Πότε πιστοποιείται η διάταξη για τα δικαστικά έξοδα ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος; (ΔΕΕ)

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με την δημοσιευθείσα στις 14-12-2017 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάνθηκε ότι εκτελεστή διάταξη για το ποσό της δικαστικής δαπάνης πιστοποιείται ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος μόνον όταν η κύρια απόφαση αφορά, σύμφωνα με τον σκοπό του κανονισμού (ΕΚ) 805/2004 για τη θέσπιση ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου για µη αµφισβητούµενες αξιώσεις, μη αμφισβητούμενη αξίωση, ήτοι αξίωση για πληρωμή ορισμένου χρηματικού ποσού, η οποία έχει καταστεί ληξιπρόθεσμη ή της οποίας η ημερομηνία λήξεως αναφέρεται στην απόφαση, στον δικαστικό συμβιβασμό ή στο δημόσιο έγγραφο. Αντίθετα, κατά το Δικαστήριο ΕΕ, σε απόφαση επί αξίωσης περί αναγνώρισης δικαιώματος σε ακίνητα ή κινητά πράγματα η εκτελεστή διάταξη περί δικαστικών εξόδων δε δύναται να πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος.

Όπως επιπλέον επισημαίνει το ΔΕΕ, μία απόφαση περί της δικαστικής δαπάνης δεν θεωρείται ως αυτοτελής απόφαση, στο πλαίσιο του ως άνω κανονισμού, παρά έχει παρακολουθηματικό χαρακτήρα σε σχέση με την κύρια απόφαση. Ιστορικό της υπόθεσης Κατόπιν ασκήσεως αγωγής από το ζεύγος Chudaś ενώπιον του Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu (περιφερειακού δικαστηρίου του Poznań-Grunwald και Jeżyce με έδρα το Poznań, Πολωνία) με αίτημα την αναγνώριση δικαιώματος κυριότητας επί οχήματος, το ως άνω δικαστήριο κάλεσε την ασφαλιστική εταιρία DA Deutsche Allgemeine Versicherung Aktiengesellschaft, εδρεύουσα στο Oberursel (Γερμανία), να παραστεί στη διαδικασία ως εναγομένη. Αντίγραφο του εισαγωγικού της δίκης δικογράφου, μεταφρασμένου στη γερμανική γλώσσα, καθώς και κλήση για τη δικάσιμο της 18ης Μαΐου 2016, κοινοποιήθηκαν ταχυδρομικώς στις 30 Μαρτίου 2016 στην DA Deutsche Allgemeine Versicherung Aktiengesellschaft. Σημειωτέον, προβλεπόταν ότι η τελευταία μπορούσε να καταθέσει τις παρατηρήσεις της εντός προθεσμίας 30 ημερών. Η ως άνω εταιρία δεν κατέθεσε παρατηρήσεις, ούτε παρέστη στη δικάσιμο.  

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Sąd Rejonowy Poznań-Grunwald i Jeżyce w Poznaniu (περιφερειακό δικαστήριο του Poznań-Grunwald και Jeżyce με έδρα το Poznań) εξέδωσε στις 18 Μαΐου 2016 απόφαση ερήμην με την οποία διαπίστωσε ότι το ζεύγος Chudaś είχε αποκτήσει δικαίωμα κυριότητας επί του επίμαχου οχήματος και, κατά συνέπεια, καταδίκασε την DA Deutsche Allgemeine Versicherung Aktiengesellschaft στη δικαστική δαπάνη, ύψους 3 900 πολωνικών ζλότυ (PLN) (περίπου 921 ευρώ).  

Στις 4 Ιουλίου 2016 επιδόθηκε ταχυδρομικώς στην έδρα της DA Deutsche Allgemeine Versicherung Aktiengesellschaft αντίγραφο της ως άνω αποφάσεως (μεταφρασμένης στη γερμανική γλώσσα), το οποίο περιελάμβανε ενημέρωση περί της δυνατότητας ασκήσεως ανακοπής εντός δύο εβδομάδων, καθώς και περί της δυνατότητας προσβολής του σχετικού με τη δικαστική δαπάνη μέρους της αποφάσεως.  Δεδομένου ότι η DA Deutsche Allgemeine Versicherung Aktiengesellschaft δεν εφεσίβαλε την απόφαση της 18ης Μαΐου 2016, η απόφαση αυτή απέκτησε ισχύ δεδικασμένου στις 19 Ιουλίου 2016.  

Στις 11 Οκτωβρίου 2016 το ζεύγος Chudaś κίνησε τη διαδικασία της κύριας δίκης, που αφορά την πιστοποίηση ως ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου του μέρους εκείνου της αποφάσεως της 18ης Μαΐου 2016 που αφορά τη δικαστική δαπάνη.

Το αιτούν δικαστήριο διατηρεί, κατ’ ουσίαν, αμφιβολίες επί του αν ένα τέτοιο αίτημα εμπίπτει στο πεδίο του κανονισμού 805/2004. Έτσι, αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να ρωτήσει το Δικαστήριο εάν μια εκτελεστή απόφαση περί του ποσού της δικαστικής δαπάνης, περιλαμβανόμενη σε δικαστική απόφαση που δεν αφορά μη αμφισβητούμενη αξίωση, μπορεί να πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος, στα πλαίσια του ως άνω κανονισμού.

 

Απόφαση του Δικαστηρίου

Με την παρούσα απόφασή του, το Δικαστήριο, καταρχάς, επισημαίνει ότι ο κανονισμός 805/2004 εφαρμόζεται σε αποφάσεις, δικαστικούς συμβιβασμούς και δημόσια έγγραφα που αφορούν μη αμφισβητούμενες αξιώσεις, ενώ ως τέτοιες αξιώσεις νοούνται οι αξιώσεις για πληρωμή ορισμένου χρηματικού ποσού, οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες ή των οποίων η ημερομηνία λήξεως αναφέρεται στην απόφαση, στον δικαστικό συμβιβασμό ή στο δημόσιο έγγραφο. Κατά το Δικαστήριο, για να μπορεί να πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος μια απόφαση, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 6 του εν λόγω κανονισμού, πρέπει να αφορά μη αμφισβητούμενη αξίωση και να πληροί τις προβλεπόμενες στο άρθρο αυτό προϋποθέσεις, μία εκ των οποίων είναι ότι η απόφαση πρέπει να είναι εκτελεστή σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους μέλους προελεύσεως.

Το Δικαστήριο παρατηρεί πως από το γράμμα του άρθρου 7 του κανονισμού 805/2004 προκύπτει ότι απόφαση περί της δικαστικής δαπάνης δεν θεωρείται ως αυτοτελής απόφαση στο πλαίσιο του κανονισμού, καθόσον ο εν λόγω κανονισμός έχει εφαρμογή στη δικαστική δαπάνη μόνον όταν αυτή συμπεριλαμβάνεται, παρακολουθηματικώς, στην κύρια απόφαση.

Το Δικαστήριο προσθέτει ότι μια «εκτελεστή διάταξη για το ποσό της δικαστικής δαπάνης» πιστοποιείται ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος μόνον όταν η κύρια απόφαση αφορά, σύμφωνα με τον σκοπό του εν λόγω κανονισμού, μη αμφισβητούμενη αξίωση. Εν συνεχεία, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι απόφαση περί του ποσού της δαπάνης αυτής δεν μπορεί να πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος ανεξάρτητα από την κύρια απόφαση που αφορά μη αμφισβητούμενη αξίωση. Ειδικότερα, καθόσον η απόφαση που αφορά τη δικαστική δαπάνη συνδέεται άρρηκτα με την τύχη της κύριας αγωγής η οποία και μόνον δικαιολογεί την πιστοποίηση αποφάσεως ως ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου, οι ορισμοί τους οποίους προβλέπει το άρθρο 4 του εν λόγω κανονισμού δεν μπορούν να ασκούν επιρροή επί της δυνατότητας εφαρμογής του κανονισμού αυτού.

Το Δικαστήριο υπενθυμίζει επίσης ότι ο κύριος σκοπός του εν λόγω νομοθετήματος είναι, κατά το άρθρο 1 αυτού, η θέσπιση ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου για τις μη αμφισβητούμενες αξιώσεις, προκειμένου να εξασφαλίσει, με τη θέσπιση στοιχειωδών κανόνων, την ελεύθερη κυκλοφορία των αποφάσεων, των δικαστικών συμβιβασμών και των δημόσιων εγγράφων σε όλα τα κράτη μέλη, χωρίς να πρέπει να ακολουθείται στο κράτος μέλος εκτελέσεως ενδιάμεση διαδικασία πριν από την αναγνώριση και την εκτέλεση. Εντούτοις, σύμφωνα με το Δικαστήριο, δεδομένου ότι οι όροι εφαρμογής του μηχανισμού ο οποίος προβλέπει παρέκκλιση από το κοινό σύστημα αναγνωρίσεως των αποφάσεων που θεσπίζει ο κανονισμός 805/2004 πρέπει να ερμηνεύονται στενά, ο εν λόγω σκοπός δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση την ερμηνεία του πεδίου εφαρμογής του ως άνω κανονισμού που προκύπτει από το γράμμα του άρθρου 7 αυτού.

Το Δικαστήριο καταλήγει ότι στην υπόθεση εν προκειμένω, η κύρια αγωγή που έδωσε λαβή για τη διαδικασία της κύριας δίκης αφορούσε αίτημα να διαπιστωθεί η ύπαρξη δικαιώματος επί κινητού αγαθού, ήτοι επί οχήματος ιδιωτικής χρήσεως, και όχι μη αμφισβητούμενη αξίωση. Δεδομένου ότι η σχετική αγωγή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού 805/2004, ούτε η απόφαση περί του ποσού της αφορώσας την εν λόγω αγωγή δικαστικής δαπάνης μπορεί να πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος κατ’ εφαρμογήν του κανονισμού αυτού. Το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι το άρθρο 4, σημείο 1, και το άρθρο 7 του κανονισμού 805/2004 έχουν την έννοια ότι εκτελεστή απόφαση περί του ποσού της δικαστικής δαπάνης, περιλαμβανόμενη σε δικαστική απόφαση που δεν αφορά μη αμφισβητούμενη αξίωση, δεν μπορεί να πιστοποιηθεί ως ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος. Γίνεται υπόμνηση ότι η προδικαστική παραπομπή παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης.

Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, κατά τον ίδιο τρόπο, τα άλλα εθνικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται παρόμοιου προβλήματος.

Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA