Τι προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία για την προστασία των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη

Στόχος της οδηγίας 2008/94/ΕΚ είναι η διασφάλιση της καταβολής των μισθών των εργαζομένων, εφόσον ο εργοδότης τους βρίσκεται σε κατάσταση αφερεγγυότητας.

Η οδηγία, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 17 Νοεμβρίου 2008, υποχρεώνει τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δημιουργήσουν οργανισμούς εγγύησης και καθορίζει τους όρους πληρωμής στις περιπτώσεις αφερεγγυότητας διασυνοριακών εργοδοτών.

Συγκεκριμένα, η οδηγία προστατεύει τους μισθωτούς που εγείρουν απαίτηση για ανεξόφλητες αμοιβές έναντι εργοδότη που βρίσκεται σε κατάσταση αφερεγγυότητας.

Η κατάσταση αφερεγγυότητας έπεται αίτησης για νομική διαδικασία, η οποία επιφέρει τη μερική ή ολική πτωχευτική απαλλοτρίωση του εργοδότη, καθώς και το διορισμό συνδίκου, στην περίπτωση που η αρμόδια δικαστική αρχή:

• αποφάσισε την έναρξη της διαδικασίας· ή
• διαπίστωσε ότι η επιχείρηση ή η εγκατάσταση του εργοδότη έκλεισε οριστικά καθώς και ότι είναι ανεπαρκή τα διαθέσιμα στοιχεία του ενεργητικού.

Οι χώρες της ΕΕ δύνανται, κατ' εξαίρεση, να αποκλείουν τις απαιτήσεις ορισμένων κατηγοριών μισθωτών, εφόσον άλλες μορφές εγγύησης τους εξασφαλίζουν ισοδύναμη προστασία. Οι χώρες της ΕΕ μπορούν να αποκλείσουν από την προστασία της οδηγίας τους κατ’ οίκον εργαζόμενους που απασχολούνται από φυσικό πρόσωπο και τους αλιείς που αμείβονται με το «κομμάτι».

Ωστόσο, πέραν αυτών των εξαιρέσεων, όλοι οι μισθωτοί δύνανται να επωφελούνται της παρούσας οδηγίας, όποια και αν είναι η διάρκεια της σύμβασης εργασίας ή της σχέσης εργασίας.

Ως εκ τούτου, η οδηγία εφαρμόζεται στους εργαζομένους με καθεστώς μερικής απασχόλησης, στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου και στις συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης.

Οργανισμοί εγγύησης

Οι χώρες της ΕΕ συστήνουν οργανισμούς εγγύησης οι οποίοι διασφαλίζουν την πληρωμή των απαιτήσεων των μισθωτών και, ενδεχομένως, την καταβολή αποζημιώσεων σε περίπτωση λύσεως της σχέσεως εργασίας. Μπορούν να καθορίζουν ανώτατα όρια για τις πληρωμές που πραγματοποιούνται από τον οργανισμό εγγύησης, τα οποία πρέπει να είναι αρκετά υψηλά ώστε να εξυπηρετούν τον κοινωνικό στόχο της οδηγίας.

Η ελάχιστη περίοδος αμοιβής από τον οργανισμό εγγύησης πρέπει να υπολογίζεται με βάση:

• ελάχιστη περίοδο αναφοράς 6 μηνών η οποία θεμελιώνει την πληρωμή των απαιτήσεων για τουλάχιστον 3 μήνες·
• περίοδο αναφοράς τουλάχιστον 18 μηνών, η οποία θεμελιώνει την πληρωμή των απαιτήσεων για τουλάχιστον οκτώ εβδομάδες. Σε αυτήν την περίπτωση, για τον υπολογισμό της ελάχιστης περιόδου, επιλέγονται οι χρονικές περίοδοι που είναι ευνοϊκότερες για την εργασία.

Οι εργοδότες πρέπει να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση αυτών των οργανισμών, εκτός αν αυτή διασφαλίζεται στο σύνολό της από τις δημόσιες αρχές.

Κοινωνική ασφάλιση

Οι χώρες της ΕΕ δύνανται να προβλέψουν ότι η εγγύηση πληρωμής δεν εφαρμόζεται για τις ακόλουθες εισφορές:

• εισφορές κοινωνικής ασφάλισης·
• υφιστάμενα συστήματα επαγγελματικής ή διεπαγγελματικής επικουρικής προνοίας, εκτός των συστημάτων υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης.

Επιπλέον, αν ο εργοδότης δεν έχει καταβάλει τις υποχρεωτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, αλλά έγινε παρακράτηση των εισφορών των μισθωτών, οι μισθωτοί διατηρούν πλήρως τα δικαιώματά τους έναντι των ασφαλιστικών φορέων.

Προστατεύονται τα συμφέροντα των μισθωτών όσον αφορά τις παροχές γήρατος, συμπεριλαμβανομένων των παροχών επιζώντων, στο πλαίσιο των συστημάτων επικουρικής προνοίας. Η προστασία αυτή ισχύει επίσης για τους μισθωτούς που έχουν αποχωρήσει από την επιχείρηση πριν την έλευση της αφερεγγυότητας.

Διασυνοριακές περιπτώσεις

Αν η δραστηριότητα του αφερέγγυου εργοδότη ασκούνταν στο έδαφος τουλάχιστον δύο χωρών της ΕΕ, ο αρμόδιος οργανισμός για την πληρωμή των απαιτήσεων είναι ο οργανισμός της χώρας όπου ο μισθωτός εκτελούσε συνήθως την εργασία του.

Ομοίως, η έκταση των δικαιωμάτων των μισθωτών έναντι των οργανισμών εγγύησης προσδιορίζεται από το εθνικό δίκαιο που διέπει τον οργανισμό εγγύησης.

Ολόκληρη την οδηγία 2008/94/ΕΚ μπορείτε να δείτε εδώ.