logo-print

Συνταγματικότητα επιβολής υποχρεωτικής χρήσης μάσκας στα σχολεία (ΣτΕ Ολ 2153/2022)

Η υποχρέωση χρήσης μάσκας εκ μέρους των μαθητών δεν παραβιάζει προδήλως την αρχή της αναλογικότητας

08/11/2022

11/11/2022

Η αστική ιατρική ευθύνη στο πεδίο της ανθρώπινης αναπαραγωγής - Συμβολές Αστικού Δικαίου Νο 8 -

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΦΥΤΡΟΥ

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΒΙΟΗΘΙΚΗ - ΒΙΟΔΙΚΑΙΟ - ΙΑΤΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Κλινικές δοκιμές φαρμάκων - Συμβάσεις ευθύνη και ειδικά ζητήματα Αστικού Δικαίου

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΚΟΥΤΕΛΗ

Κλινικές δοκιμές φαρμάκων - Συμβάσεις ευθύνη και ειδικά ζητήματα Αστικού Δικαίου

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε αίτηση ακύρωσης κατά της υπ’ αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ.55339/8-9-2020 ΚΥΑ, με την οποία είχε θεσπισθεί ως μέτρο προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 η υποχρεωτική χρήση μάσκας στα σχολεία από τους μαθητές (ΣτΕ Ολ 2153/2022).

Μεταξύ άλλων, το δικαστήριο έκρινε ότι, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η δημόσια υγεία, όπως είναι η κατάσταση πανδημίας λόγω της εμφανίσεως ιού που διακρίνεται για την υψηλή και ταχεία μεταδοτικότητά του και την πιθανότητα προκλήσεως σοβαρών προβλημάτων υγείας στα άτομα τα οποία προσβάλλει, δημιουργώντας ακόμα και κίνδυνο για τη ζωή τους, το Κράτος οφείλει να λάβει όλα τα κατάλληλα και απαραίτητα μέτρα για τον περιορισμό της διαδόσεως της ασθένειας και, κατ’ επέκταση, την μείωση της πιέσεως των υπηρεσιών υγείας, έως ότου εξευρεθεί επιστημονικώς τεκμηριωμένη λύση αποτελεσματικής αντιμετώπισής της.

Τα μέτρα αυτά μπορεί μεν να συνιστούν ακόμα και σοβαρή επέμβαση στην απόλαυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, πλην η επέμβαση αυτή είναι συνταγματικώς ανεκτή, εφ’ όσον: α) προβλέπεται από ειδική νομοθεσία, η οποία λαμβάνει υπ’ όψιν τα κρατούντα σχετικώς έγκυρα και τεκμηριωμένα επιστημονικά, ιατρικά και επιδημιολογικά πορίσματα, β) τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσεως επιβάλλονται χωρίς αδικαιολόγητες διακρίσεις, γ) παρέχεται δυνατότητα εξατομικευμένης εξαιρέσεως και δ) τα μέτρα αυτά λαμβάνονται για το απολύτως αναγκαίο χρονικό διάστημα και, πάντως, μέχρι την εξεύρεση λύσεως για την ανάσχεση της πανδημίας.

Περαιτέρω, από το άρθρο 16 του Συντάγματος συνάγεται ότι η υποχρέωση του Κράτους να παρέχει εκπαίδευση στους πολίτες αποτελεί βασική αποστολή αυτού, αντιστοίχως δε πολίτες έχουν δικαίωμα να απαιτήσουν από το Κράτος την εκπλήρωση της υποχρεώσεώς του, η οποία αποβλέπει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών και εν τέλει στη διάπλαση ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών. Στο πλαίσιο της υποχρεώσεώς του το Κράτος έχει ευχέρεια κατά τη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι διασφαλίζονται τα συμφέροντα του παιδιού, ιδίως στους τομείς της ασφάλειας και της υγείας. Συνεπώς, σε περίπτωση έκτακτων συνθηκών που προκαλεί η εμφάνιση πανδημίας, ο νομοθέτης (κοινός και κανονιστικός) οφείλει να λάβει όλα τα κατάλληλα υγειονομικής ή εν γένει οργανωτικής φύσεως μέτρα ώστε, προσαρμοζομένης στο αναγκαίο μέτρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και η υγεία των εκπαιδευομένων να διαφυλαχθεί και το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση να εξασφαλιστεί.

Στο πλαίσιο αυτό και εν όψει της ενάρξεως του σχολικού έτους 2020-2021, με σκοπό να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή εναρμόνιση του συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος στην εκπαίδευση  και της προστασίας της δημόσιας υγείας, εξεδόθη η ρητώς προσβαλλόμενη ΚΥΑ, με την οποία επιχειρήθηκε η ομαλή και όσο το δυνατόν ασφαλής λειτουργία των σχολείων με την καθημερινή παρουσία όλων των παιδιών, τόσο προς το συμφέρον τους, προκειμένου να συνεχίσουν την δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία χωρίς να κινδυνεύσει η υγεία τους, όσο και προς προστασία των λοιπών μελών της κοινωνίας, όπως είναι τα μέλη της οικογενειών των παιδιών, που μπορεί να περιλαμβάνουν άτομα ηλικιωμένα ή με υποκείμενα νοσήματα και, άρα, ευάλωτα, καθώς και οι τρίτοι, μη μέλη της οικογένειας.

Για την θέσπιση δε της υποχρεωτικής χρήσεως μάσκας και των λοιπών μέτρων που προβλέπονται στην προσβαλλόμενη ΚΥΑ ελήφθησαν υπόψη οι γνωμοδοτήσεις επιστημονικής Επιτροπής, σύμφωνα με τις οποίες η μάσκα είναι απολύτως ασφαλής και εξαιρετικώς πολύτιμο εργαλείο για την προστασία των παιδιών, συνιστάται δε η χρήση προστατευτικής μάσκας από παιδιά άνω των 4 ετών μετά από εξοικείωσή τους με τον τρόπο χρήσης της και με έμφαση στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Με τα ανωτέρω δεδομένα, το δικαστήριο έκρινε ότι η υποχρέωση χρήσεως μάσκας εκ μέρους των μαθητών δεν παραβιάζει προδήλως την αρχή της αναλογικότητας. Αντιθέτως, το επίμαχο μέτρο θεσπίσθηκε, από κοινού με άλλα, προς προστασία της δημόσιας υγείας - στην οποία περιλαμβάνεται και η υγεία τόσο των παιδιών, όσο και όσων έρχονται σε επαφή μαζί τους - προκειμένου οι μαθητές να μην στερηθούν την δια ζώσης επί καθημερινής βάσεως εκπαίδευση. 

Περαιτέρω, κρίθηκε πως δεν προέκυψε ότι υπάρχει πραγματική αντένδειξη για την χρήση μάσκας εκ μέρους των παιδιών. Δεν καθίσταται δε το επίδικο μέτρο προδήλως δυσανάλογο, επειδή, όπως αβασίμως προβάλλεται, η προσβαλλόμενη δεν προβλέπει την δυνατότητα επιλογής των μαθητών να παρακολουθήσουν εξ αποστάσεως τα μαθήματα (τηλεκπαίδευση) σε περίπτωση που δεν επιθυμούν να συμμορφωθούν προς την υποχρεωτική χρήση μάσκας, διότι, κατά την κρίση του νομοθέτη, προέχει η κοινή για τους μαθητές δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία και η τηλεκπαίδευση αποτελεί την έσχατη λύση που επιλέγεται (και πράγματι επελέγη) όταν τούτο επιβάλλεται από την επιδημιολογική κατάσταση. Επιπλέον, προβλέφθηκε το λεγόμενο «διάλειμμα μάσκας».  Επομένως, τυχόν αμφισβήτηση της ορθότητας του εν λόγω μέτρου, που στηρίζεται σε έγκυρα και τεκμηριωμένα επιστημονικά δεδομένα, κρίθηκε απαράδεκτη.

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr

Το εφαρμοστέο δίκαιο ως προς τις έννομες συνέπειες των δικαστικών αποφάσεων - Μελέτες ΕΡΜΕΚ Νο 11
Περιουσιακά Εγκλήματα απλό

ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ / ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΑΔΑΜ ΠΑΠΑΔΑΜΑΚΗΣ

send