logo-print

Υποχρεωτικός εμβολιασμός υπαλλήλων των Ε.Μ.Α.Κ. (ΣτΕ Ολ 1400/2022)

Απόρριψη αίτησης ακύρωσης της πράξης του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος - Προθεσμία ενός μήνα για τη νόμιμη δημοσίευσή της στην ΕτΚ

28/06/2022

29/06/2022

Αθέτηση ρήτρας παρεκτάσεως αποκλειστικής διεθνούς δικαιοδοσίας και αποζημιωτική ευθύνη - Σειρά Μελέτες ΕΡΜΕΚ Νο 8

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ

Ερμηνεία Υπαλληλικού Κώδικα - Κατ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΥΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΝΔΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ
 

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε αίτηση ακύρωσης της πράξης του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος με θέμα «Εμβολιασμός Υπαλλήλων που υπηρετούν στις Ειδικές Μονάδες Αντιμετώπισης Καταστροφών (Ε.Μ.Α.Κ.)» (ΣτΕ Ολ 1400/2022).

Το δικαστήριο, αρχικά, διαπίστωσε ότι η προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία εισάγεται με κριτήριο τον εμβολιασμό άμεση διάκριση μεταξύ του ένστολου προσωπικού του πυροσβεστικού σώματος με συνέπειες στην υπηρεσιακή του κατάσταση και τις αποδοχές του, συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη κανονιστικού χαρακτήρα. Δεδομένου, όμως, ότι δεν έχει δημοσιευθεί στην ΕτΚ, ενώ δεν προβλέπεται από τις νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις που αφορούν το Πυροσβεστικό Σώμα άλλος ειδικότερος τρόπος δημοσίευσης, δεν έχει τύχει νόμιμης δημοσίευσης.

Περαιτέρω, το δικαστήριο έκρινε ότι το μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού συνιστά μεν σοβαρή παρέμβαση στο δικαίωμα του αυτοκαθορισμού, πλην η παρέμβαση αυτή είναι συνταγματικώς ανεκτή, εφόσον (α)  προβλέπεται από ειδική νομοθεσία, η οποία λαμβάνει υπόψη τα κρατούντα σχετικώς έγκυρα και τεκμηριωμένα επιστημονικά, ιατρικά και επιδημιολογικά πορίσματα, προσδιορίζει την κατηγορία των προσώπων στους οποίους αφορά ο εμβολιασμός και τις συνέπειες σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους, (β) επιβάλλεται χωρίς αδικαιολόγητες διακρίσεις, είτε αφορά κατηγορία πολιτών ή τον γενικό πληθυσμό, (γ) παρέχεται δυνατότητα εξαίρεσης, στις περιπτώσεις  όπου ο εμβολιασμός αντενδείκνυται και (δ) το μέτρο λαμβάνεται για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα και επανεξετάζεται περιοδικώς από τα αρμόδια κρατικά όργανα υπό το φως των επίκαιρων επιδημιολογικών δεδομένων και την εξέλιξη των έγκυρων επιστημονικών παραδοχών.

Κατά την κρίση του δικαστηρίου, η προσβαλλόμενη κανονιστική ρύθμιση βρίσκει νόμιμο εξουσιοδοτικό έρεισμα στην διάταξη του άρθρου 79 παρ.13 εδ. α’ του Ν. 4662/2020, η μη αναγραφή της οποίας στο προοίμιο της πράξης δεν επηρεάζει το κύρος της. Δικαιολογείται από λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος αναγόμενους στην ανάγκη διασφάλισης, κατά την διάρκεια της πανδημίας,  της αδιάλειπτης και ακώλυτης λειτουργίας των ειδικών μονάδων του Πυροσβεστικού Σώματος, που είναι επιφορτισμένες με την αντιμετώπιση καταστροφών τόσο εντός της Επικράτειας όσο και εκτός αυτής στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, με στόχο την προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών καθώς και του περιβάλλοντος. Περαιτέρω, η προσβαλλόμενη πράξη, καθ’ό μέρος δεν περιέχει ρυθμίσεις για τον καθορισμό συγκεκριμένου εμβολίου, τη διαδικασία διενέργειας του εμβολιασμού ή εξαίρεσης από αυτόν και για λοιπά ζητήματα που αποτελούν αντικείμενο άλλων νομοθετικών διατάξεων, ενσωματώνει ως προς ζητήματα αυτά τις ισχύουσες ρυθμίσεις του Ν. 4764/2020.

Εξ άλλου, για την αναλογικότητα της ρύθμισης, ελήφθησαν υπόψη τα κρατούντα κατά τον κρίσιμο χρόνο (και μη ανατραπέντα) πορίσματα της ιατρικής κοινότητας, όπως είναι δημοσιευμένα από τον ΕΟΔΥ και άλλους επίσημους φορείς, με βάση τα οποία τεκμηριώνεται ότι ο εμβολιασμός μειώνει την μεταδοτικότητα και την σοβαρότητα της νόσησης και ότι τα πιθανά οφέλη για τη δημόσια υγεία από τον εμβολιασμό υπερτερούν των τυχόν ανεπιθύμητων παρενεργειών, τόσο σε επίπεδο ατόμου όσο και σε επίπεδο γενικού πληθυσμού.

Εν όψει τούτων και δεδομένου ότι δεν επιβάλλεται από το Σύνταγμα ή το νόμο σύνταξη προηγούμενης ειδικής μελέτης ή άλλης τεκμηριωμένης έρευνας που να δικαιολογεί την καταλληλότητα και αναγκαιότητα της θέσπισής της, η προσβαλλόμενη ρύθμιση δεν είναι προδήλως απρόσφορη για την επίτευξη του επιδιωκομένου σκοπού και, εφόσον δεν εξαναγκάζει τους αιτούντες να εμβολιαστούν, διότι διατηρούν αυτοί την επιλογή να μην το πράξουν παραμένοντας στην ενεργό υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος, δεν πλήττει τον πυρήνα του σχετικού θεμελιώδους δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού. Οι δε έννομες συνέπειες της επιλογής τους να μην εμβολιαστούν κατά την διάρκεια της πανδημίας (απομάκρυνση από τις ΕΜΑΚ με ταυτόχρονη παραμονή στην ενεργό υπηρεσία και στέρηση του συνδεόμενου με την άσκηση των συγκεκριμένων καθηκόντων ειδικού επιδόματος, ύψους 141,92 ευρώ), ως εκ του μη κυρωτικού χαρακτήρα, της φύσης, έκτασης και περιορισμένης χρονικής διάρκειάς τους, δεν είναι προδήλως δυσανάλογες σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Όσον αφορά στην έλλειψη απόλυτης βεβαιότητας ως προς την ανυπαρξία μακροπρόθεσμων κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία συνδεομένων με τη χρήση ενός νέου εμβολίου, το δικαστήριο τόνισε ότι ναι μεν η αρχή της προφύλαξης θα απαιτούσε να απαγορευθεί η χρήση του, ωστόσο, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, λόγω  πιεστικών  και μη αναβαλλόμενων αναγκών προστασίας της δημόσιας υγείας από την εμφάνιση νέου μολυσματικού και υπερμεταδοτικού ιού που προκαλεί σοβαρά προβλήματα υγείας και τον θάνατο ακόμα, η αρχή της προφύλαξης λειτουργεί με αντίστροφο τρόπο σε σχέση με τον συνήθη, διότι απαιτεί να επιτρέπεται  ή και να επιβάλλεται η χρήση εμβολίων τα οποία, αν και βάσει μη εκτενών κλινικών δεδομένων, διασφαλίζουν περισσότερα οφέλη παρά κινδύνους.

Σε περίπτωση δε τυχόν εμφάνισης σοβαρής βλάβης της υγείας προσώπου, συνεπεία πραγματοποιήσεως του εμβολιασμού, ανακύπτει εκ του άρθρου 4 παρ. 5 σε συνδυασμό με το άρθρο 25 παρ.4 του Συντάγματος ευθύνη του Κράτους προς αποζημίωση του παθόντος, διότι στις περιπτώσεις αυτές η προκαλούμενη από τον εμβολιασμό βλάβη υπερβαίνει για τον παθόντα το εύλογο όριο ανοχής και αλληλεγγύης, το οποίο δικαιούται να αξιώνει το Κράτος χάριν του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου.

Τέλος, το δικαστήριο έθεσε στη Διοίκηση προθεσμία ενός μηνός, προκειμένου να προβεί στην νόμιμη δημοσίευση της προσβαλλόμενης απόφασης στην ΕτΚ.

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr

Ένδικα Μέσα και Ανακοπές - Β έκδοση

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΠΕΣ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

Η διόρθωση ανακριβούς πρώτης κτηματολογικής εγγραφής, 2η έκδ., 2024
send