστικές και εμπορικές υποθέσεις.
Όσο υψηλότερη είναι η βαθμίδα του δικαστηρίου, τόσο χαμηλότερο είναι το ποσοστό συμμετοχής γυναικών δικαστών.

Τι δείχνουν, όμως, τα στοιχεία για το ελληνικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης;

Να σημειωθεί εκ των προτέρων ότι η σύγκριση μεταξύ των αποτελεσμάτων των χωρών θα πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς ποικίλλουν οι μέθοδοι συλλογής και επεξεργασίας των στοιχείων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις αυτά δεν αφορούν όλους τους βαθμούς των δικαστηρίων ή όλη την επικράτεια.

Αποτελεσματικότητα

Η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση στον πίνακα με τον αριθμό των αστικών και εμπορικών υποθέσεων που εισάγονται στα δικαστήρια της χώρας ανά 100 κατοίκους. Συγκεκριμένα, ο αριθμός είναι 6,2 υποθέσεις ανά 100 κατοίκους, με το Βέλγιο να είναι η μόνη χώρα που μας ξεπερνά (με 6,7).

Παράλληλα, η χώρα μας βρίσκεται στην τρίτη χειρότερη θέση αναφορικά με το χρόνο επίλυσης διαφορών συνολικά, πίσω από Μάλτα και Πορτογαλία.

Συγκεκριμένα, η Ελλάδα βρίσκεται στην πέμπτη θέση όσον αφορά στο χρόνο που απαιτείται για τις εμπορικές και αστικές διαφορές (407 ημέρες) και στη δεύτερη όσον αφορά στις διοικητικές (775 ημέρες).

Η Ελλάδα βρίσκεται στην πέμπτη χειρότερη θέση όσον αφορά στον αριθμό εκκρεμών υποθέσεων ανά 100 κατοίκους.

Η θέση αυτή μπορεί μάλιστα να χαρακτηριστεί ως επιτυχία, αν αναλογιστεί κανείς πως η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη χειρότερη θέση στον αριθμό εκκρεμών αστικών και εμπορικών υποθέσεων ανά 100 κατοίκους και στην πρώτη - με διαφορά - στον αριθμό εκκρεμών διοικητικών υποθέσεων (3,1 ανά 100 κάτοικους, με τη δεύτερη Κύπρο να έχει κάτι λιγότερες από μία).

Ποιότητα της δικαιοσύνης

Η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη βαθμολογία όσον αφορά στο βαθμό χρήσης τεχνολογιών της πληροφορίας για τη διαχείριση των υποθέσεων και τη δεύτερη χαμηλότερη στη χρήση ηλεκτρονικών επικοινωνιών των δικαστηρίων με τους διαδίκους.

Η χώρα μας, παράλληλα, κατατάσσεται πολύ χαμηλά στην online διάθεση πληροφοριών και αποφάσεων δικαστηρίων προς το κοινό και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ αποθαρρυντική είναι η κατάσταση αναφορικά με τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών (ADR).

Ωστόσο, η Ελλάδα διαθέτει τη δεύτερη μεγαλύτερη αναλογία δικηγόρων ανά 100.000 κατοίκους (370) και την τέταρτη σε δικαστές (35), όπου παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση μεταξύ 2012 και 2013.